Saartje De Boever (Colruyt): “Duurzaam omspringen met energie zit in ons DNA”

Colruyt is altijd pionier geweest wat betreft duurzaamheid. Begin jaren 90 liet het bedrijf zich al opvallen door de publicatie van zijn eigen Green Line Charter waarin het zijn totaalengagement beschreef van alle Colruyt-medewerkers en -directie om ieder op zijn domein milieuvriendelijk te werken en waar het kan milieuvriendelijke initiatieven te nemen.

Het verstandig gebruik maken van energie was maar een van de vele concrete doelstellingen. Het bleef ook niet bij woorden: in 1999 was de keten een van de eerste bedrijven die zijn eigen windturbine installeerde. En in 2012 zetten ze zelf een standaard uit voor lage-energiewinkels: “Onder meer met een strenge isolatieschil, een goede luchtdichtheid en performante technieken zoals ledverlichting. Vandaag zijn we nog steeds strenger voor onszelf dan de huidig wetgeving op dat vlak”, zegt Mathias Steels, expert duurzaamheid van de Colruyt Group. “Ook onze kantoorgebouwen kregen een energetische renovatie.”
 
Wat zijn zo nog opvallende acties die jullie hebben ondernomen om de energiefactuur te temperen?

Mathias: “Bijna iedereen die soms een Colruyt-winkel binnenstapt, kent wel onze gesloten diepvrieskoffers, veel energie-efficiënter dan de koelmeubels bij onze concullega’s. Daarnaast kent ook iedereen onze koelkamers: die zijn bijzonder energie-efficiënt en goed voor de maximale versheid van onze producten.”

Saartje: “We trekken die spaarzaamheid en duurzaamheid in alles door. Onze winkels ogen sober, maar wel degelijk en efficiënt. Dat werd een deel van ons imago.”

“Sinds begin jaren 2000 zijn we ook overal energiemeters gaan zetten waarmee we alles voortdurend meten: dat gaat over elektriciteit, aardgas, maar ook perslucht en water. Dit geeft ons inzage in welke de grote verbruikers zijn en zo kunnen we gerichte acties ondernemen. We kunnen bijvoorbeeld ook zien wanneer een machine een onderhoud nodig heeft, of er ergens een kraan open staat of dat er abnormale verbruiken zijn, etc, … ”

Mathias: “We programmeren alles nauwgezet. Dat stelt ons in staat om efficiënt te gaan verluchten, ventileren en verwarmen. We gaan dat enkel doen als dat ook echt nodig is.”
 
In hoeverre is innovatie belangrijk voor jullie?

Saartje: “Zeer belangrijk. We hebben ons eigen R&D-team en studiediensten waar in totaal toch 40 a 50 mensen bezig zijn met energie en milieu.” 

“Een belangrijke innovatie bijvoorbeeld zijn onze zelf ontworpen frigokarren. Daarmee kunnen we vrachtwagens zeer efficiënt inladen zodat we altijd met volle vrachtwagens kunnen rijden. Aanvankelijk koelden we met een CO2-injectie. Maar intussen hebben we samen met een internationaal team een soort ‘liquid ice’ uitgevonden, waarmee we de karren koelen. Dat stelt ons in staat om een grote CO2-reductie te realiseren en het heeft ook voordelen op onze logistieke ketting.”

Mathias: “Ander voorbeeld: in winkels met koelinstallatie recupereren we de afgedreven warmte om te verwarmen. Op zich is warmterecuperatie niet iets nieuws, maar het vraagt toch heel wat denk- en experimenteerwerk om het effectief toe te passen. Samen met de zonnepanelen op het dak maakt de warmterecuperatie dat we voor onze voedingswinkels geen beroep moeten doen op fossiele brandstoffen.”

Jullie zijn ook zelf energieleverancier?

Saartje: “Het oorspronkelijke plan was om voor onszelf duurzame energie te produceren. Dat mondde uit in de investering in een aantal windturbines en veel zonnepanelen op het dak van de winkels. Later stapten we ook mee in enkele offshore windparken via Parkwind. Onze verschillende projecten in energie bundelden we in onze energiepoot Virya. De redenering was dat het weinig zin had energie te injecteren op het net, om het dan erna terug te moeten kopen waarbij de marges naar andere bedrijven gaan. Dan kunnen we beter zelf energieleverancier worden. Dat geeft ons ook extra inzichten in marktprijzen, prognoses, etc. We proberen ons energieverbruik en de lokale energieproductie ook maximaal op elkaar af te stemmen. De energieproductie van de zonnepanelen matcht heel goed met het verbruik van de winkels. En op onze centrale sites maken we gebruik van opslag en het verschuiven van onze energievraag waar mogelijk.”

“Voor onze investeringen in windturbines, richtten we in 2016 een eigen energiecoöperatie op. We kozen voor een participatief model, waarbij we ook de burgers, onze klanten en medewerkers wilden betrekken. Windenergie heeft een impact op de omgeving, dus we dachten, laten we dat samen doen. De omwonenden, en in een tweede fase een breder publiek zoals onze klanten, kregen de kans om voor een stukje mede-eigenaar te worden van onze windturbines in Halle en Ath. Zo kunnen ook zij meegenieten van de voordelen van hun windturbine en delen ze in de winst. De respons was enorm. Op enkele weken tijd hadden we telkens vier miljoen euro opgehaald.” 

“Op jaarbasis is het energiegebruik voor onze groep zo volledig groen gekleurd. Maar we willen niet enkel op jaarbasis kijken. We willen ook ons energieverbruik lokaal zo goed mogelijk afstemmen. We hebben veel puzzelstukjes in handen om als het ware onze eigen lokale ‘smart grid’ te creëren. Zo zijn er mogelijkheden die als energiebuffer kunnen dienen. Onze waterstofinstallatie bijvoorbeeld, maar even goed de compressoren van ons CNG-tankstation of de batterijen van onze heftrucks. We weten wat onze grote verbruikers zijn, die kunnen we extra ‘voeden’ bij veel wind. We weten ook wanneer die er gaat zijn, want we hebben een eigen forecastsysteem. Met die stuurbare vraag en -opslag proberen we zo energie-efficiënt mogelijk om te gaan.”

Dat lijkt allemaal ver van jullie core business?

Saartje: “Uiteindelijk doen we dat allemaal voor onze klanten, want zij beslissen elke dag opnieuw of ze bij ons komen winkelen of niet. We hebben veel klanten en medewerkers, dus we dragen ook een grote maatschappelijk verantwoordelijkheid. En die willen we ten volle nemen. Dat zit in ons DNA.”