Al vele jaren is de maakindustrie een van de de sterkhouders van de Limburgse economie. Om de ondernemingen in deze sector toekomstbestendig te maken, zijn digitalisering, automatisering en robotisering essentieel. Voor innovatie en klantgerichte productontwikkeling moeten alle neuzen in dezelfde richting staan. Als CTO van Flanders Make volgt Tom Munters deze boeiende ontwikkelingen op de voet op. In zijn rol als Voka Innovatie Ambassadeur wil hij ondernemers inspireren.
“Als Innovatie Ambassadeur voor Voka ben ik tegelijk inspirator, netwerker en bruggenbouwer.”
Indrukwekkend professioneel parcours
De voorbije twintig jaar heeft Tom al heel wat professionele watertjes doorzwommen. Hij schetst zijn parcours: “Ik startte mijn loopbaan bij Philips Lighting – in Turnhout en Aken – waar ik verschillende managementrollen vervulde en leerde om innovatie binnen productie te borgen. In 2004 behaalde ik mijn doctoraat in de wetenschappen, dat ik vier jaar later aanvulde met een MBA. In 2012 ging ik aan de slag als Director Innovation bij Steelcase, een leverancier van keramische stalen architectonische panelen en whiteboards. Vier jaar geleden maakte ik de overstap naar Key Technology, een innovatieve fabrikant van hoogtechnologische inspectieapparatuur voor de voedingsindustrie. Na deze boeiende professionele uitdagingen startte ik in juni 2020 als CTO bij Flanders Make. Al twee jaar lang krijg ik er de kans om mijn industriële ervaring in te zetten voor het uitbouwen van de onderzoeksstrategie, in lijn met Industrie 4.0 en andere globale technologische trends.”
Aan de slag bij Vlaams strategisch onderzoekscentrum
Tom legt uit hoe Flanders Make het verschil wil maken op het vlak van ondersteuning aan bedrijven in de maakindustrie: “Flanders Make is een van de vier strategische onderzoekscentra in Vlaanderen. We bundelen niet minder dan 750 wetenschappers die zich dagelijks inzetten voor hoogtechnologisch onderzoek in productieomgevingen en zogenaamde ‘motion products’. In 2020 startten we 155 nieuwe projecten op. Op basis van ons onderzoek ondersteunen we bedrijven in de maakindustrie om hun producten en productieprocessen maximaal te ontwikkelen en te optimaliseren. Dat doen we onder meer door bedrijven uit verschillende sectoren samen te brengen om gedeelde technologische uitdagingen te realiseren. Daarnaast kunnen maakbedrijven ook bij ons terecht voor hoogtechnologische testinfrastructuur om productieprocessen en voertuigen, machines en hun componenten te testen en te valideren.”
Wetenschappelijk onderzoek op diverse niveaus
Vanuit zijn rol als CTO ziet Tom het als zijn missie om samen met bedrijven en een hecht team van collega’s een visie op de toekomst te creëren. Die aanpak krijgt concreet vorm via verschillende TRL-niveaus, met een schaal van 1 tot en met 9. Tom legt uit: “Bij TRL-niveau 2 tot en met 4 spreken we van strategisch basisonderzoek. TRL 5 tot en met 7 gaat over coöperatief onderzoek in samenwerking met bedrijven. Binnen Flanders Make focussen we op niveau 3 tot en met 6, waarbij we dus samen met ondernemingen toegepast fundamenteel onderzoek verrichten en nieuwe toepassingen vertalen naar typische bedrijfsomgevingen. In die hoedanigheid spelen we met Flanders Make een belangrijke brugfunctie tussen bedrijven en wetenschappelijke kennis die binnen onze universiteiten gegenereerd wordt.”
Die brugfunctie is een belangrijke troef. “Vanuit ons onderzoekscentrum werken we altijd samen met een groep van bedrijven. Via ‘precompetitive research’ kijken we niet zozeer naar specifieke marktspelers of sectoren, maar wel naar gemeenschappelijke noden. Zo staan we bijvoorbeeld sterk in onderzoek naar instrumenten om operatoren in maakbedrijven beter te ondersteunen op de werkvloer. Hierbij werken we onder meer samen met het maatwerkbedrijf Bewel.”
Baanbrekende innovatie
Vlaamse maakbedrijven zitten alleszins niet stil om hun productieprocessen en producten te innoveren. Volgens Tom mogen ze in geen geval op hun lauweren rusten. “De maakindustrie in West-Europa is kwetsbaar, zonder bijvoorbeeld eigen grondstoffen. De huidige tekorten aan grondstoffen en materialen zijn vandaag een kopzorg voor menig ondernemer. Het voortdurend streven naar kwalitatief hoogstaande producten op internationaal niveau is een must. Dat kan via het creëren van extra en unieke klantenwaarde (‘maximum customer value’). Dit kan echter enkel kostenefficiënt in een productieomgeving die maximaal inspeelt op flexibiliteit en onzekerheid. Hiervoor heb je flexibele en wendbare mensen, machines en systemen nodig.”
In Vlaanderen zijn er tal van sprekende voorbeelden die dit illustreren. Autonome plukrobots in de land- en tuinbouw, algoritmes die operatoren begeleiden in het (de)monteren van producten, robots en cobots die assemblagelijnen een hogere betrouwbaarheid geven of zelfrijdende vorkheftrucks… Tom is trots op deze realisaties waarvoor Flanders Make mee aan de tekentafel zat. “Als bedrijf moet je duidelijke innovatieve doelstellingen hebben. Digitalisering is geen doel op zich. Zo kan het ontwikkelen van op maat gemaakte werkinstructies het werk van operatoren een pak aangenamer maken én ze verhogen de betrokkenheid bij de job. Daarnaast zorgt maatwerk in digitalisering en automatisering ervoor dat nieuwe toepassingen op de werkvloer een voldoende groot draagvlak bij het personeel krijgen. Ook ervaring en kennis kan digitaal geborgd worden en complementair zijn aan artificiële intelligentie.”
Op weg naar Industrie 5.0
Technologische innovaties in product- en productieprocessen bieden bedrijven unieke kansen om hun medewerkers, klanten en leveranciers toegevoegde waarde te geven. De wisselwerking tussen mens en machine kan volgens Tom ook oplossingen aanreiken voor de krapte op de arbeidsmarkt. “In ons land wordt de maakindustrie geconfronteerd met een enorme vergrijzing op de werkvloer. Meer dan 15 procent van de werknemers is ouder dan 55 jaar. Er dreigt dus een grote uitstroom van kennis en vakmanschap te ontstaan. Automatisatie en flexibilisering kunnen hier oplossingen aanreiken. Zo kan een medewerker een zogenaamde ‘agent’ worden via het ingeven van vakkennis in het productiesysteem. Of cobots kunnen (oudere) werknemers bijstaan in het creëren van ergonomische werksituaties.
“In innovatie bestaat geen status quo. Bedrijven moeten zichzelf voortdurend blijven heruitvinden om concurrentieel te blijven.”
“Met andere woorden: dankzij innovatie en digitalisering kan de maakindustrie de komende jaren uitgroeien tot een welvaartsgenerator, met een duidelijke focus op werkbaar werk. In Europese publicaties wordt in dit verband al verwezen naar Industrie 5.0.”
Innovatie Ambassadeur
Op basis van zijn expertise en werkervaring klopte Voka – KvK Limburg bij Tom aan om een van de Voka Innovatie Ambassadeurs te worden. Hoe vult hij deze rol in? “Zoals ik al eerder aangaf, wil mijn werkgever bruggen bouwen tussen wetenschappers en ondernemers. Ook in mijn rol als Innovatie Ambassadeur bij Voka wil ik deze brugfunctie vervullen. Daarnaast zie ik mezelf als een inspirator en netwerker, om zo mijn wetenschappelijke kennis te kunnen delen met bedrijfsleiders. Door innovatieve ideeën maximaal te delen, creëer je immers triggers die het Limburgse innovatielandschap extra dynamiek geven. De lat steeds hoger blijven leggen bij het heruitvinden van producten en diensten, daar gaat het om!”
Digitale transformatie - iedereen digitaal!
Digitale transformatie en digitalisering, je hebt er zeker al van gehoord. Maar hoe begin je hier nu aan? Moet je een verantwoordelijke digitale transformatie aanstellen? Gebeurt transformatie bottom-up of top-down? En komt de transformatie vanuit een defensieve of eerder offensieve strategie?
Tijdens het interactieve en inspirerende traject ‘Digitale transformatie - iedereen digitaal!’ van Voka – KvK Limburg (in samenwerking met Deloitte Private) laten we je nadenken over een digitaal veilige transformatie in jouw bedrijf of team en voor jouw klanten.
Meer informatie?
Klik hier
