Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • Met dit manifest wil Voka Oost-Vlaanderen starters en groeiers rugwind geven

Met dit manifest wil Voka Oost-Vlaanderen starters en groeiers rugwind geven

  • 16/06/2021

Met de missie ‘het ministerie van rimpelloze zaken’ wil Voka Oost-Vlaanderen extra aandacht vragen van het beleid voor deze groep jonge ondernemingen. Extra rugwind, minder drempels en een persoonlijkheid die het ambitieniveau in binnen- en buitenland uitdraagt: dat zijn de uitdagingen.

"Wisdom of crowds leads the way"

We bevroegen tientallen ondernemers over hun ervaringen, van prille starters tot doorgewinterde serie-ondernemers. Van kleine ondernemingen met veel goesting tot scale-ups die hun internationale ambitie proberen vorm te geven. Uit al die gesprekken konden we drie grote domeinen identificeren die extra aandacht verdienen omdat daar drempels liggen waar nog veel winst te boeken valt, en waar jonge bedrijven extra baat bij hebben.

Die drie werven tekenen zich duidelijk af

  1. Start-upbeleid en internationaal imago van onze regio
  2. Arbeidsmarkt en onderwijs
  3. Financiering en administratie

In de volgende paragrafen gaan we er dieper op in.

Maak van België een start- en scale-up natie

De rol van de overheid kan niet worden onderschat. Niet alleen op vlak van regulering speelt ze een belangrijke rol. Ook als het gaat over investeringsprogramma’s en het stimuleren van (risico)kapitaal kan de overheid een cruciale impact hebben op de ontwikkeling van start- en scale-ups. Ook in haar positie als potentiële klant kan ze een belangrijke hefboom betekenen voor beloftevolle bedrijven. Enkel wanneer we de aandacht van het beleid onverdeeld op start- en scale-ups richten kunnen we erin slagen om een topregio te worden. 

Denk aan aanbestedingen door de overheid die start-ups een duwtje in de rug kunnen geven, ook als die nog geen adelbrieven kunnen voorleggen. Of denk aan het inzetten van de internationale diplomatie om jonge ondernemingen aan een afzetmarkt te helpen. Vaak zijn dit ingrijpende acties waar hulp het verschil maakt. Maar ook een proactieve benadering rond administratieve lasten en een digitale overheid passen in dit kader.

Neem bijvoorbeeld Sandbox Vlaanderen. Het is een goed initiatief, maar het is te kleinschalig en ondernemers kennen het niet. Onbekend is onbemind. De overheid heeft gebrekkige IT en software, wat zich vertaalt in archaïsche overheidsaanbestedingen en communicatieprocessen. Het opzetten van customer journeys, in samenspraak met starters en scalers zoals men in Nederland doet, zou de klantvriendelijkheid van de overheid alleszins ten goede komen.

Overheidstenders met focus op snelle validatie met eindgebruikers, because whoever learns faster wins

Gil Nimmegeers, co-founder Bothrs, Gent

Make Belgium Great Again 

We spotten graag met assertieve noorderburen, grinniken om het Franse chauvinisme en kijken meewarig naar trotse Amerikanen, maar als het erop aan komt slagen zij er wel in hun land en economie aantrekkelijk te maken voor buitenlands talent en internationaal kapitaal. Het verschil tussen de expatscene van Londen en Amsterdam met die van Gent en Antwerpen kan niet groter zijn.

Laten we daarom ruimte voor ondernemerschap primeren op administratie en onduidelijke regels, en maken we van België een boeiende ondernemersbodem in het hart van de Europese Unie. Met een duidelijke merk- en communicatiestrategie, die het ook in het buitenland opneemt voor onze internationale beloften en ambitie.

We zijn ervan overtuigd dat dat moet lukken. Een bedrijf opstarten in België is vandaag moeilijk, inefficiënt en niet eenduidig. Willen we tot de Europese top behoren en dus onze opstartprocedure versnellen en efficiënter maken, dan is inzetten op een volledige digitale én uniforme procedure de enige optie. 

Ook wanneer we kijken naar een volgende levensfase van het bedrijf, waarin schalen en het aantrekken van kapitaal centraal staan, is verbetering mogelijk. Het ophalen van kapitaal, en de administratie daaromtrent moet verder worden vereenvoudigd.

De kost van de administratie

Bij de opstart van een onderneming, het aanwerven van personeel, belastingaangiftes, internationalisering, het aanvragen van subsidies,…  Op verschillende momenten komen ondernemers in contact met heel wat administratieve rompslomp, wat tijd en kosten met zich meebrengt.

Volgens het Federaal Planbureau gaat het om bijna 6 miljard euro kosten volgens hun raming van 2016, of 1.4% van het bbp. De kosten zijn een som van de loonkosten die gerelateerd worden aan het vervullen van administratieve formaliteiten, en de kosten wanneer beroep gedaan wordt op externe bureaus bijvoorbeeld om in orde te zijn met milieuwetgeving. Meer dan de helft van deze kosten gaat naar fiscale formaliteiten, en een ander groot stuk naar regelgeving inzake tewerkstelling.

Maak het rimpelloos

  • Proactieve ondersteuning van startende ondernemingen
  • Aanbestedingen op maat van start- en scale-ups
  • Branding België als start-up natie
  • Economische diplomatie voor start- en scale-ups

Moderniseer de arbeidsmarkt en trek talent aan

Jonge ondernemingen creëren jobs en nieuwe dynamieken op de arbeidsmarkt. Ze zorgen ervoor dat talent een plek krijgt, dat er gestreden wordt om sterke profielen en dat werkervaring wordt opgebouwd. De verwachtingen van werknemers in het start- en scale-up landschap zijn hoog. Met een pingpongtafel alleen red je het niet. Uitdaging, flexibiliteit, zelfsturing, teamwerk en impact, daar gaat het om.

Het aanwerven, verlonen (en soms afdanken) van werknemers is echter een ingewikkelde zaak, die de focus om een sterk team neer te zetten verstoort. De regelgeving moet daarom fors vereenvoudigd worden en toegankelijker gemaakt worden. 

Buitenlands talent en eigen onderwijs

Als talent in ons land niet voorhanden is – bijvoorbeeld voor specifieke IT-profielen – dan moet buitenlands talent veel eenvoudiger aan boord gehaald kunnen worden. De procedures kunnen korter, eenvoudiger en voorspelbaarder. Hiervan zijn goede voorbeelden te vinden, ook in Europa.

Ook onze eigen kweekvijver heeft nood aan een update. De kloof tussen onderwijs en de arbeidsmarkt lijkt er groter op te worden. Ondernemerschap lijkt ver te zoeken in het opleidingscurriculum, laat staan dat “hoe start ik een onderneming” beschreven staat in de eindtermen. Laat ondernemerschap een van de kerncompetenties worden in het onderwijs, en geef kinderen en jongeren de skills mee om creatief en oplossingsgericht te werken. Daarnaast moeten de afstudeerrichtingen beter afgestemd worden op de noden van de arbeidsmarkt en kan de samenwerking tussen ondernemers en onderwijsinstellingen sterk geoptimaliseerd worden. Dit in het kader van onderzoek, maar evengoed de zoektocht naar stagiairs, meer ondernemers voor de klas, etc.

Ondernemingen zijn vandaag meer en meer een driver van innovatie en duurzame ontwikkeling. Laat ons ook dat dan integreren in de curricula. Zo worden de ondernemers van morgen de fundamentele voortrekkers in de European Green Deal en de Klimaatakkoorden van Parijs.

Onderwijs moet meer gericht zijn op ondernemerschapskills. We hebben nood aan entrepreneurial kids

Tom Maes, CEO o2o, Gent

Onderzoek en ontwikkeling zijn key

Willen we tenslotte ook het karakter van het Vlaamse start-up ecosysteem een push geven,  is het aan de overheid en universiteiten om onderzoek en ontwikkeling te ondersteunen. We blinken vandaag vooral uit in product development en go-to-market, maar ook wetenschappelijk ontwikkeling blijft cruciaal voor een competitieve en ambitieuze economie. De samenwerking tussen hogescholen, universiteiten en het bedrijfsleven kan niet genoeg gestimuleerd worden.

Maak het verder eenvoudiger voor PhD’s om actief in het bedrijfsleven te stappen en werk ook op het hoogste onderwijsniveau belemmeringen in het ondernemerschap weg. Doctoraatstudenten kunnen vandaag bijvoorbeeld geen actieve rol spelen in een vennootschap. Het ontnemen van deze kans op ondernemen lijkt ons lang voorbij gestreefd.

Maak het rimpelloos

  • Minder complexe regels rond aanwerving, verloning en ontslag
  • Maak de toegang tot buitenlands talent eenvoudiger
  • Meer aandacht voor ondernemerschap en 
  • duurzaamheid in het onderwijs

Zorg voor sterke financiering en slim kapitaal

De toegang tot kapitaal is cruciaal om te groeien en het ambitieniveau van een onderneming hoog te houden. Vaak moet men dit in het buitenland zoeken, terwijl we er baat bij hebben om die bedrijven zo veel mogelijk hier te verankeren. Het aantrekken van kapitaal zou dus nog verder gestimuleerd moeten worden. Ook fiscaal kan er nog gesleuteld worden, zo zijn de lasten op arbeid in ons land torenhoog, iets wat al snel een rem vormt op snelgroeiende ondernemingen. Ten slotte: als innovatieve starters recht hebben op subsidies, dan zouden die trajecten nog eenvoudiger mogen. 

Het bos zien door de bomen

In België is het landschap van subsidies en steunmaatregelen sterk versnipperd over de regionale en federale bestuursniveaus. In eerste instantie is het dus belangrijk om de bedrijven goed te informeren en te begeleiden. In Vlaanderen zette Vlaio de laatste jaren sterk in op het verder uitbouwen van een front office werking die ondernemers begeleidt naar de steunmaatregelen. Dat is alvast een heel goede zaak, maar toch blijkt dat ondernemers niet altijd de weg vinden en dat de kennis over de verschillende stimuli ontbreekt bij de partijen die ondernemers begeleiden in hun financieringsvraagstukken.

Maar niet enkel gebrek aan begeleiding is een struikelblok. Voor heel wat start-ups en scale-ups vormen de voorwaarden een belangrijke barrière. Wanneer zij zware investeringen doen in onderzoek, ontwikkeling of internationalisering hebben zij vaak een jarenlange cash burn ten koste van hun eigen vermogen. Hierdoor worden zij automatisch gemarkeerd als een organisatie in moeilijkheden en bijgevolg uitgesloten van innovatiesubsidies. Dat kan de bedoeling niet zijn.

Het doet vragen rijzen over de verdeling van budgetten en middelen. Dient de innovatiesteun haar doel en komt ze terecht bij de juiste doelgroep? Maken start- en scale-ups aanspraak op de middelen die voor hen bedoeld zijn?

Ticket to grow

De laatste jaren is het aantal mogelijkheden voor alternatieve financiering gegroeid en ontsproten zich nieuwe kanalen waarmee private middelen worden ingezet om jonge en snelgroeiende bedrijven te financieren (denk aan win-win leningen en crowdfunding). Dankzij pan-Europese samenwerkingsverbanden tussen de financiële spelers kunnen scale-ups grotere tickets risicokapitaal aantrekken bij internationale Venture Capitalist- en Private Equity-spelers . Toch blijft de Vlaamse markt nog steeds kampen met een financieringskloof voor de snelle groeiers en ontwikkelingsprojecten. In alle sectoren en alle levensfases tekenen zich duidelijk financieringstekorten af. Vooral wat betreft kapitaalrondes van meer dan 20 miljoen euro zijn er gewoon te weinig partijen die meer dan 5 miljoen euro op tafel kunnen leggen. Wordt de weg naar het buitenland toch gevonden, gebeurt het vaak dat de Belgische activiteiten verhuizen.

Er ligt absoluut ruimte in het slapende spaargeld van de Belgen. De Nationale Bank van België berekende dat er in januari 2021 in totaal zo’n 296,58 miljard euro op onze spaarboekjes stond. Beeld je in welk effect een uitbreiding van de tax shelters zou kunnen hebben op het investeringsklimaat?

Maak het rimpelloos

  • Toegankelijkheid overheidstenders optimaliseren
  • Gericht subsidiebeleid met ruimte voor risico’s
  • Activering van spaargeld in start-ups via tax shelters
  • Faillissementenbescherming in start-up fase
  • Verlaging van de belasting op tewerkstelling
  • Stimuleren van samenwerking investeringsfondsen

Geef ons een Minister van Rimpelloze Zaken

De overheid kan een enorm positieve impact hebben op de dynamiek in het start- en scale-up ecosysteem. Daarom zoekt Jong Voka naar politiek entrepreneurship die aan de slag gaat met het manifest. 

We willen de stem van jonge ondernemers op de politieke agenda brengen. Die stem is divers, behelst vele domeinen en kent verschillende beweegredenen. Maar ze is unisono ambitieus en op zoek naar vooruitgang.

Dit manifest is een startpunt. Alle struikelblokken opsommen is onmogelijk. Maar het doet wel een aanzet om constructief kritisch naar het huidige ecosysteem te kijken, het tegen het licht te houden, en op zoek te gaan naar alternatieven. En die zijn er. Maatregelen zijn belangrijk voor het hele economische veld, maar deze in het bijzonder zullen extra verschil maken voor start- en scale-ups.

We hebben iemand nodig die de handschoen opneemt, op de tafel slaat en met ons de ring instapt. Een figuur die de punten op de beleidstafel brengt, internationaal de forcing voert en de missie Rimpelloze Zaken verdedigt.

Herbekijk het Ministerie van Rimpelloze Zaken hier

Contactpersonen

Jan Geers

Manager Belangenbehartiging - Manager Communicatie

Hilde Schuddinck

Gedelegeerd Bestuurder

OV- FTI The Summit