De Europese beleidsmakers hebben een akkoord gevonden over de Europese natuurherstelwet. De tekst werd grondig aangepast, maar het blijft koffiedik kijken wat de impact zal zijn op Vlaanderen en de vergunningverlening. Om die reden pleit Voka voor een nieuwe impactanalyse die ook goed de socio-economische impact in kaart brengt. En op lange termijn is er nood aan een Europese oplossing die de spanningen tussen milieu, klimaat en economie aanpakt.
De Europese Natuurherstelwet werd voorgesteld in juni 2022 en heeft op oog om de biodiversiteit van het Europese continent te herstellen. Het voorstel beoogt de invoering van maatregelen om tegen 2030 ten minste 20% van de land- en zeegebieden van de EU te herstellen en tegen 2050 alle ecosystemen die herstel behoeven.
Voka ondersteunt uiteraard de doelstelling om biodiversiteit te herstellen, maar dit moet gebeuren op een manier die economische ontwikkeling nog steeds mogelijk maakt. De impact van het originele voorstel was te verregaand en zou voor Vlaanderen een dramatisch impact op de vergunningverlening hebben gehad.
Het laatste compromisvoorstel omvat echter een pak meer flexibiliteit. De vaste tijdspaden zijn behouden, maar tot 2030 moet prioriteit worden gegeven aan de bestaande Natura 2000-gebieden. Ook het niet-verslechteringsprincipe werd een inspanningsverbintenis en niet langer een resultaatsverbintenis.
Toch is het nog niet zeker of de vergunningsverlening hierdoor gespaard blijft. Veel zal afhangen van de concrete interpretatie door de rechtsspraak. Om die reden is het dus essentieel dat de impact van de nieuwe tekst op Vlaanderen wordt nagegaan. Dit moet gebeuren vóór de Europese milieuraad van 18 december 2023.
Nood aan een structurele, Europese oplossing
Daarnaast verwachten we van Europa ook meer coherentie en coördinatie tussen verschillende soorten wetgeving. Terwijl de Natuurherstelwet de vergunningverlening in Vlaanderen juist kan bemoeilijken, wordt in andere Europese wetgeving net ingezet op betere, snellere en meer flexibele vergunningverlening.
Vanuit een breder perspectief merken we ook op dat het voor dichtbevolkte en industriële regio’s als Vlaanderen het moeilijk, zelfs onmogelijk wordt gemaakt op de milieu- en klimaatdoelstellingen op korte termijn te kunnen behalen. Als Vlaanderen staan we voor grote uitdagingen zoals de energietransitie, het koolstofvrij maken van de industrie, het voorzien van voldoende en betaalbare huisvesting, economische ontwikkeling, biodiversiteit en het tegengaan van de klimaatverandering. Nog moeilijker is om die allemaal te verzoenen op korte termijn, gezien al deze opgaven ook gepaard gaan met tegenstrijdige ruimteclaims.
Om die reden verwachten we van Europa dat ze werk maakt van een geïntegreerde visie waarbij rekening gehouden wordt met economische, klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen, inclusief een helder afwegingskader als dwingende Europese doelstellingen toch met elkaar zouden conflicteren.
