Beleidsmakers pakken graag uit met nieuwe maatregelen vol cijfers en tarieven. Maar de budgettaire grenzen van die aanpak zijn bereikt.
Een beetje verrassend kondigde de federale regering onlangs een hervorming van de investeringsaftrek aan. Het stelsel beoogt meer structuur en legt de focus op de ecologische transitie. Nog heel wat cruciale variabelen moeten wel nog ingevuld worden. In de resterende maanden van deze legislatuur vragen we dat de regering zich vooral toelegt op het garanderen van de broodnodige rechtszekere toepassing van fiscale regels.
Klimaatdoelstellingen
Bedrijfsverhalen over de transitie van ondernemingen naar een klimaatneutrale economie halen steeds meer het nieuws. Dat gaat de volgende jaren enkel toenemen. Heel wat ondernemingen moeten dan immers versneld investeringsprojecten uitrollen om te voldoen aan afgesproken klimaatdoelstellingen. Voldoende bedrijfsinvesteringen zijn ook wenselijk als noodzakelijke bron van productiviteitsstijgingen.
Op dat vlak kan wel wat tegenwind verwacht worden. Zo voorziet de Europese Commissie in haar jongste prognose voor ons land de volgende kwartalen een afkoeling van het investeringsritme bij ondernemingen. De oplopende rente - die wellicht nog een tijdje hoog blijft om de inflatiedruk te verminderen - en de toenemende loonkostendruk worden als reden aangehaald. De hoge inflatie en schaarsteproblemen in aanvoerketens kunnen de tendens versterken.
Tanende bedrijfsinvesteringen
Versterking van de slabakkende productiviteit was in het Verenigd Koninkrijk vorige week de rode draad door de ‘Autumn Statement’ van de minister van Financiën. Resoluut werd ervoor geopteerd om de tijdelijke regeling van versneld afschrijven in het jaar van investering ('full expense') permanent te maken. Een straffe maatregel, maar wellicht noodzakelijk om de tanende bedrijfsinvesteringen in het VK een noodzakelijke boost te geven. Ook landen als Frankrijk en Duitsland hebben vorig jaar zeer aanzienlijke investeringsbijdragen toegekend aan ondernemingen.
Quid België?
Dergelijke budgettaire marge heeft België niet. Maar het is wel de context waarin onze ondernemingen internationaal moeten opereren.
De federale regering besliste onlangs wel in eerste lezing om de verschillende bestaande investeringsaftrekken te herordenen en enkele klemtonen te versterken.
In de toekomst zou nog gewerkt worden met 3 categorieën, voortaan telkens met wettelijk verankerde vaste percentages. Dus geen tarieven meer die in functie van de inflatie jaarlijks kunnen evolueren.
Kort samengevat:
Een algemene basisaftrek van 10%, uitsluitend gericht op investeringen door natuurlijke personen en kleine vennootschappen.
Dit tarief ligt twee procentpunten hoger dan het huidige tarief. Voor investeringen in bepaalde digitale vaste activa, zoals apparatuur ter ondersteuning van betalings- en facturatiesystemen, zou het tarief voor dezelfde ondernemingen 20% bedragen, een vergelijkbaar percentage met een gelijkaardige bestaande investeringsaftrek
De verhoogde thematische aftrek van 40% voor natuurlijke personen en kleine vennootschappen en 30% voor andere vennootschappen.
Die ruimere investeringssteun is bestemd voor specifieke nieuwe investeringen in efficiënt energieverbruik en hernieuwbare energie, koolstofemissievrij vervoer (bijv. emissievrije vrachtwagens), andere milieuvriendelijke investeringen (bijv. investeringen in zuinig waterverbruik) en digitale investeringen verwant aan deze categorieën.
De 'technologieaftrek' ten slotte, een andere benaming van de huidige verhoogde investeringsaftrek voor octrooien en voor milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling, zal 13,5 % bedragen (eenmalige aftrek) en 20,5 % (gespreide aftrek).
Het is positief dat de federale regering structureel gezonde ondernemingen financieel ondersteunt in hun transitie investeringen. De meeste van deze investeringsaftrekken bestaan vandaag weliswaar al onder een licht andere benaming, maar er komt wat meer structuur in het stelsel. Ook zal de lijst van in aanmerking komende technologieën driejaarlijks up to date worden gebracht.
De nieuwe regeling geldt wel pas vanaf investeringen verricht vanaf 1 januari 2025. Het zou kunnen dat bepaalde investeringen daardoor misschien wat verlaat worden in de tijd, wat net niet de bedoeling zou mogen zijn. Hoewel dat in nogal wat gevallen wellicht niet zo zal zijn. Voor een investering die een middelgrote onderneming volgend jaar verricht in een koolstofemissievrije vrachtwagen geldt immers een tarief van 36,5 %. Een tijdelijk gevolg van de hoge inflatie waardoor het variabele tarief van de investeringsaftrek tijdelijk toenam. Vanaf investeringen in 2025 zal dat in het nieuwe stelsel dus 30% zijn.
Onduidelijkheid
Een belangrijk aandachtspunt is dat nog een aantal cruciale variabelen in deze fase nog onduidelijk zijn. Te denken valt daarbij aan de modaliteiten van de attestering, het mogelijke plafond van het investeringsbedrag dat voor een bepaalde investering in aanmerking kan worden genomen, de lijst van uitgesloten investeringen, en - last but not least - de investeringslijst van voor de thematische investeringen in aanmerking komende investeringen, …
Gegeven de voorziene afstemmingstermijnen met de betrokken beleidsdomeinen kan dit nog een tijdje duren. Voor ondernemingen is het echter essentieel dat ze in functie van hun investeringsbeslissing voldoende op voorhand precies weten waar ze aan toe zijn.
Topprioriteiten
Beleidsmakers pakken graag uit met nieuwe maatregelen vol cijfers en tarieven. De budgettaire grenzen van die aanpak zijn in ons land echter bereikt. Voka roept de regering daarom op om net van de versterking van rechtszekerheid en de redelijke toepassing van regelgeving in het belang van belastingplichtigen een topprioriteit te maken.
Te beginnen met de laatste maanden van deze legislatuur in dossiers die al te lang aanslepen zoals in de toepassing voor ondernemingen van de gedeeltelijke vrijstelling van bedrijfsvoorheffing voor O&O-medewerkers. Een versterking van de rechtszekerheid heeft geen budgettaire kostprijs, maar is cruciaal om het ondernemersklimaat te versterken.
