De rode draad doorheen de beleidskeuzes van de regering Michel, de regeerakkoorden van de nieuwe regionale regeringen en de zelfverklaarde ambitie van informateur Magnette is meer mensen aan het werk krijgen. Dat is een meer dan terechte ambitie voor alle beleidsniveaus in ons land gezien in België nog altijd veel te weinig mensen werken. Meer mensen aan het werk biedt een bredere basis voor onze welvaartsstaat, is positief voor de overheidsfinanciën en is ook een krachtig instrument tegen armoede. Dat schrijft Bart Van Craeynest, hoofdeconoom van Voka.
Vandaag is in België amper 71% van de 20- tot 64-jarigen aan het werk. In Europa doen enkel Griekenland, Italië en Spanje nog slechter, niet meteen goed gezelschap op economisch vlak. Ter vergelijking, in Zweden en Zwitserland werkt 83% van de 20- tot 64-jarigen. De recepten om meer mensen aan het werk te krijgen zijn dan ook gekend:
- meer opleiding,
- meer begeleiding naar werk,
- meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt,
- werken meer laten lonen dan niet-werken,
- een activerend systeem van uitkeringen en fiscaliteit
- …
Dit zijn recepten die in verschillende andere Europese landen al resultaten opleverden, en die ook de regering Michel inspireerden. De voorbije vijf jaar kwamen er in België 317.000 extra jobs bij. Dat was een duidelijk sterkere jobgroei dan gemiddeld in Europa of in de buurlanden, wat op z’n minst gedeeltelijk te danken was aan het beleid van lastenverlaging en loonmatiging. Ondanks die inspanningen blijven we nog altijd ver achter op de Europese toplanden. In die zin is het positief dat ook informateur Magnette de klemtoon legt op meer mensen aan het werk. Hij wil naar een werkgelegenheidsgraad van 75% tegen 2025, en zelfs naar ‘volledige tewerkstelling’ tegen 2030 (hoewel onduidelijk is wat hij daar precies mee bedoelt).
Ernstige beleidsmaatregelen nodig voor een hogere werkgelegenheidsgraad
Alleen ‘talk is cheap’. Een substantieel hogere werkgelegenheidsgraad halen we niet vanzelf, daarvoor zullen ernstige beleidsmaatregelen nodig zijn. En op dat vlak zijn de plannen van Magnette verontrustend. Zo is er geen sprake van meer flexibiliteit op de arbeidsmarkt, integendeel: de regulering voor uitzendarbeid en de platformeconomie wordt verstrengd. Werken financieel interessanter maken moet via een hoger minimumloon, terwijl dat net de kansen van zwakkeren op de arbeidsmarkt nog meer ondermijnt. In het kader van werkbaar werk wordt een hele reeks eenzijdige maatregelen ten gunste van werknemers aangekondigd, die vooral extra lasten impliceren voor de werkgevers. En dan blijft het nog een reëel risico dat Magnette zijn geplande extra uitgaven wil financieren met hogere belastingen op bedrijven, wat ook de economische activiteit zou schaden. Meer mensen aan het werk is makkelijk beloofd, maar met de recepten van Magnette zal dat niet lukken.
