Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • BOSAQ wil de wereld veroveren met mobiele drinkwaterzuiveringsinstallaties

BOSAQ wil de wereld veroveren met mobiele drinkwaterzuiveringsinstallaties

  • 25/06/2021

Durven, doen, doorzetten. Die drie d’s vatten het levens- en ondernemersverhaal samen van Jacob Bossaer, oprichter van BOSAQ. De ambitie van dit watertechnologiebedrijf reikt al even hoog: de nummer één worden in decentrale drinkwatervoorziening via waterzuivering. “We zijn een kapitalistisch bedrijf met een sociale doelstelling.”

  • 2,2 miljard mensen hebben geen directe toegang tot drinkwater
  • 114 liter verbruikt de Vlaming elke dag gemiddeld, waarvan zo’n 100 liter leidingwater. Hij is wel redelijk bedreven in het hergebruik van regenwater.
BOSAQ met één van hun waterzuiverinstallaties
De waterzuiveringsinstallaties van BOSAQ werken op zonnepanelen.

 

Tekst Sam De Kegel

Jacob Bossaer startte BOSAQ op in 2017 nadat hij vijf jaar als wateringenieur op de Prinses Elisabeth-poolbasis in Antarctica had gewerkt. Daar moest hij drinkbaar water maken van sneeuw en van het afvalwater dat ze gebruikten. Hoe hij daar belandde, is een verhaal op zich waard. Jacob studeerde voor industrieel ingenieur en betaalde zijn studies zelf. “Uiteindelijk ben ik daar sterker van geworden.” Om zijn vervolgstudies tot burgerlijk ingenieur te bekostigen, werkte hij een jaar als onderzoeker bij VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek. “In het weekend kluste ik bij als portier in het uitgaansleven. Met dat geld kon ik nog twee jaar extra studeren.”

Tijdens zijn eerste jaar burgerlijk ingenieur zag hij een vacature staan voor waterexpeditie-ingenieur op Antarctica. “Ik kende eerlijk gezegd niets van water, maar wou absoluut naar die plek gaan. Blijkbaar is VITO een goede referentie, want ik geraakte in de laatste ronde maar omdat mijn tegenkandidaat had gedoctoreerd op waterzuiveringssystemen, delfde ik het onderspit. Een jaar later tekende ik in april bij Dow Chemicals in Terneuzen voor een job als procesingenieur, maar in juli werd ik gebeld om toch naar de Zuidpool te gaan omdat de andere deelnemer had afgehaakt. In november 2011 belandde ik na een lange reis op Antarctica. “Ik was technisch opgeleid en kreeg veel info van de voorganger, maar het watersysteem had nog nooit gewerkt. De eerste weken werkte ik 16 tot 18 uur per dag en las ik non-stop om te kijken hoe we al het toilet-, douche- en keukenwater konden zuiveren en hergebruiken. Na vier weken ben ik daarin geslaagd. Uiteindelijk ben ik er vijf jaar gebleven en was ik er het laatste jaar zelfs expeditieleider.”

(lees verder onder de quote)

We willen wereldwijd de nummer één worden in de nichemarkt van decentrale drinkwaterzuiveringsinstallaties

Jacob Bossaer, CEO van BOSAQ

Is daar het zaadje geplant voor het watertechnologiebedrijf BOSAQ?

Jacob Bossaer: “Absoluut, Antarctica was een enorme inspiratiebron en een circulair model avant la lettre. Ik zuiverde immers afvalwater via 100% hernieuwbare energiebronnen. Als dat kan op Antarctica, dan moet dat overal kunnen, redeneerde ik. Ik begon nog meer over water te lezen en ontdekte dat 2,2 miljard mensen wereldwijd geen directe toegang hebben tot drinkwater en 850 miljoen zelfs nooit toegang. Ik schreef een businessplan, maar voelde dat ik technische bagage ontbeerde. Ik sprak mijn goede vriend en studiegenoot Pieter Derboven aan om me technisch te ondersteunen. We dienden een subsidieverhaal in, dat werd goedgekeurd en nu zijn we al met veertien medewerkers in drie continenten actief.”

Je bent een doorzetter en durver, dat is wel duidelijk…

“Elke ondernemer die succes heeft, is een doorzetter. Daar ben ik rotsvast van overtuigd. Ik nam risico’s, maar in België kan je nog altijd terugvallen op de sociale zekerheid. Als je in de VS geen rooie duit meer hebt, kan je als bedelaar eindigen. Ik ben zelf opgegroeid in een sociale wijk met weinig rijkdom. Ik geniet dus van de luxe die ik me nu kan permitteren, maar heb geen schrik.”

Met jullie membraantechnologie zijn geen chemicaliën meer nodig. Jullie namen ondertussen ook al drie patenten. Hoe zit jullie technologie in elkaar?

“Pieter en ik zijn allebei chemisch technoloog-ingenieurs en kenden nauwelijks iets van water, maar achteraf bekeken hebben we daardoor innovatiever onze installaties op basis van hernieuwbare energie (met zonnepanelen, red.) durven ontwikkelen. Via ultrafiltratie worden bacteriën en virussen verwijderd, via omgekeerde osmose worden o.a. alle zouten verwijderd. Daarna moet je weer mineralen toevoegen. Ook daarvoor hebben we technologie ontwikkeld om dat gericht te doen, dus we kunnen verschillende soorten drinkwater maken.

We maken ook echte plug-and play installaties die je heel eenvoudig kan demonteren. Onze ambitie is om wereldwijd nummer één te worden in decentrale drinkwaterzuivering. Die ambitie is gigantisch, maar de markt is ook gigantisch groot, vooral in het buitenland, maar zelfs in Vlaanderen zijn 40.000 woningen niet verbonden met het drinkwaternet, in Duitsland zelfs 700.000. In gans Europa zijn circa 57 miljoen m/v niet verbonden met het drinkwaternet. Ze kopen flessenwater als drinkwater, gebruiken regenwater en/of halen water uit eigen diepteputten.

Maar die laatste zullen steeds meer gereglementeerd worden door de waterschaarste. De Blue Deal van de Vlaamse regering is de eerste stap richting een geïntegreerd waterbeleid op lange termijn. Onze grootste uitdaging is dat water wereldwijd een heel ‘politiek product’ is. De drinkwatermaatschappijen zijn vaak staatsbedrijven. In België zijn dat de steden en gemeenten en de Vlaamse regering. Als je dus aan de prijs wil morrelen, moet je politieke besluitvorming hebben. Het is moeilijk en onpopulair om aan de mensen uit te leggen dat ze straks meer zullen moeten betalen voor hun water, terwijl dat niet meer dan logisch is. We zijn bereid om 700 euro voor een smartphone te betalen, maar als we 300 à 400 euro per jaar moeten betalen voor water vinden we dat te veel, terwijl drinkwater dé basisbehoefte is van de mens.”

(lees verder onder de foto)

Iemand van BOSAQ druk aan het werk

Eén van jullie waterzuiveringsinstallaties stond een tijdje bij een restaurant in Kuurne dat niet aangesloten was op het waternet en al zijn ‘zwart’ en ‘grijs’ afvalwater zuiverde tot gebotteld en goedgekeurd drinkwater. Technologisch kan het dus om het water waarmee we het toilet doorspoelen decentraal gewoon te hergebruiken?

“Zeker. In Vlaanderen voorzien we momenteel ook een decentrale drinkwaterzuiveringsinstallatie voor een afgelegen huis dat niet verbonden is met het waternet. Een leiding ernaartoe leggen is te duur en één huis is te weinig voor afname. Daar staan nu twee grote buffertanks met regenwater dat we zuiveren tot drinkwater, waarmee het gezin het ganse jaar kan overbruggen.

Op een camping voorzien we ook drinkwater uit oppervlaktewater. Dit zijn nog onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten met vele uitdagingen, zowel naar techniciteit maar nog meer naar het wetgevend kader en de psychologie van de mensen. Als we water van de kraan drinken, beseffen we niet meer dat dit ooit ook afvalwater is geweest. De geesten zijn gelukkig wel aan het rijpen.”

De grootste groeimarkt van BOSAQ zit in het buitenland. Waar zijn jullie zoal actief?

“In Suriname loopt een groot proefproject waar we 8.000 mensen zullen voorzien van drinkwater via centrale afnamepunten. Momenteel worden er vijf installaties geïnstalleerd, waarvan één al helemaal operationeel is. We willen onze installaties ook steeds gemakkelijker maken in onderhoud. Want voor ons is duurzaamheid niet alleen ecologisch relevant zijn maar evenzeer economisch relevant. Onze oplossing moet goedkoper zijn dan de bestaande. Dankzij onze installaties genereren we ook een grote sociale impact. Als de bevolking in die dorpen erop vooruitgaat dankzij de toegang tot drinkwater, krijg je ook een duurzaam effect op lange termijn naar gezondheid, onderwijs, gendergelijkheid, etc…

Wist je trouwens dat de mensen daar gemiddeld meer betalen voor drinkwater dan wij? Ze schatten de waarde van drinkwater heel goed in omdat het zo schaars is. Om hun pannen te wassen, gebruiken ze nog altijd water van de rivier. Natuurlijk speelt ook de ‘wet van de remmende vooruitgang’ waarbij wij onze inzichten daar kunnen toepassen zonder dat ze de geschiedenis kennen van de eerste waterleidingen en -zuivering. Wij produceren enkel water om te gebruiken als drinkwater en niet om je auto te wassen. Of drinkwater gebruiken om het toilet door te spoelen, dat is toch te gek voor woorden? Het systeem moet veranderen.”

Hoe bedoelt u?

“Ik pleit voor systeemdenken. Als je drinkwater maakt, moet je ergens anders water onttrekken. Als de rivieren te laag staan omdat je dat water bijvoorbeeld gebruikt voor voedselproductie kan er geen transport van dat voedsel over de rivier gebeuren wat toch cruciaal is in de voedselketen. Alles hangt aan elkaar. Je moet heel diep graven om alle effecten te bekijken en verschillende oplossingen te bedenken. Decentrale drinkwatervoorziening heeft bestaansrecht naast centrale drinkwaternetwerken, maar niet ter vervanging van. In verstedelijkte gebieden zijn centrale drinkwaternetwerken meestal veel duurzamer.”

Ook de industrie wordt zich steeds meer bewust van de waterschaarste. Bedrijven investeren in eigen waterzuiveringsinstallaties, waarbij ze hun afvalwater opnieuw tot proces- en zelfs drinkbaar water zuiveren. Als er minder water beschikbaar is, zetten we in op hergebruik. Logisch toch? “Efficiënt en zuinig waterbeheer is key. Water hergebruiken is ook heel goed, maar doe het wel doordacht. Je moet ook zien welke impact hergebruik heeft op de omgeving en op de (inkomsten van de) centrale drinkwatermaatschappijen. Die waterleidingen liggen er nu eenmaal en moeten ook gefinancierd worden. En wat doe je met het geconcentreerde afvalwater dat rest na zuivering, ook dat moet je kwijt kunnen.”

(lees verder onder de quote)

We zijn bereid om 700 euro voor een smartphone te betalen, maar als we 300 à 400 euro per jaar moeten betalen voor water vinden we dat te veel, terwijl drinkwater dé basisbehoefte is van de mens.

Jacob Bossaer, CEO van BOSAQ

Wie zijn jullie voornaamste klanten?

“In het buitenland zijn dat vooral de hogere, federale overheden. Daarnaast werken we ook voor o.a. mijnbouwbedrijven in afgelegen gebieden, maar de grootste klanten zijn altijd overheden met gigaprojecten. Het is voor een politicus van groot belang dat hij drinkwater ter beschikking stelt van de bevolking, want zo creëert hij een enorme sociale impact. Drinkwater is een krachtig politiek product voor zijn kiespubliek.

In Suriname zijn scholen ’s zomers gesloten omdat leerkrachten geen water uit de rivier willen drinken. Wij zorgen ervoor dat het drinkwater ten allen tijde drinkbaar is aan een betaalbare prijs. Als je voor overheden werkt, heb je ook enorm veel mogelijkheden naar financieringen toe. Er wordt nu veel meer geld vrijgemaakt voor drinkwater en hygiëne, dat is nog versterkt door de coronacrisis. In België zijn onze klanten industriële klanten en dus een ander publiek dat wel oplossingen wil voor een stabiele watervoorziening.”

Jullie zijn zelf bezig met een kapitaaloperatie van 1,5 miljoen euro, deels via de participatiemaatschappij PMV en deels via crowdlending. Is dat de grootste uitdaging: extra kapitaal ophalen om verder door te ontwikkelen en te groeien?

“Er is genoeg geld in de markt, maar als je als bedrijf geld ophaalt moet je ervoor zorgen dat de investeerders op dezelfde lijn zitten. Tien procent van onze winst, zo staat het ook in onze aandeelhoudersovereenkomst, gaat naar onze vzw Waterheroes. Die zal onze installaties in de toekomst gratis ter beschikking stellen aan kleinere communities. Dus: tien procent van de dividenden, als er al uitgekeerd wordt, gaat niet naar onze aandeelhouders.

Op dit moment zijn onze grootste aandeelhouders private, kapitaalkrachtige individuen, maar we gaan de komende kapitaalsronde ook op zoek naar institutionele investeerders. We hebben immers extra geld nodig om ons werkkapitaal te ondersteunen, zeker bij grote overheidsprojecten en op plekken waar we pay-per-drop introduceren, een concept waarbij BOSAQ investeert in de installatie en de klant enkel betaalt voor het gebruik.

Europa is een slechte regio om te ondernemen voor groeibedrijven. Als je een bedrijf écht wil laten groeien, moet er veel geld in gepompt worden. Een groeibedrijf verdient pas écht geld als het stopt met groeien. Dan komt het moment dat je inkomsten je investeringen voorbijsteken. We hebben in België een weelde aan talent en heel slimme ingenieurs - zeker in watertechnologie – maar de financieringsinstellingen, zowel privé als publiek, redeneren dat je je al moet bewezen hebben voor je geld krijgt. Je moet echter de ruimte krijgen om je te bewijzen.

In de VS zou ik gemakkelijk 5 miljoen euro ophalen, hier is dat een smak geld. Als je hier 2 miljoen vraagt, geven ze in de VS drie miljoen, hier een miljoen. Natuurlijk heb je daar meer mislukkingen, maar als het lukt is het succes zoveel groter. En je mag daar ook drie keer na elkaar mislukken, al heeft ondernemen in de VS zeker en vast ook zijn negatieve kanten. We zien onszelf eigenlijk als een kapitalistisch bedrijf met een sociale doelstelling. Zelf zie ik me als een socialistische kapitalist: ik wil geld genereren om mijn impact te vergroten. Noem me maar een impactondernemer. Mensen zijn altijd geënt om op korte termijn na te denken en dat moeten we vermijden, zeker met water.”

Welke lobby zou tegen jullie innovatie kunnen zijn? De bedrijven die water bottelen in flessen en transporteren over de hele wereld?

“Wij zetten ons tegen niemand af, niet tegen drinkwatermaatschappijen of de Evian’s van deze wereld. We zijn een add on op wat bestaat. Maar uit persoonlijke overtuiging drink ik geen gebotteld drinkwater uit een plastic fles met water dat vaak honderden kilometers onderweg is. Bedrijven als Spadel en Evian zijn voor mij transportbedrijven, geen water producerende bedrijven. Geef mij maar kraantjeswater van hier, dat trouwens streng gecontroleerd is.”

BOSAQ wil over vijf jaar een miljoen mensen via jullie systemen van drinkbaar water voorzien. Gaat dat lukken?

“Dat is zeker haalbaar. We willen tegen dan in alle continenten aanwezig zijn. Eind volgend jaar zal ons personeelsbestand waarschijnlijk verdubbelen, ook de omzet zal fors stijgen. We zien niet vies om geld te verdienen, maar onze medewerkers vinden de impact die we creëren minstens even belangrijk.”

Wil jij net als BOSAQ duurzaamheid verankeren in jouw bedrijfsvoering?

Dat is een slimme zet, want ondernemingen die inzetten op duurzaam ondernemen zijn weerbaarder, efficiënter en weten meer talent te behouden.

Meer info op de pagina van Voka Charter Duurzaam Ondernemen (VCDO). 

Pieter legt uit aan Sam hoe de installaties werken
Pieter legt uit aan Sam hoe de installaties werken
Jacob Bossaer
Pieter legt uit aan Sam hoe de installaties werken
Pieter legt uit aan Sam hoe de installaties werken
Jacob Bossaer

Op de hoogte blijven van nieuws rond duurzaamheid?

 om uw mailvoorkeuren aan te passen

Interesse in duurzaam ondernemen?

Meer informatie rond het Voka Charter Duurzaam Ondernemen.

Klik hier
OV- FTI The Summit

Artikel uit publicatie