Overslaan en naar de inhoud gaan
Map

Opinie: Een stukje kwaliteit

  • 07/04/2022

71 miljard euro gaat er jaarlijks naar gezondheid en zorg in ons land. 60 miljard wordt verzameld bij de belastingbetaler en bij werknemers en werkgevers. Nog eens 11 miljard komt rechtstreeks uit de zak van de patiënten. Dat is gerekend zonder supplementen of hospitalisatieverzekeringen. Voor zo'n bedrag verwacht je waar voor je geld. Hoe beoordelen we de kwaliteit van onze zorg?

Zowel de Vlaamse als de federale overheid zijn bevoegd voor de kwaliteit van zorg en de opvolging ervan. Dat doen ze elk voor hun eigen bevoegdheden. Die zijn niet makkelijk te onderscheiden: de Vlaamse overheid maximaliseert haar bevoegdheden rond kwaliteit via het kwaliteitsdecreet. De federale overheid heeft dan weer een - gedeeltelijke - kwaliteitswet.

Tussenin zweven zorgprogramma's die door de federale autoriteiten werden afgekondigd, maar door de Vlaamse geïnspecteerd worden. Je moet dus al wat beslagen in bevoegdheidsverdeling zijn, wil je weten welke kwaliteitseisen in ruil voor de grote zak geld gevraagd worden.

Wat wordt er zoal verwacht, gemeten en geverifieerd in al die wetten en decreten? De aandacht gaat vooral naar de structuur waarin je zorg krijgt. De wetgeving focust bij structurele indicatoren op de capaciteit, systemen en aantallen zorgverleners die ze als minimaal noodzakelijk acht om hoogwaardige zorg te verlenen.

Hier en daar worden procesindicatoren gevolgd die aangeven wat een zorgverlener doet om de gezondheid te behouden of te verbeteren. Denk daarbij vooral aan algemeen aanvaarde wetenschappelijke aanbevelingen voor de klinische praktijk. Uitkomstmaten weerspiegelen de impact van de gezondheidszorg of interventie op de gezondheidsstatus van patiënten. Die uitkomstmaten staan eerder beperkt in de toepasselijke wetgeving. Even zeldzaam wordt gepolst naar de ervaring van de patiënt.

Nieuwsgierigen onder u vergeleken intussen een aantal van die indicatoren op zorgkwaliteit.be. Je kan er de maten en gewichten vinden van een aantal Vlaamse acute en psychiatrische zorginstellingen. De wetenschap leert dat dergelijke benchmarks vooral het gedrag van de zorgverlener en zorginstelling aanpassen, niet zozeer de keuze van de patiënt.

"Weten we dan helemaal niets over de kwaliteit van zorg en de kost die we ervoor betalen?"

Ook de overheid wijzigt haar gedrag niet op basis van de ranking: al dan niet geslaagd zijn, wijzigt niets aan je financiering. Meer zelfs: het is een huzarenstukje om naast de verschillen in kwaliteit ook de kost ervan in beeld te brengen. Daar heb je een paar uit de kluiten gewassen consultants voor nodig.

Weten we dan helemaal niets over de kwaliteit van zorg en de kost die we ervoor betalen? Toch wel. De uitstekende Health at Glance -rapporten van de OESO vergelijken ontwikkelde landen op een aantal indicatoren. Je leert er dat we - in vergelijking met het OESO-gemiddelde - een klein beetje beter scoren inzake levensverwachting en vermijdbare mortaliteit.

Voor ziekte door chronische aandoeningen zijn er - ondanks lopende overheidsprogramma's - geen cijfers. De uitkomsten van onze ziekenhuiszorg - uitgedrukt in mortaliteit van hartinfarcten per 100 opnames gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht - zijn vergelijkbaar met het gemiddelde.

Voor eerstelijnszorg zijn de uitkomsten zéér slecht: we tellen in ons land liefst 63% méér vermijdbare COPD-opnames dan andere OESO-landen. Voor dit alles betalen we een stevig bedrag: gemiddeld 5458 dollar per inwoner per jaar. Dat is 33% meer dan het OESO-gemiddelde.

Je krijgt in kwaliteit altijd het resultaat te zien dat je meet: als je kwaliteitsbeleid en financiering net zo gefragmenteerd zijn als het gezondheidsaanbod, dan mag je stukken en brokken verwachten. Willen we weten of we waar voor ons geld krijgen, dan zullen we kwaliteit én financiering voor het gehele zorgtraject in beeld moeten brengen: van preventie over diagnostiek en behandeling tot revalidatie en thuiszorg. Werk aan de winkel.

Bron: De Artsenkrant - 05/04/22

Contactpersonen

Daan Aeyels

Senior Adviseur Welzijns- en Gezondheidsbeleid

Joke Van Driessche

Community Manager Voka Health Community

imu - vzw - bebat
imu - vzw - Uzbrussel
imu - vzw - scholtz
imu - vzw - obd3