Europe Sustainable Development Report 2025: Waar staat Europa in de duurzame transitie?

Waar staat Europa: Belangrijkste resultaten 

Europa blijft wereldwijd koploper op de SDG Index: 19 van de 20 best presterende landen zijn Europees, met Finland, Denemarken en Zweden in de top drie. De Europese Unie scoort gemiddeld 72,8% op de SDG Index, wat wijst op aanzienlijke vooruitgang, maar ook op duidelijke tekortkomingen. Sinds 2020 is de snelheid van vooruitgang meer dan gehalveerd in vergelijking met de periode 2016-2019, wat een zorgwekkende trend is.

• Belangrijke uitdagingen blijven bestaan:
• Sociale ongelijkheid neemt toe – Indicatoren rond armoede, sociale bescherming en toegang tot basisvoorzieningen tonen stagnatie of zelfs achteruitgang. De Leave-No-One-Behind Index wijst op groeiende ongelijkheden binnen en tussen landen.
• Milieuprestaties blijven achter – Vooral op het gebied van duurzame consumptie, biodiversiteit en de transitie naar een circulaire economie. De EU blijft een aanzienlijke ecologische voetafdruk hebben door niet-duurzame handels- en consumptiepatronen.
• Economische ongelijkheden tussen landen blijven groot – De convergentie van SDG-prestaties tussen West-, Centraal- en Zuid-Europa verloopt trager dan verwacht. Volgens de huidige trends zouden sommige regio’s pas over 20 tot 60 jaar het niveau van de best presterende Noord-Europese landen bereiken.

Bovendien ondervindt de EU aanzienlijke negatieve milieueffecten door internationale handel en consumptie. Hoewel er verbeteringen zijn in gendergelijkheid en digitale toegankelijkheid, zijn er ook zorgen over sociale ongelijkheid, betaalbare huisvesting en persvrijheid.

Aanbevelingen voor de EU

Om de SDG’s tegen 2030 te halen, stelt het rapport voor de periode 2024-2029 vier overkoepelende strategische prioriteiten voor, met een nadruk op de grote structurele transities:

1. Versnellen van duurzame en digitale investeringen – De EU moet substantiële middelen vrijmaken voor de groene en digitale transitie en deze integreren in de volgende meerjarige begroting (MFF 2028-2035).
2. Sociale maatregelen versterken – Gericht beleid is nodig om armoede, inkomensongelijkheid en de genderloonkloof te verkleinen, alsook de gevolgen van inflatie, budgettaire druk en geopolitieke spanningen op te vangen.  
3. Internationale samenwerking intensiveren – De EU moet een leidende rol spelen in de hervorming van de mondiale financiële architectuur (GFA) en de transitie naar een eerlijker en duurzamer handelssysteem, onder andere via de FFD4-conferentie in 2025 in Spanje, alsook een versterking van SDG/Green Deal Diplomatie.
4. Negatieve milieueffecten verkleinen – Met name door de impact van consumptie en productie op klimaat en biodiversiteit te reduceren via de overgang naar een gezondere en duurzamere voedingssystemen.

Daarnaast zijn er tien concretere kernaanbevelingen die de EU zou moeten nemen binnen de vier strategische prioriteiten:

1. Een sterker sociaal vangnet om armoede en uitsluiting te verminderen.
2. Versnelling van netto-nulbeleid met belangrijke mijlpalen tegen 2030.
3. Versterking van lokaal en regionaal leiderschap voor de uitvoering van de SDG’s.
4. Het heroriënteren van handelsbeleid om negatieve wereldwijde effecten te minimaliseren.  
5. Het versterken van EU-diplomatie om wereldwijd leiding te geven in de SDG-inspanningen.
6. Hervorming van de mondiale financiële architectuur ter ondersteuning van ontwikkelingsdoelen.  
7. Het nauwer afstemmen van EU-partnerschappen op de SDG’s.
8. Het mobiliseren van financiering voor duurzaamheidstransformaties.
9. Het integreren van de SDG’s in alle belangrijke EU-beleidskaders.
10. Het institutionaliseren van burgermaatschappijbetrokkenheid in SDG-strategieën.

Hoe scoort België?

België staat op de 16e plaats in de SDG Index 2025, met een score van 72,2. Ons land presteert goed op gebieden zoals gezondheidszorg, onderwijs en sociale bescherming, maar er blijven belangrijke verbeterpunten:

• Sociale ongelijkheid blijft een uitdaging. België scoort matig in de ‘Leave No One Behind’-index, wat wijst op ongelijkheden binnen de samenleving, net name in de arbeidsmarkt en toegang tot betaalbare huisvesting de noodzaak van gerichte beleidsmaatregelen om kwetsbare groepen beter te ondersteunen.
• Duurzame consumptie en milieuprestaties kunnen beter, vooral op vlak van energie-efficiëntie, circulaire economie en biodiversiteitsbescherming blijft België achter.
• De genderloonkloof is een blijvende uitdaging, ondanks bestaande beleidsmaatregelen. Dit sluit aan bij de bredere Europese trend van stagnatie op sociale ongelijkheid.
• Economische groei is stabiel, maar er is een grotere focus nodig op duurzame en inclusieve groei om structurele ongelijkheden op lange termijn te verkleinen.

Hoewel België tot de beter presterende landen behoort, onderstrepen deze resultaten de noodzaak van een ambitieuzer beleid om sociale en ecologische doelstellingen te halen tegen 2030. De conclusie voor België is gebaseerd op de combinatie van de SDG Index-score, de LNOB Index, de secties over milieu en circulaire economie en de analyse van sociale ongelijkheid en gendergelijkheid in het rapport.

Conclusie

Hoewel Europa koploper blijft in duurzame ontwikkeling, tonen de bevindingen van het rapport dat vooruitgang stagneert en dat de huidige inspanningen niet voldoende zijn om de SDG’s tijdig te behalen. Er is een dringende noodzaak om investeringen, beleid en internationale samenwerking op te schalen. België presteert redelijk goed, maar moet gerichte stappen zetten om sociale en milieukwesties aan te pakken.

Het volledige Europe Sustainable Development Report 2025 en de gedetailleerde landenscores zijn online beschikbaar via SDG Transformation Center.