Red Limburg, het platform dat verschillende organisaties en instellingen in Limburg verenigt, luidt de alarmbel over het Vlaamse woonbeleid. Onze provincie staat de komende maanden voor belangrijke economische en sociale uitdagingen. Om deze uitdagingen tot een goed einde te brengen zullen we alle handen en hoofden meer dan nodig hebben, zowel binnen als buiten onze provincie. De inzet van binnenlandse én buitenlandse arbeidskrachten zijn een belangrijke hefboom voor socio-economisch succes. Alleen is onze huidige woonmarkt niet klaar voor deze immense opdracht. Daarom doet Red Limburg een oproep aan alle stakeholders in Limburg en Vlaanderen om een Taskforce op te richten om samen werk te maken van een versterking en verduurzaming van het woonbeleid.
Met succes wist Red Limburg bij monde van 69 Limburgse organisaties en instellingen begin februari de Vlaamse regering te overtuigen om Limburg als één referentieregio te behouden. Bij burgers en organisaties in Limburg was er geen draagvlak om de samenwerkingsverbanden in meerdere regio’s op te delen. Ook werken we binnen de provincie al optimaal samen. Met het behoud van Limburg als één referentieregio kunnen we de bestaande samenwerkingsverbanden verder uitrollen en versterken.
Neem het voorbeeld van de sociale huisvestingsmaatschappijen. Vanaf 1 juli 2023 fuseren alle bestaande sociale huisvestingsmaatschappijen en sociale verhuurkantoren tot één woonmaatschappij. Met één centrale werking en één woonloket in elke gemeente in Limburg kunnen we de nodige expertise op één punt verzamelen, en wordt er gemikt op een efficiëntere dienstverlening.
Deze Limburgse samenwerking is een stap in de goede richting. Alleen stellen we vast dat de uitdaging waar onze provincie, en bij uitbreiding alle Vlaamse provincies voor staan op het vlak van wonen torenhoog is. Onze woningmarkt is verzadigd. Er is een gebrek aan aangepaste woningen voor ouderen, betaalbare woningen voor jongeren, meer dan 22.000 Limburgers stonden begin dit jaar op een wachtlijst voor een sociale woning, dat is een record. Het aantal toewijzingen voor een sociale woning mag dan wel zijn toegenomen, het feit is dat er gewoon te weinig sociale woningen zijn in Limburg én Vlaanderen. Daar bovenop dienen nog duizenden woningen energetisch aangepast te worden rekening houdend met de stijgende energieprijzen en de klimaatdoelstellingen.
Nochtans is het van cruciaal belang dat we ons woonbeleid drastisch uitbreiden. Met de uitvoering van Spartacus en de Noord-Zuidverbinding – om twee grote mobiliteitsprojecten bij naam te noemen – staan er in onze provincie belangrijke (economische) projecten op til waar we de nodige handen en hoofden goed kunnen gebruiken. Ook het tekort aan handen in de zorg speelt ons parten. En zelfs als we het gros van de 130.000 Limburgers die momenteel niet aan de slag zijn, opnieuw naar onze arbeidsmarkt begeleiden, zullen we uit noodzaak beroep moeten doen op arbeidskrachten van buiten Limburg en uit het buitenland. Ook deze goede arbeidskrachten verdienen een goede huisvesting.
Volgens Embuild gaat het in Limburg alleen al om 15.000 buitenlandse arbeiders, actief in de bouw, die hier jaarlijks verblijven. En dat aantal zal nog toenemen met de geplande projecten. Deze mensen onderdak bieden in chalets en vakantiewoningen op vakantiedomeinen in onze provincie is geen duurzame oplossing, evenmin een gezonde toeristische invulling van onze recreatieparken in Limburg. Ook zij zoeken dus oplossingen op de al zo verzadigde woonmarkt in het betaalbaar segment.
De aanpak van deze problematiek overstijgt de lokale bevoegdheid. Willen we werk maken van een sterke en duurzame woningmarkt moeten we nu een Taskforce Wonen oprichten waarin alle belanghebbende stakeholders samen een plan opstellen – naar analogie met het SALK-plan na de sluiting van Ford Genk – waarin oplossingen op lange termijn geformuleerd staan. Een efficiënter vergunningenbeleid, een optimalisatie van administratieve procedures en een duidelijk wettelijk kader met minder maar correcte spelregels die zijn voorgeschreven door de overheid en gevolgd worden door alle actoren van het woon-en bouwproces. Stem het Vlaamse beleid inzake wonen, welzijn, ruimtelijke ordening, klimaat en energie op elkaar af, zodat (sociale) woonprojecten niet langs oneindig veel loketten moet passeren, dat is wat we extra nodig hebben voor extra (sociale) woningen. Want zonder bijkomende huisvesting, zowel in het sociaal als gewoon segment, dreigt ons woonprobleem, niet alleen een sociaal probleem, maar ook een economisch probleem te zullen worden.
Werk maken van een sterke en duurzame woningmarkt betekent ook inzetten op innovatie, zowel in financiering en beheer als in bouw- en renovatiemethoden. We denken hierbij bv. aan het faciliteren van coöperatieve woonvormen. Daarnaast is het van belang in te zetten op leegstandbestrijding en andere vormen van onderbenutting.
Namens Red Limburg doen wij een oproep aan alle Limburgers stakeholders in dit verhaal: lokale besturen, overheden, politici, werkgevers, werknemers, sociale woonmaatschappijen, welzijnsorganisaties, … Laten we samenwerken, in plaats van naast elkaar te werken. Laten we samen aan tafel gaan om dit probleem aan te pakken. Iedereen in onze Limburgse samenleving heeft baat bij een sterke en duurzame woningmarkt waarin alle spelers elkaar respecteren, en het eigenbelang opzij durven schuiven in functie van onze Limburgse welvaart en welzijn. Dat is het fundament waarop we moeten durven bouwen.
