Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • Motivatie één van de belangrijkste aandachtspunten voor bedrijven

Motivatie één van de belangrijkste aandachtspunten voor bedrijven

  • 03/10/2021

Omwille van de coronacrisis hadden veel bedrijven het de afgelopen maanden moeilijk om medewerkers gemotiveerd te houden. De afstand tussen werkgever en werknemers was voor een zeer lange periode veel groter dan normaal. Dit zorgde voor een onevenwicht in de verhoudingen, wat voor – sommige medewerkers – een behoorlijke impact had op hun functioneren. “Het is daarom vooral belangrijk om – nu de situatie normaliseert – niet te snel over te gaan op de orde van de dag”, zegt motivatie- en ontwikkelingspsycholoog Maarten Vansteenkiste. “Neem als organisatie rustig de tijd om iedereen terug zijn draai te laten vinden en ga individuele gesprekken aan met al je medewerkers.”

Maarten Vansteenkiste is professor aan de Universiteit van Gent en medeoprichter van de Impetus Academy, een spin-off van de universiteit, die onderzoek doet naar motivatie en betrokkenheid van werknemers. Met behulp van de Zelf-Determinatie Theorie brengt de Impetus Academy de wetenschap naar de werkvloer. De jongste maanden hebben we hem ook allemaal beter leren kennen als lid van de GEMS, de expertengroep die de regering advies geeft tijdens de coronacrisis en de man achter de motivatiebarometer. “Met de motivatiebarometer meten we sinds maart 2020 hoe sterk de bevolking achter de maatregelen staat”, vertelt Maarten Vansteenkiste. “Van in het begin van de crisis was snel duidelijk dat de motivatie op peil houden één van de belangrijkste uitdagingen ging worden. De ingrijpende en langdurende maatregelen wogen snel op de bevolking en hadden ook binnen onze bedrijven een belangrijke impact.”

ABC van motivatie

Motivatie is volgens Maarten Vansteenkiste op ieder ogenblik één van de belangrijkste aandachtspunten voor bedrijven. “De constante verandering die bedrijven doormaken vergt heel wat energie en dus motivatie van werknemers”, weet hij. “Het aanpassingsvermogen dat werknemers aan de dag moeten leggen is enorm en dat vergt wel wat van een mens. En tijdens de coronacrisis hebben we op dat gebied nog veel meer van onze medewerkers gevraagd.” De Zelf-Determinatie Theorie die de Impetus Academy als leidraad gebruikt vertrekt vanuit drie universele psychologische basisbehoeften. “We noemen ze de ABC van de motivatie”, legt de professor uit. “Autonomie, verBondenheid en Competentie: dat zijn de vitamines die we nodig hebben om ons gemotiveerd en betrokken te voelen. Als aan deze behoeften voldaan is, bruisen we van energie, nemen we sneller initiatief en kunnen we problemen gemakkelijker het hoofd bieden. Autonomie gaat over het gevoel van vrijheid, we hebben keuzemogelijkheden en ruimte voor initiatief in ons werk. Daarnaast willen we een wij-gevoel ervaren, dat is verbondenheid en ten slotte willen we onze competentie versterken. We willen het gevoel hebben dat we onze taken succesvol kunnen volbrengen en onze doelen kunnen bereiken. In ons onderzoek stellen we vast dat wanneer deze drie behoeften vervuld zijn, dat leidt tot duurzame motivatie voor de job. Ook zien we dat de manier waarop leidinggevenden omgaan met hun team een cruciale rol speelt. Zij moeten vooral structuur bieden én de autonomie ondersteunen. En dit in combinatie met relationele steun.”


Autonomie onder druk

Tijdens de coronacrisis is vooral de behoefte aan autonomie zwaar onder druk komen te staan. “Opeens moesten we ons allemaal aan veel meer regels en aan heel wat beperkingen houden”, verduidelijkt Maarten Vansteenkiste. “Thuiswerken was de norm. Sommige medewerkers apprecieerden de toegenomen zelfstandigheid: ze konden beter hun eigen werkritme bepalen. Tegelijkertijd waren taken minder afgelijnd en verwaterde de structuur waarbinnen mensen gewoon waren om te werken. Ook het wij-gevoel, de verbondenheid, viel grotendeels weg. De gezellige momenten aan het koffieapparaat bijvoorbeeld moesten we vervangen door de toch wat afstandelijkere Teams-meetings. Om toch enige toezicht te verwerven over hun werknemers gingen sommige leidinggevenden, mede door de afstand, meer gaan controleren. Was die thuiswerker wel bezig met zijn of haar job? Ze cirkelden als een helikopter boven hun werknemers waardoor sommige medewerkers het gevoel hadden dat er een gebrek aan vertrouwen was.”


Reflectiemomenten

Intussen ligt de piek van de coronacrisis gelukkig achter ons en functioneren bedrijven terug op een min of meer normale manier. “Helemaal teruggaan naar de pré-corona-situatie zal niet meer gebeuren”, zegt Maarten Vansteenkiste. “Er zijn stappen gezet die onomkeerbaar zijn en we hebben gemerkt dat een aantal veranderingen ook best wel positief zijn. Wat ik bedrijven wel aanraad is om niet te snel over te gaan tot de orde van de dag. Medewerkers hebben meer dan anderhalf jaar in die ongewone situatie gezeten en dat heeft een invloed op iedereen. In heel veel gevallen krijg je niet meer dezelfde werknemer terug, mensen zijn geëvolueerd. Plan daarom ruimte in om met iedereen te praten, ook met die mensen die op het eerste zicht geen problemen hebben om zich opnieuw in de normale werking te integreren. Zorg als bedrijf voor reflectiemomenten, zoek uit wat je mensen geleerd hebben tijdens de coronaperiode of wat ze gemist hebben. Maar vooral, toon dat je een oprechte interesse in je medewerker hebt. Wanneer we dit doen, dan ben ik ervan overtuigd dat onze bedrijven op het gebied van motivatie en betrokkenheid versterkt uit de coronacrisis kunnen komen.”

Gemotiveerd aan het werk na corona

Volgens motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste heeft corona een onomkeerbaar effect gehad op de manier waarop medewerkers functioneren.
Ondernemers magazine vroeg enkele bedrijven hoe zij de terugkeer naar het werk organiseerden.

Patrick Hellemans, JIDOKA

JIDOKA is een snelgroeiend IT consultancy bedrijf met een duidelijke focus op maatwerk softwareprojecten. “JIDOKA is een Japanse term en staat voor “Automation with a human touch”. Bij al onze beslissingen starten wij dus vanuit de respectievelijke belangen van onze medewerkers. Een thuiswerk policy maken die voor iedereen werkt is jammer genoeg niet mogelijk. Iedere persoon is uniek en heeft dus ook andere verwachtingen. Vandaar dat wij geopteerd hebben om iedereen onbeperkt thuiswerk aan te bieden. We rekenen er wel op dat iedereen voldoende maturiteit en verantwoordelijkheid toont naar hun teamleden en hun klant(en). Een zuivere implementatie van het “Work From Anywhere” principe dus. Tijdens de periode van verplicht Corona thuiswerk heeft dit prima gewerkt, we hebben er dan ook alle vertrouwen in dat dit ook zo zal blijven. Wat haalt het immers uit indien je mensen aanwerft, maar hen nadien geen vertrouwen wilt schenken?”

AUPING – Ellen Van Mol

Auping werkt al meer dan 130 jaar aan persoonlijke slaap- en rustoplossingen met aandacht voor mens, milieu en de toekomst. “Wij hebben binnen Auping België gekozen voor het structureel thuiswerk. Dit is ondertussen uitgewerkt per persoon in een addendum aan het arbeidscontract en een algemene thuiswerkpolicy. Door het verplichte thuiswerk het afgelopen anderhalf jaar hebben we gemerkt dat dit voor sommige mensen heel efficiënt werkte en voor anderen er dan weer nood was aan werken op kantoor. Daarom hebben we verkozen om dit per persoon aan te passen, mits de nodige algemene voorwaarden en spelregels uiteraard. Ook hebben we besloten om met z’n allen 1 vaste dag op kantoor te werken. Zo kunnen we toch het samenhorigheidsgevoel weer op peil brengen en is er terug sociaal contact mogelijk tussen de collega’s. Op die dag kunnen dan ook vergaderingen ingepland worden die beter face-to-face gedaan worden.

Kim Driessens, Ooms Woonrealisaties

Ooms Woonrealisaties is een Kempisch familiebedrijf waar zo’n 120 medewerkers uit de buurt met passie en plezier meewerken aan nieuwbouw-, renovatie- en interieurprojecten in de provincie Antwerpen.
“Wij hebben ervoor gekozen om iedereen terug zoveel mogelijk van op kantoor te laten werken voor de toch wel vlottere communicatie en overdracht van dossiers. Toch heeft de coronacrisis voor blijvende veranderingen gezorgd. Zo zal thuiswerk in de toekomst een mogelijkheid blijven, uiteraard volgens bepaalde regels en afspraken. Het grootste deel van de collega’s is intussen terug aan het werk op kantoor. Al bij al is deze overgang geleidelijk en goed verlopen en is iedereen blij om terug onder de mensen te kunnen komen. Dat merken we vooral aan de extra ‘babbeltijd’. Collega’s hebben elkaar lange tijd niet gezien en hebben veel in te halen. Wij zijn als mens van nature uit sociale wezens en dat is net hetgeen wat afgelopen maanden sterk verminderd is, zowel op het werk als daarbuiten. Als werkgever hebben we wel extra acties ondernomen om die verbondenheid, die team spirit te blijven voeden en extra aan te wakkeren. Zo hebben we tijdens corona de Ronde van Ooms opgericht, een wielerclub, uiteraard met bijhorende Ooms tenuesen als kers op de taart is het eind september personeelsfeest, mét partner. Ook ons clubhuis is elke laatste vrijdag van de maand terug open voor een gezellige afsluit van de maand.”