De Europese Commissie ziet in dat haar milieuregels contraproductief werken voor haar energiedoelstellingen.
Sinds Poetin besloot om Oekraïne binnen te vallen, leven we in een andere wereld. Onze energieafhankelijk van Rusland heeft Europa kwetsbaar gemaakt. De energieprijzen bereiken vandaag ook ongekende hoogtes. Europa wil daarom volop de kaart trekken van hernieuwbare energie en wil het tempo verhogen waarmee groene energieprojecten worden gerealiseerd.
Tegelijkertijd beseft iedereen dat dit geen eenvoudige opdracht is want oorlog of niet, dergelijke projecten stoten doorgaans op veel lokale weerstand. En het paradoxale daarbij is dat burgers meestal de schending inroepen van Europese milieu- en natuurwetgeving om deze projecten tegen te houden.
Denk maar aan de vele windturbines die niet mogen gebouwd worden omdat hun draaiende wieken een gevaar zouden zijn voor Europees beschermde vogelsoorten of vleermuizen. De Europese Unie is zich bewust van de problematiek en overweegt nu afwijkingen te voorzien op haar eigen regelgeving.
Burgers roepen meestal de schending van Europese milieu- en natuurwetgeving in om groene energieprojecten tegen te houden.
Steven Betz, senior adviseur Milieu & Ruimtelijke Ordening
Deze maand lekte daarover een voorstel uit van de Europese Commissie waaruit blijkt dat men een regeling wil voorzien om wind- en zonne-energieprojecten mogelijk te maken zonder dat hiervoor telkens weer een afzonderlijk milieueffectenbeoordeling nodig is.
Lidstaten zouden dan eerst op hun grondgebied zones moeten aanwijzen, zogenaamde 'renewables go-to areas', die zij geschikt achten om hernieuwbare energieprojecten te realiseren (inclusief infrastructuur voor netwerkaansluitingen). Logischerwijs worden daarbij beschermde gebieden zoveel mogelijk vermeden maar opvallend is dat men duidelijk rekening houdt met het gegeven dat windturbines kunnen leiden tot het doden of verstoren van beschermde vogelsoorten maar dat dit geen reden mag zijn om hernieuwbare energieprojecten niet te realiseren als al het nodige werd gedaan om dat te voorkomen.
Voor zo’n aanduidingsplan zou enkel een strategische milieubeoordeling worden opgemaakt die meteen de opmaak van een latere milieueffectenbeoordeling op projectniveau overbodig maakt. Het is overigens niet zo dat hernieuwbare energieprojecten buiten de aangeduide zones hierdoor onmogelijk worden maar deze zouden dus enkel niet kunnen genieten van het spoelere kader.
Snellere vergunningen
Eens het plan is vastgesteld, wil Europa ook dat lidstaten alles in werking stellen om de vergunningverlening sneller te laten gaan. Men overweegt zelfs de invoering van stilzwijgende vergunningen in het geval de overheid nalaat tijdig te beslissen. Aan de inspraakrechten van burgers wil men echter niet morrelen.
De planning, de bouw en de exploitatie van installaties nodig voor de opwekking van energie uit hernieuwbare bronnen, samen met alle noodzakelijke netinfrastructuur, zou ook steeds beschouwd worden als zijnde van hoger openbaar belang, wat belangrijk kan zijn wanneer bijvoorbeeld later belangen tegenover elkaar worden afgewogen in het kader van juridische geschillen.
Meer pragmatiek
Als dit voorstel waarheid wordt, blijft het koffiedik kijken hoe nationale rechters deze versoepelingen zullen interpreteren vermits de beoogde versoepelingen ongetwijfeld op gespannen voet zullen staan met andere bepalingen uit het Europees en nationaal recht.
Maar het feit dat de Europese Commissie nu 'officieel' bewust wordt dat haar eigen milieu- en natuurregelgeving contraproductief werkt in het bereiken van haar doelstellingen inzake hernieuwbare energie, kan een grote precedentswaarde hebben en de voorbode zijn naar meer pragmatiek.
