Dat de Vlaamse regering na zo'n 3 jaar onderhandelen een definitief stikstofakkoord heeft, is een goede zaak.
Voka kan het bereikte akkoord over een aangepaste versie van het voorliggende stikstofdecreet ondersteunen. "De Vlaamse meerderheid neemt nu haar verantwoordelijkheid en biedt een uitweg uit de crisis”, zegt Hans Maertens, gedelegeerd bestuurder van Voka.
Het is van cruciaal belang voor de juridische robuustheid, rechtszekerheid en voorspelbaarheid van de vergunningsverlening dat de vergunningsdrempels voor stikstofuitstoot zijn opgenomen in het nieuwe stikstofdecreet. De decretale verankering van de drempelwaarden garandeert de uniforme toepassing en de administratieve werkbaarheid voor vergunningsaanvragers en vergunningverlenende overheden. Ook de gedifferentieerde behandeling tussen de uitstoot van ammoniak en NOx is behouden in het nieuwe decreet.
Wat zijn de krachtlijnen van het akkoord?
Beoordelingskaders voor de vergunningverlening
Op vlak van de omgevingsvergunningverlening voor NOx- en ammoniakinstallaties, zijn de volgende zaken belangrijk:
- Er wordt gekozen voor een decretale verankering van de beoordelingskaders, dus inclusief de drempelwaarden. Deze drempels (0,025% voor ammoniak en 1% voor NOx) worden verankerd in het decreet. Als de impact van een project toch boven de drempel valt, is een vergunning voor NOx- en ammoniak-installaties pas mogelijk mits passende beoordeling. Het decreet zal aangeven hoe de passende beoordeling moet worden opgemaakt.
- De onvergunbaarheidsdrempel voor ammoniakexploitaties wordt geschrapt. Hierdoor kan iedere ammoniak-gerelateerde aanvraag boven de drempelwaarde toch een vergunning krijgen, mits een gunstige passende beoordeling.
- Ten slotte wordt ook ingezet op het principe van extern salderen. Bij extern salderen is een verhoogde stikstofdepositie toch vergunbaar, doordat een activiteit op een andere locatie (gedeeltelijk) stopt. Bij extern salderen neemt een bedrijf dus de stikstofimpact van een ander bedrijf over. Hiervoor wordt een nieuw strategisch plan-MER opgemaakt. In afwachting van de MER worden omzendbrieven opgemaakt die inkaderen hoe nieuwe bedrijven en uitbreidingen extern kunnen salderen. Dit mits opmaak van een passende beoordeling. Het extern salderen zal gelden voor zowel de NOx- als ammoniaksectoren, maar de emissies zijn niet inwisselbaar. Kortom, NOx-emissies (bv. industrie) kunnen niet extern salderen met ammoniakemissies (bv. landbouw).
Piekbelasters
Het systeem van de piekbelasters wordt aangepast. Er wordt niet langer een onderscheid gemaakt tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ piekbelasters. Voor een piekbelaster (met een impactscore gelijk aan of meer dan 50%) gelden nu twee opties:
- De eerste piste is het vrijwillig sluiten van de veehouderijactiviteiten of de reconversie van het bedrijf tegen 31 december 2030.
- Een tweede optie voorkomt de sluiting van de exploitatie, op voorwaarde dat de piekbelaster tegen 2030 hun emissies terugbrengen. Zij passen emissiereducties toe, zoals voorzien in het G8-scenario of totdat de impactscore onder 50% valt.
Voor beide pistes wordt voorzien in flankerend beleid. Piekbelasters die een aflopende vergunning hebben die eindigt voor 2030 moeten overigens al vroeger één van beide opties kiezen.
Hoe moet het nu verder?
Het akkoord moet nu zo snel mogelijk omgezet worden in een geamendeerd voorstel van stikstofdecreet zodat het decreet dit jaar nog kan worden gestemd door de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement. Voka roept de vergunningverlenende overheden op om nu al rekening te houden met het nieuwe decreet en opnieuw vergunningsaanvragen te behandelen zodat de opgestapelde achterstand kan worden aangepakt.
Het nieuwe decreet biedt een kader voor stikstofuitstoot en reductiedoelstellingen tot 2030. Nu al moet de situatie na 2030 worden voorbereid. Voka roept de Vlaamse regering op om de gesprekken met de Europese Commissie op te starten over afwijkingsmogelijkheden en meer flexibiliteit voor dichtbevolkte en sterk geïndustrialiseerde regio’s zoals Vlaanderen. Door een tijdige voorbereiding moeten we voorkomen om in de toekomst opnieuw in een stikstofcrisis terecht te komen.
