Veerle Van Nieuwenhuysen (essencia vlaanderen) en onderwijsexpert Wouter Duyck pleiten er voor het lerarentekort aan te pakken onder andere door duaal lesgeven. Een tweede suggestie uit onze reeks '8 verbeterpunten voor een slimmer onderwijsbeleid'.
Vakmensen uit de industrie die naast hun job ook deeltijds lesgeven in het secundair onderwijs en zo hun praktijkervaring doorgeven, het lerarentekort mee helpen opvangen én meer meisjes en jongens inspireren voor wetenschappelijke en technische studies en beroepen. Dat is duaal lesgeven in een notendop, een nog piepjong onderwijsconcept dat een stevige brug slaat tussen onderwijs en bedrijfsleven.
Niet iedere zij-instromer wil immers fulltime voor de klas staan voor de rest van zijn carrière. Sommigen willen dit tijdelijk en deeltijds doen vanuit een maatschappelijk engagement, zonder daarbij voeling te verliezen met hun vaste job en de reguliere arbeidsmarkt. Deeltijds lesgeven en deeltijds blijven werken kunnen in die zin een oplossing zijn.
“Heel wat middelbare scholen kampen met een tekort aan vakleerkrachten, vooral voor technische en wetenschappelijke vakken zoals chemie, fysica, wiskunde, toegepaste mechanica of meet- en regeltechnieken. Net die vakken zijn ontzettend belangrijk voor de opleiding van talent voor de chemie-, kunststoffen-, farma- en biotechsector”, weet Veerle Van Nieuwenhuysen, adviseur Onderwijs en Arbeidsmarkt bij essenscia vlaanderen, sectorfederatie voor bedrijven uit de chemie en life sciences.
“Door via duaal lesgeven een flexibel systeem uit te werken waarbij werknemers uit de industrie op een administratief eenvoudige manier, en op tijdelijke en deeltijdse basis, enkele uren per week voor de klas kunnen staan, slaan onderwijs en bedrijfsleven geen twee, maar drie vliegen in een klap: meer beschikbare vakleerkrachten, meer praktijkgericht onderwijs en meer STEM-talent”, vertelt ze. “Het is vooral de educatieve meerwaarde die telt. Vakmensen kunnen makkelijk de link leggen tussen de theorie uit de handboeken en de praktische toepassingen op de werkvloer. Zo raken jongeren geïnspireerd en krijgen ze een duidelijk beeld van de toekomstkansen die bepaalde technische of wetenschappelijke studies bieden.”
Vakmensen kunnen gemakkelijk de link leggen tussen de theorie uit de handboeken en de praktische toepassingen op de werkvloer, zo raken jongeren geïnspireerd”
Veerle Van Nieuwenhuysen
Duaal lesgeven is pionierswerk en daarvoor zijn pioniers nodig. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts en toenmalig Vlaams minister van Werk Hilde Crevits startten op 1 september 2020 met een proefproject rond duaal lesgeven, in nauwe samenwerking met sectorfederatie essenscia vlaanderen en de bedrijven uit de chemie en life sciences. “De feedback vanuit scholen en bedrijven was uitermate positief. In die mate dat de sector het project fors uitbreidt: 29 duale lesgevers staan te popelen om komend schooljaar les te geven”, zegt Veerle.
Het project rond duaal lesgeven kan Wouter Duyck in elk geval wel smaken. “Zeker in het TSO of BSO is het duidelijk dat goed onderwijs niet enkel gaat over didactiek, maar ook over welke nieuwe technieken vorm krijgen in bepaalde sectoren. Het bedrijfsleven evolueert nu eenmaal sneller dan de lerarenopleiding. Bovendien beschikt het onderwijs niet altijd over de juiste machines. Ik zie dus een immense opportuniteit om de twee beter op elkaar af te stemmen.”
(lees verder onder de foto)
Anderzijds nuanceert Wouter ook: “Nergens betalen bedrijven meer belastingen dan hier. Ik kan ook wel begrijpen dat zij zich afvragen wat ze daarvoor terugkrijgen. Vroeger konden ze nog rekenen op ons kwalitatief onderwijs en de goedopgeleide mensen die daaruit voortvloeiden, maar dat is al flink geminderd. Het is dus nobel dat bedrijven enkele vakmensen een dag per week vrijstellen om naar school te trekken en te onderwijzen, maar het toont ergens ook wel een falen van de overheid aan. Moest het echt zo ver komen dat bedrijven het onderwijs moeten depanneren? Een technieker die je een dag in de week kwijt bent, betekent ook meer personeel aanwerven. En de arbeidsmarkt staat nu al in brand. Bedrijven onderkennen wel het belang en zien dat de return groter is dan de investering. Maar als iedereen ermee begint, verdwijnt jouw concurrentievoordeel en zit je met een extra loonhandicap tegenover het buitenland opgezadeld. Zulke projecten zijn symbolisch wel belangrijk en kunnen technologieën voor scholen ontsluiten maar het is volgens mij niet de hoogste prioriteit voor het lerarentekort.”
Snelcursus pedagogische en didactische vaardigheden
Wie interesse heeft in duaal lesgeven volgt eerst een verkorte educatieve opleiding van drie dagen. Deze snelcursus – die aangeboden wordt door de sector – is ook intrinsiek waardevol om medewerkers pedagogische en didactische vaardigheden bij te brengen binnen een cultuur van levenslang leren. Pas daarna beslissen de deelnemers of ze effectief ook in het proefproject duaal lesgeven stappen en deeltijds voor de klas gaan staan. Het proefproject wordt opgevolgd door een expertenpanel met onder meer vertegenwoordigers van de onderwijsverstrekkers, de sector van de chemie en life sciences, de vakorganisaties, de overheid en de academische wereld. Knelpunten en drempels worden in kaart gebracht en weggewerkt.
Laat Voka je ondersteunen bij issues rond arbeidsmarkt & onderwijs
Op zoek naar talent? Of wil je jouw personeel beter opleiden en langer aan boord houden? Voka kan jou ondersteunen bij jouw HR-beleid.
