Ondanks dat 1 op 8 bedrijven te maken krijgt met een cyberaanval, heeft slechts één op de twee bedrijven een eigen digitale beveiligingsstrategie. Dat blijkt uit de Digiscan van Voka, waarmee de afgelopen 2 jaar bij zo’n 2.000 Vlaamse ondernemingen een digitale doorlichting werd uitgevoerd. Die digiscan levert een beeld op van hoe digitaal matuur een onderneming is. Wij lijsten de 9 belangrijkste vaststellingen op.
1. Cybersecurity blijft cruciaal aandachtspunt
Ondanks het grote belang blijft cyberveiligheid een groot aandachtspunt. 6 op de 10 ondernemingen heeft geen digitale beveiligingsstrategie. Nochtans leert de meest recente CS barometer dat 1 op de 8 ondernemingen in Vlaanderen vorig jaar getroffen werden door cyberaanvallen We zien in de data ook dat het vooral de kleinere ondernemingen zijn die onvoldoende werk maken van beveiligingsmaatregelen. Dat baart ons wel zorgen, want ook al zijn ze in vergelijking met grotere ondernemingen net iets minder vaak het doelwit, de aangerichte schade is proportioneel wel groter.
2. Digitale kloof tussen grote en kleine ondernemingen blijft groot
De digitale kloof tussen grote en kleine ondernemingen blijft groot blijft. Dat is jammer genoeg ook in lijn met indicatoren uit andere studies. De categorie met de grootste ondernemingen steekt hier duidelijk met kop en schouders bovenuit. Ondernemingen in de categorie van 10-25 ondernemingen scoren ook opmerkelijk goed. Maar dat is grotendeels omdat we in deze categorie opmerkelijk veel dienstenbedrijven tellen.
3. Duidelijke strategie en actieplan blijven vaak achterwege
We zien ook dat een duidelijke strategie en actieplan vaak achterwege blijven bij onze Vlaamse ondernemingen. Wat opvalt is dat bijna 60% van de bedrijven geen gedocumenteerde strategie heeft, dat is toch wel zorgwekkend, zeker als je weet dat dit een belangrijke randvoorwaarde is om te starten met digitale transformatie. Ook enigszins zorgwekkend is dat bijna 7 op de 10 nog geen concreet actieplan heeft. In het ideale scenario heeft men een duidelijk actieplan met concrete termijnen, KPI's en verantwoordelijken per project. We zien dat dit helaas slechts het geval is bij een zeer kleine minderheid.
4. Externe evoluties onvoldoende opgevolgd
We kunnen ook vaststellen dat het merendeel van de ondernemingen onvoldoende rekening houdt met externe evoluties. Dat kan gaan over markttrends, technologieën zoals blockchain, Artificiële Intelligentie, nieuwe business modellen, of je concurrenten. Maar liefst 44% van de ondernemingen volgt trends en technologieën niet actief op. Wat dan wel weer positief is dat 3 op de 10 toch actief technologische evoluties binnen en buiten de sector opvolgt, en dus ook over het muurtje kijkt bij andere ondernemingen of organisaties.
5. Kleine minderheid heeft vast budget voor digitale transformatieprojecten
Als we het hebben over budgetten, zien we dat slecht een kleine minderheid echt een vast budget heeft gealloceerd voor digitale transformatieprojecten. Dat is ook positief gecorreleerd met de bedrijfsgrootte. Het zijn dus vooral de grotere ondernemingen die een jaarlijks budget reserveren. Vaak gaat het over een percentage van de omzet. In de cijfers zien we dat ongeveer 1 op de 5 op dit moment daar geen budget voor heeft voorzien. In het merendeel van de cases worden eventuele middelen ook ad hoc toegewezen.
6. Rollen en verantwoordelijkheden rond digitalisering onvoldoende gedefinieerd
Een andere vaststelling is dat rollen en verantwoordelijkheden rond digitalisering bij het gros van de ondernemingen onvoldoende zijn gedefinieerd. Nochtans is het zeer belangrijk om dat wel te doen om het succes van alle digitaliseringsprojecten te verhogen. Ook het aanstellen van een eindverantwoordelijke is belangrijk.
7. Meerderheid heeft analoge en digitale verkoopskanalen, maar gebrek aan omnichannel
Een andere vaststelling is dat het merendeel van de bevraagde ondernemingen wel analoge en digitale verkoopskanalen heeft om te interageren met zijn klanten, maar een omnichannel benadering waarbij beide kanalen op elkaar zijn afgestemd ontbreekt nog veelal. Wat de online interactie met klanten betreft zien we dat 40% wel een website heeft maar enkel met wat contactinformatie. (8% daarentegen biedt zijn producten aan via een digitaal platform met een uitgebreide klantenondersteuning). We zien ook dat er bij 4 op de 10 er geen enkele afstemming tussen beide kanalen is, nochtans belangrijk om een frictieloze en aangename klanteninteractie te verzekeren.
8. Nog steeds veel manueel datawerk
Op het vlak van data zien we dat er nog steeds veel manueel gebeurt. Hier zien we bv. dat maar in 1 op de 3 ondernemingen data automatisch wordt verzameld. Bij de grootste ondernemingen gaat het wel over meer dan 1 op 2. Hier kunnen we opmerken dat bijna 50% van de ondernemingen inzichten gaat verwerven op basis van rapporten die manueel worden opgesteld. Wat wel positief is dat ongeveer 30% van de ondernemingen toch wel automatisch inzichten verwerft op basis van data, toch wel een hoog percentage.
9. Grote verschillen tussen sectoren
Zoals eerder opgemerkt zijn vooral de dienstenbedrijven digitaal matuur (2,6 op 5 versus 2,4 bij de maakbedrijven). Ze zijn ook beter vertegenwoordigd in de digitale quick scan (60% van alle invulde surveys). Los van het onderscheid tussen maak – en dienstenbedrijven, zien we dat de bedrijven die de scan hebben ingevuld zeer sterk verspreid zijn over tal van sectoren. In de tabel hieronder zie je 15 sectoren met de meest ingevuld scans, het aandeel (in percentage) staat in de laatste kolom.
