Het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben een oplossing gevonden voor het Noord-Ierse probleem en dat genoemd naar de plaats waar het getekend is: het ‘Windsor Framework’. Wat betekent dit akkoord concreet?
Douane en controles tussen Noord-Ierland en het Verenigd Koninkrijk
Al sinds het begin speelt het Noord-Ierse protocol het algemene handelsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk parten. De regeling zorgde ervoor dat Noord-Ierland nog steeds onder de regelgeving van de Europese interne markt, waaronder ook de douanecontroles, viel zodat er geen grens hoefde te bestaan op het Ierse eiland. Het zorgde echter wel voor een grens in de Ierse zee tussen het VK en Ierland, wat voor heel wat problemen zorgde in het Verenigd Koninkrijk en Noord-Ierland terwijl de EU hamerde op de integriteit van de Europese interne markt.
Hier is nu een oplossing voor gevonden. Goederen die van Groot-Brittannië naar Noord-Ierland worden gestuurd, zullen voortaan in twee klassen worden verdeeld: goederen die bestemd zijn voor Noord-Ierland (de zogenaamde green lane) en goederen die bestemd zijn voor Ierland en de interne markt van de EU (red lane).
Bedrijven kunnen zich dan registreren als een zogenaamde ‘betrouwbare handelaar’-, waardoor ze gebruik kunnen maken van de green lane en niet door het volledige douane – en (fyto)sanitaire controleregime moeten. Goederen in de red lane zullen dit echter nog steeds moeten doen gezien ze bestemd zijn voor de Ierse – en dus de Europese – markt.
Regelgevend: afwijkingen voor Noord-Ierland van de Europese regels
Een grote bron van spanning was ook het feit dat Noord-Ierland automatisch heel wat EU-wetgeving zou moeten overnemen, gezien het deel uitmaakt van de interne markt. Een nieuwe procedure, de zogenaamde stormont break, is hiervoor in het leven geroepen. Dit een noodrem voor het Noord-Ierse parlement om EU-wetgeving te blokkeren of herbezien als 30 van de 90 leden van ten minste twee partijen hiervoor stemmen.
Ook rond staatssteun en BTW zijn toegevingen gedaan, zodat Noord-Ierland hier meer een eigen koers kan varen, in lijn met het Verenigd Koninkrijk.
Een nieuw elan voor de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie
De aanpassingen hierboven zijn politiek-symbolisch erg belangrijk, maar belangrijker voor Vlaamse ondernemers is dat het hiermee lijkt dat er een nieuw elan wordt gegeven aan de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Tijdens briefings op maandag spraken beide partijen over het vooruitzicht van partnerschappen en het vooruitzicht op betere relaties. Dat betekent bijvoorbeeld op korte termijn dat Britse onderzoekers en universiteiten opnieuw toegang krijgen tot Horizon Europe-financiering. Het risico op een Europese handelsoorlog met het Verenigd Koninkrijk is hiermee ook geweken.
Dit is voor excellent nieuws voor de Vlaamse economie. Het Verenigd Koninkrijk is historisch een belangrijke en betrouwbare economische partner en het is tijd om na de brexit-saga vooruit te kijken. Een nieuwe en positieve relatie met de Britten is noodzakelijk, zodat ondernemers die handel drijven tussen het VK en de EU kunnen doorgaan met waar ze het beste in zijn: zakendoen.
