Beloftes van niet-gefinancierde belastingverlagingen en koopkrachtmaatregelen. Rijkentaksen die staatsfinanciën in één klap gezond maken. Een miljardensanering van de begroting die “geen pijn doet”. “Weinig realistisch en niet ernstig”, waarschuwt Voka-voorzitter Rudy Provoost.
De socialisten van Vooruit stappen niet in Vlaamse regering zonder gratis maaltijden op school. Dat daar een prijskaartje van honderden miljoenen euro’s aan vasthangt, bleef onvermeld. In Trends verklaarde staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open Vld) dat een begrotingssanering van 25 miljard euro mogelijk is en geen pijn zal doen. Tegelijk blijkt uit de doorrekening van de verkiezingsprogramma’s door het Planbureau dat geen enkele partij een traject klaar heeft richting 3 procent begrotingstekort, de EU-norm.
De teneur van de campagne ergert Rudy Provoost, de voorzitter van de Vlaamse werkgeversorganisatie Voka: “Ik merk een nooit gezien opbod van onbetaalbare en onhaalbare verkiezingsbeloften. Deze campagne is een handel in luchtkastelen, maar na de verkiezingen worden dat zandkastelen en als de onderhandelingen beginnen, spoelen ze weg. De voorstellen zijn weinig realistisch en niet ernstig. Slecht nieuws wordt vermeden.”
De becijferingen van het Planbureau leren dat, behalve N-VA, geen partij in de buurt komt van de norm van 3 procent begrotingstekort. Zijn de voorstellen onhaalbaar?
RUDY PROVOOST. “De ernst van de situatie wordt nog niet voldoende in de verf gezet. Na de verkiezingen zal die 3 procentnorm niet verdwijnen. Besparingen zijn dus levensnoodzakelijk, om de toekomstige welvaart te garanderen. De economische groei schommelt rond 1 procent. Er is 2 procent groei nodig om de begroting mee te saneren en de sociale zekerheid te financieren. Op lange termijn heb ik het zelfs over 2,5 procent groei op jaarbasis.”
De koopkracht versterken zal de groei stimuleren, zeggen de politieke partijen.
PROVOOST. “Het klopt dat de koopkracht voor de lage inkomens een uitdaging is. Maar voor ons kan en mag dat niet het enige thema zijn. Voka heeft het over slagkracht en dus concurrentiekracht. Die staat onder druk door de loonkostenhandicap, de energiehandicap en de systeemhandicap. Met dat laatste bedoel ik de complexiteit van de regelgeving en de wetgeving die op de bedrijven weegt.”
Komen Vlaamse thema’s als het vergunningsbeleid voldoende uit de verf? Het debat over stikstof en de zaak-Ineos is de komende vijf jaar toch niet voor herhaling vatbaar?
PROVOOST. “Inderdaad. Industriebeleid is een Vlaamse bevoegdheid. Daar moet eindelijk meer worden gedaan dan symptoombestrijding. Er wordt pas ingegrepen als er een crisis is, maar die is een gevolg van een gebrek aan strategie. We hebben een nieuwe industriële deal nodig. Industrie moet 20 procent van het bruto binnenlands product uitmaken. Er moet één minister van Economie, Industrie en Innovatie komen, en één minister van Onderwijs en Werk.”
Als werkgeversorganisaties praten over het concurrentievermogen, ligt de focus al snel op de automatische loonindexering. Wilt u een indexsprong? Of volgt u Unizo, dat pleitte voor een aangepaste gezondheidsindex, waardoor bepaalde prijsschommelingen, zoals die van energie, niet direct worden verrekend in de lonen?
PROVOOST. “Uiteraard is Voka geen voorstander van een automatische loonindexering, zeker niet in de huidige vorm. Er zijn variaties op het thema, die gaan van de totale afschaffing, over een ander loonbeleid tot een bijgestelde indexberekening. Een indexsprong is voor ons een mogelijkheid. Die laat toe in een beperkte tijdspanne een correctie op de loonkostenstijging door te voeren.”
Verwacht u een verhoging van de fiscale druk, waarbij de bedrijven als eerste in het vizier komen?
PROVOOST. “Die vrees bestaat. Dat is normaal, als je luistert naar een aantal politieke partijen. Bedrijven zijn een interessant doelwit. Het klopt dat we in België geen meerwaardebelasting op aandelen kennen, maar er bestaat wel een rist andere belastingen op kapitaal. Ik denk niet dat we ons hogere vermogenstaksen of belastingen op kapitaalwinsten kunnen permitteren.
“Daartegen zullen wij ons natuurlijk verzetten. Volgens Voka moet de discussie gaan over hoe je kapitaal beter kunt doen renderen, bijvoorbeeld via de wisselwerking tussen privaat institutioneel en publiek vermogen. Daar is nu geen plan voor. Ik had veel liever gezien dat de minister van Financiën zich daarover had gebogen, in plaats van een eenjarige staatsbon te lanceren met een gehalveerde roerende voorheffing. Dat is niet wat we nodig hebben, wel vehikels die zelfs de burger toelaten mee te participeren in investeringen in bijvoorbeeld duurzame projecten. Er is nood aan een soort duurzaamheidsstrategie die zich vertaalt in een financieel instrumentarium, waardoor je dat kapitaal beter kunt inzetten.”
Dit interview verscheen in Trends.
