Met de publicatie van de koopkrachtpremie in het Staatsblad is het startschot voor sectorale onderhandelingen gegeven.
Vorige vrijdag, bij wonderlijk toeval net op tijd voor het Feest van de Arbeid, is het Koninklijk Besluit van 23 april 2023 betreffende de koopkrachtpremie in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Meteen het mogelijk startschot voor sectorale onderhandelingen. Al is lang nog niet alle wetgeving daartoe rond. Sommige sectoren wachten daarom liever nog wat verder af om echt uit de startblokken te schieten.
Onderhandelingen
Koopkrachtpremie of niet? Het wordt in eerste instantie de kernvraag van de sectoronderhandelingen. De traditionele hoofdschotel - zijnde onderhandelen over (bijkomende) loonsopslag (boven de automatische indexering) - is immers afgeserveerd.
De marge voor bijkomende loonstijgingen voor de periode 2023-2024 is nul en onbestaande. Dit niet alleen feitelijk, door de verschillende crisissen en door de reeds onwaarschijnlijk gestegen loonkosten. Maar ook wettelijk. Al laat de wetgeving daaromtrent (inzake de loonnorm =0) dan weer wel nog langer op zich wachten. We gaan ervan uit dat het parlement zijn werk hieromtrent spoedig afrondt.
Premie tot 750 euro
Het mag dan ook geen verwondering wekken dat een tijd terug 8 op 10 bedrijven zich in een Voka-enquête uitspraken tegen een mogelijke koopkrachtpremie. Toch zette de regering door. Dit maakt dat qua loonvorming de koopkrachtpremie nu centraal staat in de onderhandelingen op het niveau van de sector.
De koopkrachtpremie van maximum 500 euro kan enkel in die ondernemingen worden toegekend waar er in 2022 een hoge winst werd behaald. In die ondernemingen waar er een uitzonderlijk hoge winst in 2022 werd behaald, kan de koopkrachtpremie maximum 750 euro bedragen.
Uitzonderlijk hoge winst
Als men sectoraal tot afspraken zou kunnen komen dan moet de betreffende sectorale cao om rechtsgeldig te zijn, twee definities bevatten. Een definitie van hoge winst en een uitzonderlijk hoge winst, die de ondernemingen afbakent waar tijdens de crisis goede resultaten zijn behaald.
In het geval van een sectorale overeenkomst en als een onderneming onder de vernoemde sectoraal afgesproken definitie valt van ‘(uitzonderlijk) hoge winst’, dan moet de afgesproken premie worden opgehoest. Dit gebeurt onder de vorm van een consumptiecheque.
Zoals de coronapremie, die we nog kennen van de vorige onderhandelingsronde, wordt ook de koopkrachtpremie uitgesloten van het loonbegrip, wat gepaard gaat met een gunstige sociale en fiscale behandeling. Dit komt ook nog in de nog af te ronden wet. De koopkrachtpremie kan alleen worden uitgereikt vanaf 1 juni 2023 tot en met 31 december 2023, en is geldig tot eind 2024.
Zelf toekennen?
De hamvraag die op de lippen brandt of een onderneming los van de sector zelf een koopkrachtpremie kan toekennen, beantwoorden we met de aanbeveling voorlopig als onderneming niets te doen. Wacht af tot je zicht hebt of in het bevoegde paritair comité de sociale gesprekspartners al dan niet tot afspraken komen, en wat die in voorkomend geval inhouden. Informeer je daarover bij jouw sectorfederatie of sociaal secretariaat.
Tot slot geven we voor de volledigheid nog mee dat op het menu van de sectoronderhandelingen traditioneel nog wat andere zaken staan. Denk aan eindeloopbaanregelingen zoals SWT en ladingsbanen. Ook daar is het nog even wachten op het wetgevend kader, te weten de omzetting in regelgeving van de afspraken van de Groep van Tien. Vaak wordt in de sector ook onderhandeld over vorming. De Arbeidsdeal legt de sectoren hier een deadline van 30 september dit jaar op.
