Ondanks de nieuwe verstrenging van de maatregelen in ons land is er toch duidelijk licht aan het einde van de coronatunnel. Ontwikkelingen in Israël, het Verenigd Koninkrijk en in onze eigen woonzorgcentra bewijzen de effectiviteit van de vaccins in de strijd tegen het virus. Ook tegen de achtergrond van de frustrerend trage vaccinatiecampagne in Europa wordt het dan ook dringend tijd om het beleid te gaan focussen op het herstel na deze crisis. In de VS gaat president Biden voluit voor een ‘Act Big’-strategie. In Europa blijven we ver achterop.
2020 was een jaar van acute crisisbestrijding. Overheden gooiden er toen heel wat middelen tegenaan om het virus te bestrijden en om gezinnen en bedrijven zo goed mogelijk door de crisis te helpen. De totale budgettaire inspanning (incl. automatische stabilisatoren) was in 2020 vrij gelijkaardig in de VS en in Europa, met respectievelijk 8,6% en 7,6% van het BBP (België kwam uit op 9% van het BBP). Maar ondertussen schakelde nieuwe president Biden duidelijk een paar versnellingen hoger:
• Snellere vaccinatie: de vaccinatiecampagne, de kortste weg uit deze crisis, verloopt in de VS opmerkelijk sneller dan in Europa. In de VS heeft al 25,6% van de bevolking op z’n minst één dosis gekregen, in Europa is dat 9,7%.
• 1.900 miljard dollar inkomenssteun: Biden kondigde bij zijn aantreden meteen een extra steunpakket van 1.900 miljard dollar aan, of bijna 9% van het BBP, vooral gericht op inkomensondersteuning voor de zwakkeren in de samenleving.
• 3.000 miljard dollar investeringen: deze week kwam de aankondiging dat Biden werkt aan een investeringspakket van 3.000 miljard dollar, of 14% van het BBP, gericht op infrastructuur, energie en onderwijs.
Het is nog lang niet duidelijk of Biden zijn volledige plannen ook goedgekeurd krijgt. Bovendien wordt een gedeelte allicht gefinancierd met extra belastingen, wat de stimulusimpact mogelijk wat afzwakt. Maar al bij al mikt de VS op een relancepakket van 23% van het BBP, met het grootste deel daarvan gericht op een structurele versterking van de economie. Het Europese investeringspakket van 750 miljard euro komt overeen met 5% van het BBP. De 5,9 miljard euro waarop het Belgische relanceplan voorlopig focust, komt neer op 1,2% van het BBP. De vergelijking gaat niet volledig op, zo wordt het Europese pakket nog aangevuld op nationaal niveau, maar het verschil in ambitieniveau is duidelijk.
Volgens de jongste vooruitzichten van de OESO klimt de economie van de eurozone in 2022 terug boven het activiteitsniveau van 2019 (+0,5%). De Amerikaanse economie zou in 2022 al 6,9% gegroeid zijn ten opzichte van 2019. Met de investeringsplannen van Biden zal dat groeiverschil in de jaren daarna nog verder oplopen. Europa moet dringend ook ‘bigger’ gaan denken en handelen.
