Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • Economische migratie: meer, beter en sneller is nodig

Economische migratie: meer, beter en sneller is nodig

  • 26/04/2023

De schreeuw van onze bedrijven om sneller werk te maken van meer economische migratie klinkt alsmaar luider.

Onze arbeidsmarkt kreunt onder de krapte. Eind maart staan nog altijd bijna 75.000 vacatures open. In een recente Voka-enquête bij 600 Vlaamse ondernemers laat 44% van hen weten dat personeelstekort momenteel hun grootste zorg is.

Alle arbeidsdeals ten spijt lijkt de oplossing vooralsnog niet te gaan komen van activering van de eigen arbeidsreserve. Ook de interregionale mobiliteit zorgt niet voor de gewenste toevloed. De schreeuw van onze bedrijven om sneller werk te maken van meer economische migratie klinkt alsmaar luider. Snel en gericht, actief aantrekken van internationaal talent moet niet alleen de krapte bezweren, maar is ook belangrijk om onze concurrentiepositie te kunnen behouden.

4 obstakels

De procedure om een single permit te verkrijgen, een gecombineerde vergunning met toelating tot verblijf en arbeid, blijft voor vele ondernemingen een moeizame weg met diverse obstakels. We lijsten de belangrijkste ervan op en doen een voorstel hoe het beter kan. 

1. De procedure loopt te traag

Achter de ‘single’ toelating zitten twee administraties van de Vlaamse en de federale overheid. De Vlaamse administratie waakt over de toegang tot de arbeidsmarkt, de federale administratie bewaakt dan weer de toegang tot het grondgebied.

Beide administraties kennen hun eigen capaciteit(sproblemen) en niettegenstaande de investering in een achterliggend elektronisch platform die de onderlinge uitwisseling van aanvragen moest versnellen, is het in de realiteit wachten op de traagste schakel. Soms lopen de wachttijden op langs Vlaamse kant, dan weer eens langs federale kant.

Om snelheid te maken moet er of meer capaciteit worden vrijgemaakt richting snellere afhandeling van de aanvraag of worden nagedacht over een snelwegprocedure voor internationale competitieve profielen en bedrijven. Een toponderzoeker of ingenieur laat je geen maanden of weken wachten als hij elders snel aan de slag kan. 

2. De vlotte toelating en dus de lijst knelpuntberoepen is te beperkt

Vlaanderen hanteert een knelpuntenlijst voor economische migratie die in opbouw start bij de knelpuntenlijst van de VDAB, vervolgens wordt ingekort via een bepaalde methode tot een beperkte lijst aan beroepen. Over die methode hoe de lijst tot stand komt zijn tal van bedenkingen te maken die in essentie neerkomen op de vraag of deze beperkte lijst nog wel de krappe realiteit van de Vlaamse arbeidsmarkt weerspiegelt.

Een beroep op die lijst geeft recht op een snelle toelating tot arbeid. Vacatures die niet op de lijst staan worden onderworpen aan een uitgebreid (en dus tijdrovend) arbeidsmarktonderzoek en worden in se geacht te kunnen worden ingevuld met de eigen arbeidsreserve, interregionale mobiliteit of zelfs internationale mobiliteit binnen Europa. Een nogal mechanische en starre redenering.

Klap op de vuurpijl is bovendien dat het nieuw ontwerp van knelpuntenlijst zelfs beperkter is dan de Waalse lijst. Begrijpe wie kan.

3. Ook laaggeschoolde beroepen zijn een knelpunt

De vlotte toelating beperkt zich tot hoog- en middengeschoolden (enkel voor knelpuntberoepen) terwijl de gehele arbeidsmarkt een structurele vertoont, ook voor laaggeschoolde beroepen. Bovendien is het onderscheid tussen laag- en midden- of tussen midden- en hooggeschoold niet altijd zo zonneklaar. Er is nood aan een transparante en brede lijst van knelpuntberoepen die beter aansluit op de economische noden van onze arbeidsmarkt.  

Een ruime lijst werpt overigens meteen ook een dam op tegen fraudegevoelige constructies. Maak de legale weg toegankelijker en sluit de deur van ongewenste praktijken door een slimme inspectie.

4. Economische migratie is te vraaggericht

Een meer uitgebreide lijst faciliteert heel zeker economische migratie maar is nog maar een deel van het werk. De broodnodige talenten moeten ook nog de weg naar Vlaanderen vinden. Dit vergt om te beginnen ook proactief gericht talenten scouten in het buitenland.

Zorg vervolgens voor een vlot onthaal waar buitenlandse talenten en ondernemingen aan één loket terechtkunnen voor alle mogelijke administratieve dienstverleningen als ook voor ondersteuning zoals rond huisvesting en het vergemakkelijken van de integratie. Hoog tijd om de hand aan de ploeg te slaan. 

Conclusie?

Economische migratie wordt vanuit de logica van concentrisch beleid, beschouwd als sluitstuk in het arbeidsmarktbeleid dat komt na activering. Maar het activeringsbeleid is een te logge machine die maar traag op gang komt. Een veelheid aan instanties (lokaal, Vlaams, federaal) wordt geacht samen te werken om de arbeidsreserve toe te leiden naar werk.

De ambitie van 80% (op Belgisch niveau) is op korte termijn niet realiseerbaar en biedt aan de ondernemingen evenmin een antwoord op de vele openstaande vacatures. Om die reden is het én inzetten op het ontsluiten van de arbeidsreserve en het opleiden waar nodig, én het opkrikken van interregionale mobiliteit alsook proactief derdelanders toeleiden naar de vele vacatures.

Dat vraagt een snelle en eenvoudige administratie en dus ook een ruime en transparante lijst aan vacatures die versneld recht geven op een single permit. Daarbij mag uiteraard de federale administratie met betrekking tot verblijf niet achterblijven.

Contactpersoon

Sonja Teughels

Senior Adviseur Arbeidsmarkt, Teamlead Talent

imu - vzw - obd3
imu - vzw - Uzbrussel
imu - vzw - scholtz
imu - vzw - bebat