Geen domein dat de oorlog in Oekraïne en de bijhorende gevolgen harder voelde dan onze Limburgse verre export. Zo daalde het aantal certificaten van oorsprong het afgelopen jaar met 17,7% in vergelijking met 2021, en dat terwijl de totale gemiddelde goederenwaarde zelfs iets hoger uitkomt dan twee jaar geleden. In de top drie van exportbestemmingen valt vaste waarde Rusland weg. “De geopolitieke onstabiele toestand heeft onvermijdelijk een impact op de internationale handel buiten de EU. De covidcrisis verstoorde sterk de internationale goederenstromen. De huidige energie-en inflatiecrisis voegt daar een verlies aan concurrentiekracht aan toe. Antidumpingheffingen van de EU tegen de import van goedkope goederen uit China en een hervorming van de automatische loonindexering in ons land zijn noodzakelijke beleidsmaatregelen. Meer dan ooit zullen onze exportbedrijven zelf moeten inzetten op diversificatie, risicospreiding en duurzame innovatie”, zeggen Johann Leten en Cathérine Dreesen, gedelegeerd bestuurder en directeur internationalisatie van Voka – KvK Limburg.
Bekijk de reportage op Kanaal Z.
Dat het uitdagende tijden zijn voor onze Limburgse exportbedrijven is het minste wat je kan zeggen. Na de coronapandemie in 2020 leek in 2021 het herstel ingezet. De lijn doortrekken gebeurde helaas niet. De oorlog in Oekraïne en de bijhorende gevolgen op het vlak van energie en loonkosten zorgden voor een moeilijk exportjaar. Dat blijkt uit een diepgaande analyse van de oorsprongscertificaten (CO’s) die Voka – KvK Limburg uitvoerde. Dit document bewijst in welk land een product of de goederen in kwestie werden gefabriceerd of waar belangrijke onderdelen vandaan komen.
In 2022 gingen 21.251 oorsprongscertificaten de deur uit die samen een gemiddelde goederenwaarde hebben van € 1.228.385.539,96. In vergelijking met 2021 daalde het aantal oorsprongscertificaten met 17,7%, de goederenwaarde steeg met 0,6%. “De vele prijsschommelingen zorgden voor onzekerheid bij onze exportbedrijven. Neem daar de grondstoffenproblematiek, de verstoorde supply chain en de hogere loonkosten bij en je hebt de oorzaken voor het moeilijke uitvoerjaar grotendeels opgesomd”, stelt Cathérine Dreesen, directeur internationalisatie van Voka – KvK Limburg. “Belangrijk is ook het verdwijnen van Rusland als ver exportland. Tot voor de oorlog was het aandeel van Rusland in de Limburgse verre export goed voor 15%. Voor Oekraïne daalde het aantal co’s met 52%, de goederenwaarde lag 35% lager, al is het aandeel Oekraïne verwaarloosbaar in de exportcijfers.”
Dat de goederenwaarde zelfs iets hoger ligt dan het jaar voordien heeft te maken met de stijging van de prijzen. Zo rekenden exporteurs hun kosten door. We stellen ook vast dat de zendingen meer gebundeld het buitenland ingaan in tegenstelling tot andere jaren. “Door de geopolitieke toestand merkten we intussen op dat meer exportbedrijven als alternatief zich waagden op de Europese markt, dichter bij huis dus, mede door het stilliggen van de Chinese uitvoer door het zerocovidbeleid daar en de bijhorende problemen in de Chinese havens”, verduidelijkt Dreesen. “Ons team internationaal ondernemen van Voka – KvK beantwoorde vorig jaar 855 adviesvragen. Het is een indicatie van de onduidelijkheid die de exportsituatie in 2022 creëerde in Limburg.”
Bron: Voka - KvK Limburg
Rusland out, Midden-Oosten in
In de 10 topbestemmingen voor verre export blijft Turkije net als vorig jaar de lijst aanvoeren, gevolgd door China en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Rusland verdwijnt uit de top drie en strandt op een zevende plaats. Opvallende vaststelling is de sterke aanwezigheid van landen uit het Midden-Oosten in de top 10. Met de VAE, Saoedi-Arabië, Qatar en Turkije als poort naar het Midden-Oosten wint de regio meer aan belang bij Limburgse verre exportbedrijven gezien de financiële mogelijkheden daar. De producten en goederen die Limburgse bedrijven exporteren naar het buitenland blijven divers. Zo voeren onze ondernemingen vooral chemieproducten, transportmiddelen, machines, dranken, voeding en industriële toepassingen uit. De top 10 vertegenwoordigt 62 procent van de totale waarde van verre export. Limburgse bedrijven voeren op basis van de certificaten van oorsprong uit naar 170 landen.
Wereldspeler silicaten uit Lanaken
Een mooi voorbeeld van een Limburgs bedrijf dat de wereld als klant heeft is Silmaco. De onderneming uit Lanaken is al meer dan 30 jaar specialist in de productie van hoogkwalitatieve silicaten, die in de meest uiteenlopende toepassingen worden gebruikt zoals onder andere in detergenten en de textiel-, papier- en cementindustrie. “80% van onze productie is bestemd voor export. Doordat we zo toegankelijk mogelijk zijn voor onze klanten en de snelheid van leveringen koppelen aan de vereiste kwaliteitsnormen hebben we als kleine speler toch een grote troef”, stelt CEO Heidi Machiels. “Maar het valt niet te ontkennen dat 2022 ook voor ons een uitdagend exportjaar was. Zo daalde onze exportactiviteiten met 20% door het wegvallen van Rusland en de Zuid-Amerikaanse markt. In het laatste kwartaal van vorig jaar stelden we een algemene daling vast over alle regio’s heen. Het kostenverhaal met hogere grondstofprijzen – maal zes in vergelijking met 2021 - en stijgende loon- en energiekostenkosten deed de vraag dalen en maakten het moeilijk om de agressieve concurrentie met Aziatische spelers aan te gaan. Door een verdere diversificatie van de productportefeuille binnen de EU-markt en de optimalisatie van de kosten konden we hierop inspelen. Door onze productie verder te verduurzamen maken we ons klaar voor de toekomstige exportuitdagingen”, aldus Machiels.
Bron: Voka - KvK Limburg
Exportbescherming
Hoewel de laatste maanden van 2022 de Limburgse verre export de eerste tekenen van stabilisatie vertoonde moet de situatie nauwgezet worden opgevolgd. Zeker nu China het zerocovidbeleid loslaat en zich opnieuw openstelt voor de wereldmarkt. “Europa moet daarom nu ingrijpen”, zegt Cathérine Dreesen. “Zo moeten de EU antidumpingheffingen invoeren tegen de import van goedkope goederen uit China. Er is sprake van antidumping wanneer een bedrijf van buiten de EU zijn producten binnen de EU wil aanbieden voor een lagere prijs dan welke hij vraagt in zijn eigen land. Het opleggen van minimumprijzen kan onze Limburgse exportbedrijven beschermen tegen oneerlijke concurrentie. Daarnaast moet onze federale overheid iets doen aan de torenhoge loonkosten. Een hervorming van de automatische loonindexering is noodzakelijk. Want als we niets doen zijn onze multinationals in Limburg de eersten die hun activiteiten zullen verplaatsen naar het buitenland. Dat moeten we ten alle tijden vermijden”, waarschuwt de directeur internationalisering.
Een ander devies is er voor de Limburgse exporteurs. “Doordat de globalisering op sommige plekken in de wereld wordt teruggedraaid is het meer dan ooit belangrijk om als bedrijf goed geïnformeerd te zijn. Export is en blijft een belangrijke hefboom voor economisch succes, maar door constante verschuivingen op het wereldtoneel en fluctuerende prijzen is het belangrijk om als onderneming goed geïnformeerd te werk te gaan en beslissingen te nemen. Inzetten op diversificatie, risicospreiding en duurzame innovatie van bestaande of nieuwe producten en diensten is meer dan ooit een must. Hierin is de rol van Voka – KvK Limburg cruciaal om bedrijven met internationale ambities te versterken. Zo hebben wij onze trajecten Mercurio Go International en Mercurio Go International 4 Services waarbij we op maat van elk exportbedrijf een plan van aanpak opstellen. Op 8 maart organiseren wij ook een Exportcafé op Droneport in Sint-Truiden waarbij we experten en bedrijven samenbrengen om kennis te delen en ervaringen uit te wisselen”, besluit Cathérine Dreesen.
