Ondernemerschap, innovatie en duurzaamheid: het zijn 3 woorden die de rode draad vormen door ons gesprek met interviewees die op het eerste zicht misschien niet erg veel met elkaar gemeen hebben. Een gesprek met Health Community-lid van het eerste uur Marc Noppen (CEO van UZ Brussel) en Kenneth Wils (Head of Life Sciences & Care bij PMV), die met PMV sinds kort lid is.
UZ Brussel bekleedt een bijzondere positie in het Belgische ziekenhuislandschap, steekt CEO Marc Noppen van wal: “We zijn een Vlaams en dan nog universitair ziekenhuis gelegen in het Brusselse gewest. Dat maakt ons uniek in termen van complexiteit en governance. Desondanks proberen we onze corebusiness zo goed mogelijk te vervullen: zorg bieden aan patiënten, wetenschappelijk onderzoek uitvoeren en opleiding en onderwijs verstrekken.”
Kenneth Wils en zijn team investeren met de afdeling Life Sciences & Care van investeringsmaatschappij PMV dan weer risicokapitaal in beloftevolle Vlaamse start-ups en scale-ups die actief zijn in life sciences: biotech, medtech en e-health. “We beheren momenteel een actieve portfolio van een 35-tal ondernemingen, waarbij we vaak een zeer actieve rol opnemen en ons netwerk en onze ervaring ter beschikking stellen. Zo willen we ons steentje bijdragen tot de versterking van de competitieve positie van Vlaamse life sciences.”
“Als ziekenhuis hebben we wel een maatschappelijke rol, maar er wordt soms vergeten dat wij ook een bedrijf zijn.”
Marc Noppen, UZ Brussel
Lappendeken
Ze zijn dus actief in een andere sector, maar toch botsen ze allebei dagelijks op tegen een belangrijke hindernis: versnippering. Marc Noppen duidt: “In ons land zijn de bevoegdheden op het vlak van gezondheid en welzijn sowieso erg versnipperd. In ons geval komt daar nog bij dat we ons voor alles wat niet-persoonsgebonden materie is moeten richten tot de gewestelijke overheid, waar een heel andere dynamiek heerst vergeleken met Vlaanderen. Dat maakt het bijzonder complex en niet echt efficiënt.” Het getuigt van ondernemerschap dat UZ Brussel zich daar weinig van aantrekt, om ondanks die complexiteit toch optimale zorg te kunnen bieden aan de patiënt. Tijdens de coronacrisis nam het bijvoorbeeld het initiatief om de omringende Vlaamse én Brusselse woonzorgcentra te ondersteunen met personeel, opleiding en beschermingsmiddelen.
“Ook het Europese niveau is een lappendeken van verschillende regelgeving, terugbetalingssystemen,…”, vult Kenneth Wils aan. “Samen met een zeer strenge nieuwe Europese verordening is dat een drempel om nieuwe medicatie en technologieën op de markt te brengen, waardoor veel bedrijven zich richten op de Amerikaanse markt. Dat is jammer, want zo lopen Europese patiënten innovaties mis. Innovatie is nochtans cruciaal. Enerzijds om het kwaliteitsniveau van onze zorg te kunnen behouden, ondanks de uitdaging om medewerkers te vinden, en anderzijds om efficiënter te werken en de zorg betaalbaar te houden.”
“Als venture capitalist moeten we niet enkel oog hebben voor het innovatieve aspect binnen bedrijven, maar ook voor hun maatschappelijke toegevoegde waarde en de blijvende betaalbaarheid van de zorg.”
Kenneth Wils, PMV
Innovatie aftoetsen
Het is vooral om innovatie te stimuleren en af te toetsen, dat PMV lid is geworden van Voka Health Community. “Voor ons is die wisselwerking met het ecosysteem een meerwaarde. Via onze netwerken komen we in contact met ondernemers, kunnen we ideeën aftoetsen, mensen doorverwijzen,… Want hoe je het ook draait of keert: investeren draait enerzijds om kapitaal, maar evengoed om mensen.”
UZ Brussel is al sinds de oprichting van Voka Health Community lid. “Ik vond het toen een origineel initiatief, vooral omdat het vanuit een werkgeversorganisatie kwam. Want als ziekenhuis hebben we wel een maatschappelijke rol, maar er wordt soms vergeten dat wij ook een bedrijf zijn. Met 4.000 medewerkers zijn wij de grootste werkgever in Brussel.”
Als het over dat bedrijfseconomische aspect gaat, mag Voka Health Community nog wat meer op het gaspedaal drukken, vindt Marc Noppen. “Kijk maar naar het arbeidswettelijk kader van de zorgberoepen, dat nu bijzonder rigide en zeer protectionistisch is. Dat moet echt gemoderniseerd worden. Of een duidelijke meerjarenvisie op de ziekenhuizen, die bovendien ook geconcretiseerd wordt in de praktijk in plaats van enkel op papier.”
Hij gaat verder: “Ik droom van een duurzaam model dat toekomstbestendig is, met geïntegreerde zorg als codewoord. Dan heb ik het niet alleen over horizontale integratie tussen ziekenhuizen, maar ook verticale integratie tussen de lijnen door. Die idiote opsplitsing komt uit de vorige eeuw; de gezondheidszorg werkt niet meer op die manier. De financiering moet in mijn ogen op de grootst mogelijke schaal (dus: federaal), maar de healthcare delivery moet gebeuren op het meest kostenefficiënte en effectieve niveau. Dat zijn volgens mij zorgregio’s in grootte vergelijkbaar met de GGD’s in Nederland, met gebieden van 400 tot 500.000 mensen. Hoe je dat politiek en organisatorisch vertaalt, weet ik niet, maar medisch is dat de juiste weg. Want we moeten de patiënten centraal stellen.”
Ook voor PMV is duurzaamheid een sleutelelement. “Als venture capitalist moeten we niet enkel oog hebben voor het innovatieve aspect binnen bedrijven, maar ook voor hun maatschappelijke toegevoegde waarde. Hun medicijnen, therapieën en software moeten waarde hebben voor de patiënt en value based zijn. De betaalbaarheid van de zorg is een prioriteit. Alleen zo zullen ze duurzaam kunnen groeien.”
Ontdek hier de visie van onze andere toekomstdenkers 10 jaar Voka HC.
