In de onlangs goedgekeurde voorstellen op Europees niveau zitten toch een aantal zaken die niet in ons voordeel spelen.
Op 30 september klopte de Europese Commissie een pakket energiemaatregelen af, met onder andere een overwinstbelasting en een solidariteitsbijdrage van de fossiele sector. Belangrijk daarbij is dat in de Europese teksten expliciet staat dat die moeten terugvloeien naar zowel bedrijven als gezinnen.
Maar in de onlangs goedgekeurde voorstellen op Europees niveau zitten toch een aantal zaken die niet in ons voordeel spelen:
1. Ten eerste zijn alle Europese maatregelen op dit moment ex post-effecten
Lidstaten mogen overwinsten aanpakken om die dan achteraf opnieuw te verdelen. Aan de hoge energieprijs (zowel gas als elektriciteit) wordt op zich niets gedaan op dit moment.
Als een onderneming dan een hoge energieprijs betaalt en er komt geen sterke ondersteuning vanuit de overheid, moet men niet verwonderd zijn als onze industriële productie een duik neemt.
2. Ten tweede - en belangrijker – loert het het level playing field om de hoek
Want onze buurlanden zitten niet stil. Als we onszelf vergelijken met de ons omringende landen zien we twee grote tendensen. In de budgettair sterke lidstaten (Duitsland, Nederland) worden massieve steunpakketten ontwikkeld voor zowel bedrijven als gezinnen.
In de budgettair minder sterke lidstaten (Frankrijk, Spanje) ligt de focus op rechtstreekse marktinterventie, met respectievelijk een nationalisatie van EDF in Frankrijk en een subsidiëring van de elektriciteitsopwekking uit gas in Spanje (het zogenaamde Iberische model).
Gevolg? Volgens cijfers van Eurostat neemt de industriële productie van ons land een steile duik. Maar deze daling is in de buurlanden helemaal niet merkbaar, integendeel zelf. In alle landen hierboven aangehaald stijgt de productie, variërend van 0,8 tot 5,4 procent – schril afstekend met onze daling van -10,3 procent.
Van noodvergadering naar noodvergadering
Ondertussen gaan we op Europees niveau weer van noodvergadering naar noodvergadering, waarbij de hete aardappel steeds wat verder wordt geschoven van de energieministers naar de staats- en regeringsleiders en terug.
De discussie tussen de lidstaten lijkt zich dan ook te kristalliseren tussen de eerdere vernoemde breuklijnen: budgettair sterke en zwakkere lidstaten – waar ons land ondertussen duidelijk bij de laatste groep hoort. Duitsland en Nederland stelden deze week gezamenlijke voorstellen voor waarbij er vooral niet in de markt wordt ingegrepen. Daartegenover staat een grote groep landen, met België, die voor verregaandere maatregelen pleiten. Nieuwe maatregelen worden ten vroegste in november goedgekeurd.
Hoewel de discussies en het zoeken naar compromis begrijpelijk zijn – de materie is uitermate technisch en van een ongeziene schaal – biedt het voor Belgische bedrijven geen hulp.
