Ondernemer pur sang, specialist in digitale communicatie en Afrika-liefhebber Frederik Knapen is sinds enkele jaren Voka’s Global Ambassador voor Oeganda en Rwanda. “Deze landen hebben veel potentieel. Je moet gewoon de sprong durven wagen.”
Hij vindt zichzelf een atypische Global Ambassador, want hij doet geen big business in Oeganda en Rwanda. Kennis van de landen heeft hij nochtans te over. En zaken doet hij er geregeld, meer bepaald in de toeristische sector. Naast bestuurder van Medialife – gespecialiseerd in bedrijfsfilms, animatievideo’s en tv-spots – richtte Frederik een drietal jaar geleden namelijk met enkele vrienden een eigen reisbureau op. Met Oeganda, Rwanda en Congo als bestemmingen.
“Natuurlijk zag ik het meteen zitten om Global Ambassador te zijn voor die landen toen Voka – KvK Limburg het me voorstelde. Ik ben gewoon gek op Afrika. In normale tijden reis ik er elk jaar heen. En sinds ik mijn reisbureau heb, sturen we er jaarlijks toch een honderdtal mensen naartoe.”
Zijn passie voor Afrika heeft alles te maken met de natuur, het ruimtegevoel en de bevolking. “De mensen zijn er gemotiveerd, gedreven, vriendelijk, open. Het cliché is ook waar: ze zijn gelukkiger dan wij hoewel ze een pak minder hebben. Ik vind dat aanstekelijk. En ik blijf dus terugkeren.”
In volle groei
Potentieel is er absoluut in deze Afrikaanse landen. Niet enkel wat plantages voor onder meer thee, koffie, katoen en bananen betreft. Ook toerisme wordt er alsmaar belangrijker. “Oeganda is inmiddels een stabiel land. Niet voor niets investeert de EU erin. Ook het Limburgse Creneau, om een voorbeeld te geven, richtte er onlangs een toren in. De nationale en internationale ondernemers wereld ontwikkelt zich er stilaan. Mede dankzij initiatieven van Ondernemers voor Ondernemers (OVO). Zij zijn een waardevolle schakel tussen ondernemers uit België en Afrika.”
OVO legt linken tussen Belgische kmo’s en lokale bedrijfsinitiatieven. Met de focus op kennisoverdracht en financieringsmogelijkheden. Wil je je eerste stappen zetten op de Oegandese of Rwandese markt? Dan raadt Frederik bijgevolg aan om in eerste instantie OVO te contacteren.
“We zijn met Medialife zelf partner net omdat we zo geloven in hun werking. Ze geven ondernemers ontzettend veel nuttige tips & tricks, kansen om in te stappen in nieuwe projecten, uitleg over investeringen en terugverdienmodellen, enzovoort. Je kán trouwens niet helemaal op je eentje in Oeganda of Rwanda een bedrijfje starten. Dat staan die landen niet toe. Je moet dus sowieso met lokale mensen samenwerken. Het doel van zo een partnership is trouwens nooit enkel winst. Als je wil ondernemen in deze landen, gaat het je voornamelijk om mensen helpen. Je doet het vooral omwille van het sociaaleconomische aspect. Dat past perfect in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.”
Ongekende schoonheid
Of een van deze landen meer de moeite waard is dan het andere? Dat hangt van je voorkeur en plannen af. Maar de komende jaren zullen Rwanda en Oeganda ongetwijfeld positief in de kijker lopen, zo voorspelt Frederik. “Beide landen willen vooruit en zetten volop in op toerisme. Niet zozeer gigantische hotels, eerder kleinschalige lodges in de natuur. De knappe locaties vormen zeker een troef. En tel daar nog bij dat je vanuit Brussel rechtstreeks naar Kigali en Kampala vliegt én dat het klimaat er heerlijk is. Rwanda staat al wat verder wat infrastructuur en wegen betreft. Het Westen is er aanwezig en de structuren zijn er iets meer ontwikkeld. Dat betekent dan wel weer dat er al veel postjes zijn ingevuld waarlangs de zaken moeten passeren. Voor Oeganda is het motto TIA of This is Africa meer van toepassing. Ondernemen is er sowieso een avontuur. Maar met wat geduld en begrip lukt het best. Persoonlijk vind ik dat het land onmiskenbare kwaliteiten heeft zoals de natuurpracht, de gorilla’s en de sympathieke mensen. En nog een voordeel voor het Oegandese toerisme is dat de middenklasse er klaar is om in eigen land te reizen. Die sector bloeit dus op.”
Communiceren kan je leren
Zoals bij alle partners zit er weleens ruis op de zender. Dan is het een kwestie van je manier van communiceren aan te passen. De taal is in elk geval geen probleem. Hoewel beide landen meerdere nationale talen hebben, spreken ze op de meeste plaatsen vlot Engels, vooral dan in Oeganda en ook Frans in Rwanda. “Alles draait er om connecties. Daar moet je dus echt op inzetten. Verder is het ook nuttig om te weten dat je bijna nooit één-op-één met een local praat. Zelfs businessgesprekken gaan er door in groepen van 10 of zelfs 30 man. Je begint bij het dorpshoofd, dan praat je met de tussenpersonen en pas op het eind spreek je met de persoon die je effectief kan helpen. Dat zijn een soort van beleefdheidsgesprekken. Heel openen vriendelijk, hoor. Het is zeker niet de bedoeling om je te controleren of te keuren. Ze willen gewoon niemand uitsluiten. Als je iemand in die ‘rij’ overslaat, is dat de indruk die je hen geeft. Dat wil je natuurlijk niet doen.”
"Je begint bij het dorpshoofd, dan praat je met de tussenpersonen en pas op het eind spreek je met de persoon die je effectief kan helpen."
Aan vaderlandsliefde geen gebrek in Oeganda en Rwanda. Beide landen zijn terecht erg trots op wat ze te bieden hebben. “Ze tonen je graag wat ze hebben en kunnen. Ze zien mogelijkheden. Dat werkt aangenaam. Dat je foto’s neemt, vinden ze trouwens geweldig want dan voelen ze zich gevleid. In Rwanda zijn ze wellicht omwille van het verleden iets gereserveerder en meer afwachtend dan in Oeganda. Maar het valt op dat ze beide erg openstaan voor het Westen en dat onze cultuur hen interesseert. Ik vind het dan wel spijtig als ze aangeven meer zoals ons te willen zijn. Dat is nergens voor nodig. Ze zijn geweldig zoals ze zijn.”
Uitdagingen als ondernemer
Natuurlijk is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Als je gaat ondernemen in een van deze Afrikaanse landen, komen er zonder twijfel enkele uitdagingen op je pad. “Er komt veel papierwerk bij kijken, waarbij je altijd moet dubbelchecken of je wel het juiste document met de juiste persoon regelt. En reken ook op langere wachttijden. Voor ons reisbureau in samenwerking met lokale mensen, moesten we bijvoorbeeld een half jaar wachten op een vergunning. Maar goed, het heeft geen zin je daarin op te jagen. Het is nu eenmaal zo. Daarnaast raad ik je aan om van bij het begin rekening te houden met marges. Er zijn tussen a en b heel wat mensen die hun ‘procent’ nemen. Je past je prijzen daar best op aan.”
Limburgs netwerk in Afrika
Linken tussen Limburg, Rwanda en Oeganda? Die zijn er zeker. Al jaren. “Heel wat Limburgers en andere Belgen baten er lodges uit. Dat netwerk is er. Voka – KvK Limburg organiseerde enkele jaren geleden al een inleefreis voor bedrijfsleiders in Rwanda. Ook een goed teken. En we zijn met 10 à 15 Voka-ondernemers nu aan het kijken om samen een lodge te kopen in Oeganda. Je ziet: het Zuiden lonkt.”
Onze Global Ambassadors hebben een groot buitenlands netwerk en/of ervaring waardoor ze een klankbord vormen voor ondernemers. Doe jij er ook beroep op?
