In de Nationale Arbeidsraad werd op 26 januari 2021 een CAO afgesloten (CAO nr.149) die het verplicht of aanbevolen telewerk regelt tijdens de coronacrisis.
Deze CAO omvat een suppletieve regeling. Dat wil zeggen dat hij enkel van toepassing is op ondernemingen die op datum van 1 januari 2021 geen regeling van telewerk hebben uitgewerkt zoals voorzien door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 85 van 9 november 2005 inzake telewerk (structureel telewerk) of occasioneel telewerk zoals voorzien door de wet van 5 maart 2017 betreffende werkbaar en wendbaar werk.
Deze aanvullende regeling wil garanderen dat:
- de telewerker dezelfde rechten en plichten inzake arbeidsvoorwaarden geniet als wanneer hij op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt.
- de telewerkers worden geïnformeerd over het beleid inzake welzijn op het werk dat specifiek werd uitgewerkt voor de telewerkers
De CAO geldt voor bepaalde duur en zal in principe aflopen op 31.12.2021. Hij zal vroeger buiten werking treden indien het telewerk van overheidswege niet langer wordt aanbevolen of verplicht wordt.
Wat moet u als werkgever doen om in orde te zijn met de bepalingen van CAO nr.149?
U moet een aantal afspraken maken met de medewerkers die volgens de richtlijnen van de overheid moeten telewerken. Deze moeten opgenomen worden in een ondernemings-cao, het arbeidsreglement, een individueel akkoord of een telewerkpolicy.
Met welke bepalingen moet u rekening houden?
- De telewerker geniet dezelfde rechten en plichten inzake arbeidsvoorwaarden als wanneer hij op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt. De telewerker zal worden geïnformeerd over de specifieke arbeidsvoorwaarden ter aanvulling of afwijking van de arbeidsvoorwaarden die worden toegepast wanneer hij op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt.
- Voor elke telewerker moeten afspraken gemaakt worden over:
- de terbeschikkingstelling door de werkgever van de voor het telewerk benodigde apparatuur en technische ondersteuning, bijvoorbeeld de terbeschikkingstelling van een draagbare computer. In geval van gebruik van de eigen apparatuur van de telewerker moeten afspraken gemaakt worden over de vergoeding of betaling door de werkgever van kosten inzake installatie van relevante informaticaprogramma's, gebruiks-, werkings-, onderhouds- en afschrijvingskosten;
- de bijkomende verbindingskosten.
Die afspraken houden rekening met het globalere kader van het geheel van kosten of compensaties die de werkgever aan de telewerker heeft betaald tijdens de coronavirus-gezondheidscrisis.
- Binnen het kader van de in de onderneming geldende arbeidsduur organiseert de telewerker zelf zijn werk. Indien nodig worden de nadere regels voor de uurroosters gespecifieerd. De werkbelasting en prestatienormen van de telewerker zijn dezelfde als die die worden toegepast wanneer hij op de bedrijfslocatie van de werkgever werkt.
De werkgever heeft de mogelijkheid om op gepaste en proportionele wijze controle uit te oefenen op de resultaten en/of de uitvoering van het werk. De telewerker wordt geïnformeerd over de manier waarop die controle desgevallend gebeurt. De controle gebeurt met inachtneming van de persoonlijke levenssfeer van de telewerker en de ter zake geldende wetgeving.
- De bescherming van de gegevens van de onderneming die door de telewerker voor professionele doeleinden worden gebruikt en verwerkt, moet gewaarborgd zijn. De werkgever informeert de telewerker omtrent de regels van de onderneming inzake de bescherming van gegevens en in het bijzonder omtrent de beperkingen en sancties ten aanzien van het gebruik van IT-apparatuur en -tools.
- De telewerkers hebben dezelfde collectieve rechten als wanneer ze op de bedrijfslocatie van de werkgever werken. In het bijzonder hebben ze het recht te communiceren met de werknemersvertegenwoordigers en vice versa.
De werknemersvertegenwoordigers moeten de nodige faciliteiten krijgen om effectief met de telewerkers te communiceren, en met name uitrustingen en (digitale) tools om hun verplichtingen te kunnen vervullen.
- Voor iedere telewerker worden de volgende elementen besproken en in de mate van het mogelijke afspraken gemaakt over de volgende elementen:
a. de nadere regels voor de uurroosters indien nodig. Bij ontstentenis van specifieke andersluidende afspraken volgt de telewerker in principe de uurroosters die hij zou hebben moeten naleven in de onderneming;
b. de nadere regels voor de controle op de te behalen resultaten en/of de beoordelingscriteria;
c. de bereikbaarheid en onbereikbaarheid van de telewerker, meer bepaald om rekening te houden met de afstemming telewerk en privéleven. De middelen om de telewerker te bereiken, kunnen gepreciseerd worden.
- De telewerkers worden geïnformeerd over het beleid van de onderneming inzake welzijn op het werk, specifiek in verband met telewerk dat is uitgewerkt met inachtneming van het sociaal overleg binnen het comité voor preventie en bescherming op het werk van de onderneming voor de wettelijke bevoegdheden die het toekomt, of bij ontstentenis van een comité voor preventie en bescherming op het werk, met de vakbondsafvaardiging, of bij ontstentenis van een comité voor preventie en bescherming op het werk en vakbondsafvaardiging, met de werknemers.
De telewerkers krijgen van de werkgever meer bepaald informatie en richtlijnen over de preventiemaatregelen, in het bijzonder over de aanpassing van de werkpost, het goede gebruik van de beeldschermen en de beschikbare ondersteuning op het vlak van techniek en informatica. Die informatie, richtlijnen en preventiemaatregelen zijn gebaseerd op een multidisciplinaire risicoanalyse. Materiaal ter ondersteuning van deze communicatie vindt u ook op de website van onze partner Attentia, onder de rubriek “Comfortabele thuiswerk omstandigheden”.
De risicoanalyse houdt ook rekening met de psychosociale dimensie en met de gezondheidsaspecten eigen aan telewerk, inclusief de mogelijkheid van een informele of formele psychosociale interventie en de mogelijkheid tot spontane raadpleging van de preventieadviseur-arbeidsarts.
De telewerkers worden geïnformeerd over de namen en contactgegevens en de ondersteuning geboden door de direct leidinggevende, de preventieadviseurs bevoegd voor arbeidsveiligheid, arbeidsgeneeskunde en psychosociale aspecten van de interne of externe preventiedienst, en desgevallend van de vertrouwensperso(o)n(en).
De telewerkers kunnen deze personen op de gepaste manieren contacteren. Waar nodig kunnen aanpassingen aan de arbeidspost voorgesteld worden conform de procedure voorzien in de Codex welzijn op het werk.
De werkgever neemt passende maatregelen om de verbondenheid van de telewerkers met de collega's en met de onderneming te behouden en isolatie te voorkomen. Daarbij besteedt hij bijzondere aandacht aan kwetsbare telewerkers. De werkgever kan onder andere goed georganiseerde en beperkte terugkeermomenten inplannen met respect voor de sanitaire voorschriften.
Voor vragen of een voorbeeldpolicy kan u contact opnemen met Caroline Van de Gehuchte.