Belgische bedrijven worden in deze crisis geconfronteerd met een dubbele aanslag op hun concurrentiepositie.
In de huidige inflatie/energiecrisis ging de aandacht tot nog toe bijna volledig naar de koopkracht van de gezinnen. Ook in de aanloop naar het overlegcomité van vandaag ligt daar vooral de focus. Dat is op z’n zachtst gezegd vreemd, gezien we in België al zowat de meest uitgebreide koopkrachtbescherming van Europa hebben met de automatische indexering en het sociaal tarief.
Enorme handicap
De situatie van de bedrijven kwam tot nog toe veel minder aan bod. Daar lijkt het idee te zijn: ‘bedrijven hebben marge en kunnen dit wel aan’. Dat zou nogal kunnen tegenvallen.
Belgische bedrijven worden in deze crisis geconfronteerd met een dubbele aanslag op hun concurrentiepositie. De gasprijs ligt vandaag in Europa tot tien keer hoger dan in de VS. Voor Europese productiebedrijven die moeten concurreren op de wereldmarkt impliceert dat een enorme handicap. Verschillende industriële bedrijven, ook in België, legden dan ook al hun productie stil omdat het door de hoge energieprijzen niet meer rendabel is om nog te produceren
Volgens de OESO verliezen Belgische bedrijven in 2022-2023 zo’n 8% aan marktaandeel op de internationale markten
Bart Van Craeynest, hoofdeconoom Voka
In België komt daar nog een extra handicap bovenop door de sterke loonstijgingen. Met de recente ontwikkeling van de energieprijzen ziet het er naar uit dat de loonkosten in België in de periode 2022-2024 met zo’n 20% zullen toenemen. Die stijging zal veel beperkter zijn in de rest van Europa, waardoor onze bedrijven geconfronteerd worden met een belangrijke loonhandicap tegenover hun concurrenten in de buurlanden.
Toestand verergert
Die aantasting van het concurrentievermogen blijft niet zonder gevolgen. Volgens de verwachtingen van de OESO zouden de Belgische bedrijven in 2022-2023 zo’n 8% aan marktaandeel op de internationale markten verliezen, de zwaarste terugval van alle industrielanden. En dat zijn ramingen van net voor de zomer. Sindsdien is de toestand nog gevoelig verergerd.
Volgens analyses van het Planbureau is één derde van onze economische activiteit en jobs direct of indirect gelinkt aan de buitenlandse handel. Bedrijven die internationaal actief zijn, vormen de motor van onze productiviteits- en welvaartsgroei. Door onze snel verslechterende concurrentiepositie komt die motor onder druk.
Langdurige schade
En de resulterende schade zal langdurig zijn. Productiebedrijven die door de combinatie van energie- en loonkosten beslissen om hun activiteiten te verleggen naar andere landen zullen niet noodzakelijk snel terugkeren als de energiemarkten terug tot rust komen of als we de komende jaren geleidelijk onze loonkosthandicap terugdringen. Op die manier dreigt deze crisis een permanente schade toe te brengen aan ons koopkrachtpotentieel op langere termijn.
