Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • Gezonde overheidsfinanciën en groeibevorderende investeringen

Gezonde overheidsfinanciën en groeibevorderende investeringen

  • 28/04/2023

De overheidsfinanciën in ons land zijn niet op orde. Bij een ongewijzigd beleid zouden de overheidstekorten dit en volgend jaar uitkomen op 5,7 en 5,4% van het bruto binnenlands product (bbp). Daarom deed de federale regering eind maart een kleine extra inspanning om de overheidsuitgaven onder controle te houden, maar dit is veel te weinig. Het gebrek aan gezonde overheidsfinanciën heeft geresulteerd in decennia van veronachtzaming van publieke investeringen met een benedenmaatse publieke infrastructuur als gevolg.

Gezonde financiën cruciaal voor groeibevorderend beleid

In verhouding tot het bbp liggen de Belgische overheidsinvesteringen vandaag onder het Europese gemiddelde (-0,3% bbp). De laagste zelfs ten opzichte van acht benchmarklanden. Vooral op het vlak van investeringen in kennisinfrastructuur is er een grote achterstand. Als er wordt gekeken naar het Vlaamse niveau, scoort dat vooral in investeringen in fundamenteel onderzoek. Ook de investeringen in vervoersinfrastructuur namen er sinds 2015 consistent sterker toe dan op het federale en lokale niveau. Daarenboven mag ook vermeld worden dat de Belgische bedrijfsinvesteringen duidelijk boven het gemiddelde van het eurogebied (+2,4% bbp) liggen. Maar de tanende concurrentiekracht riskeert de volgende jaren heel wat bedrijfsinvesteringsprojecten on hold te zetten (hoge energie- en loonkosten).

"Belgisch bedrijfsinvesteringen scoren boven het Europese gemiddelde. Dat staat in schril contrast met de publieke investeringen, die ondermaats zijn."

De uitdaging is groter dan ooit

Onze economie staat voor grote investeringsuitdagingen, zowel publieke als private. Die investeringsnoden zijn significant ten gevolge van de ‘twin’ digitale en groene transitie. Daar komt in ons land de noodzaak bovenop om heel wat investeringsachterstanden weg te werken. De recente energiecrisis en de Russische agressie tegen Oekraïne maken het bovendien nog duidelijker dat Europa in zijn eigen toekomst moet investeren. Doet Europa dat niet, dan verliest het de controle op de eigen bestemming en wordt het een speelbal in een geopolitiek spel met hertekende verhoudingen op wereldschaal. De Europese Commissie schat tussen 2021-2030 466 miljard euro per jaar nodig te hebben voor klimaatgerelateerde investeringen (20-25% daarvan zijn overheidsinvesteringen). Voor digitale transitie is 75 miljard euro per jaar nodig.

"Overheidsgeld moet efficiënter worden ingezet. Vandaag heerst nog te veel het politieke idee dat de noden van vandaag belangrijker zijn dan die van morgen."

Niet alleen meer, maar ook beter

Zoals hierboven beschreven, is er een aanzienlijk bedrag gemoeid met de uitdagingen die voor ons liggen. Tegelijkertijd moet het geld ook efficiënter worden ingezet. Vandaag zien we al dat ongeveer de helft van de inefficiëntiekloof gedicht zou kunnen worden door de publieke beleidsprocessen te verbeteren. In de eerste plaats is er nood aan een strategische operationele planning als het over investeringen gaat. Het opstellen van een langetermijnvisie kan helpen bij het bereiken van die doelstellingen. Vandaag heerst nog te veel het politieke idee dat de noden van vandaag belangrijker zijn dan die van morgen. Daarnaast is er tijdens de beoordelingsfase nood aan een gedetailleerd assessment waarbij wordt gekeken naar de implicaties van een concreet voorgesteld project. Een begrotingskader op de middellange termijn moet de budgettering van investeringsprojecten ondersteunen. Vervolgens moet (publieke) monitoring een efficiënte allocatie van middelen bevorderen en potentiële uitvoeringsproblemen in een vroeg stadium aan het licht brengen. Een review door een onafhankelijke instantie zes maanden na afloop van het investeringsproject gaat na of het project tijdig werd opgeleverd, binnen het voorziene budget en conform de specificaties. Om op te volgen of ook de strategische doelstellingen werden bereikt kan drie à vijf jaar na afloop een steekproefsgewijze ex post review worden doorgevoerd. 

Contactpersoon

Jonas De Raeve

Directeur belangenbehartiging

Verhoog je zichtbaarheid

Met onze mediapartnerships kan je intekenen op diverse communicatiepakketten en jaardeals. Zo bereik je een enorm lezerspubliek van ervaren en beginnende ondernemers en geïnteresseerden allerhande.

word jij onze mediapartner?

Artikel uit publicatie