Voor een beoordeling ten gronde van de fiscale beleidsplannen is het nog wachten op de concrete beleidsvoorstellen. Voka hoopt alvast dat het aangekondigde respect voor het ondernemerschap wordt waargemaakt en dat de regering waakt over de rechtszekerheid voor ondernemingen.
Ondernemers hebben duidelijke verwachtingen voor het fiscale luik van het regeerakkoord: incentives voor bedrijfsinvesteringen in het kader van de relance, geen verhoging van de fiscale druk op ondernemen, eenvoudigere administratieve procedures en - meer dan ooit - rechtszekerheid. Het fiscale luik van het regeerakkoord biedt daartoe enkele openingen, maar het bevat ook risico’s.
De parafiscale druk blijft voor een gemiddelde onderneming hoog in België. In die context is de aankondiging in het regeerakkoord dat er “geen nieuwe belastingen worden ingevoerd” hoopgevend. De aangekondigde grootschalige fiscale hervorming mag ook niet gepaard gaan met een verhoging van de fiscale druk en moet ondernemerschap aanmoedigen.
Extra belastingen?
Respect voor het ondernemerschap wordt ook expliciet gevraagd, onder meer bij de nakende invoering van een extra bijdrage voor de 1 procent gezinnen met de grootste draagkracht. Voka hoopt dat deze zinnetjes ook ten volle tot uiting zullen komen in de uiteindelijke voorstellen.
Behoedzaamheid blijft echter aangewezen. De deur naar extra belastingen blijft immers open tijdens budgettaire besprekingen. En zo zijn er jaarlijks minstens twee momenten. Dat kan de rechtszekerheid en voorspelbaarheid van de bedrijfsvoering - meer dan ooit essentieel in moeilijke economische tijden - in het gedrang brengen.
De deur naar extra belastingen blijft open. Dit kan de rechtszekerheid en voorspelbaarheid van de bedrijfsvoering - essentieel in moeilijke tijden - in het gedrang brengen.
Karl Collaerts
De regering verlengt in het kader van het relancebeleid de verhoogde investeringsaftrek voor kleine vennootschappen. Een goede maatregel. Voka had wel graag gezien dat deze tijdelijke relancemaatregel ook ten goede komt aan andere ondernemingen. Ook investeringen van middelgrote en grote ondernemingen creëren immers jobs en welvaart, en zijn nu meer dan ooit nodig.
In het kader van een betere afstemming met het Europese beleid – toch een rode draad in het regeerakkoord – is het ook aangewezen de gehanteerde kmo-definitie consequenter af te stemmen op de Europese versie. Kmo’s zijn immers zowel kleine als middelgrote ondernemingen.
Positief is ook dat de wederopbouwreserve - een incentive die ondernemingen de volgende jaren moet toelaten hun eigen vermogen weer op peil te brengen - wordt geactiveerd.
Grootschalige fiscale hervorming
Het paradepaard van het fiscale luik is de in het vooruitzicht gestelde bredere fiscale hervorming. Het regeerakkoord bevat enkel de leidende principes zoals een verschuiving van de fiscale druk, een vereenvoudiging van de personenbelasting, een weloverwogen budgettaire doorrekening, een beperking van optimalisatiemogelijkheden, een bijdrage aan de verwezenlijking van klimaatdoelstelling en eenvoudige en effectieve heffing en inning.
Belangrijk voor de rechtszekerheid is dat deze fiscale hervormingsplannen ruim op voorhand bekend gemaakt zullen worden. Een beoordeling van de plannen zal dan ook dan maar op dat ogenblik kunnen plaatsvinden.
Minimumbelasting en digitaks
In haar budgettaire tabel vermeldt de nieuwe regering vanaf 2023 een minimumbelasting voor multinationale ondernemingen (300 miljoen euro) en een digitaks (100 miljoen euro).
Zo wil men louter fiscaal geïnspireerde winstverschuivingen inperken en de internationale fiscale spelregels digital proof maken. België wil op het internationale forum een meer proactieve rol innemen. Indien geen akkoord mogelijk is over de digitaks zou de regering in 2023 met een nationaal alternatief komen.
Of zo’n akkoord haalbaar is, is echter vooral afhankelijk van de grote landen die daarover regelmatig vergaderen in het kader van de G20. Een multilaterale benadering valt weliswaar te verkiezen boven een louter nationaal initiatief.
Impact kan groot zijn
De impact van een wereldwijde minimale taxatie op de lokalisatie en investeringen van multinationale ondernemingen in kleine open economieën (zoals de onze) kan potentieel echter wel aanzienlijk zijn. De regering ontwikkelt dan ook best een alternatieve strategie om de vestiging en investeringen van multinationale ondernemingen in een kleine markt als België te vrijwaren. Iets wat vandaag ontbreekt in het regeerakkoord.
Indien de regering – na het afspringen van internationale onderhandelingen - in 2023 zou beslissen een eigen nationale digitaks in te voeren zal ze wellicht ook niet de enige kaper op de kust zijn. Want ook de Europese Commissie liet al een begerig oog vallen op deze financieringsbron om de geleende middelen in het kader van het Herstelfonds ten dele te compenseren.
In overeenstemming met de teneur van het regeerakkoord lijkt het logischer dat de federale overheid dan zou opteren voor de Europese benadering in plaats van bij te dragen aan de wirwar aan nationale digitaksen die ons dan te wachten staat.
Fiscale controles
Het regeerakkoord bevat ook heel wat nieuwe initiatieven in de strijd tegen de fiscale en sociale fraude. Zo wordt het gemakkelijker gemaakt voor de fiscus om bij ernstige indicaties van fraude toegang te krijgen tot het rekeningenregister bij het Centraal Aanspreekpunt (inclusief rekeningstand), de fiscale amnestie loopt op zijn einde, de btw-kloof wordt verminderd (wellicht doelt men hier op het verminderen van btw-fraude) en de afkoopwet wordt grondig geëvalueerd. Het moet allemaal bijdragen aan een forse structurele toename van de inkomsten uit fraudebestrijding (tot 1 miljard euro extra tegen 2024).
Zowel fiscale als sociale fraude moeten uiteraard bestreden worden uit rechtvaardigheidsoverwegingen. Ondernemers hopen echter wel dat het streven naar die budgettaire targets niet ontaardt in doorgedreven fiscale controles en betwistingen.
Het is dan ook essentieel dat de regering zoals aangekondigd werk maakt van een fiscaal charter en een gedragscode om de verhouding tussen de fiscale controlediensten en de ondernemers in het kader van fiscale controles aanzienlijk te verbeteren.
