Krijgt de belastingbetaler wel genoeg terug voor de belastingen die hij betaalt? Nee, niet meteen. Zo stelde Voka in het verleden vast via de ‘Waar-voor-je-geld-index’, en ook het voorbije jaar viel er geen beterschap te melden.
- Met ruim 52% van het bbp horen de Belgische overheidsuitgaven bij de hoogste van Europa.
- Toch staat de kwaliteit van het Belgische overheidsbeleid pas op een 17e plaats staat in Europa.
- Landen als Nederland en Duitsland combineren een hogere kwaliteit van beleid met duidelijk lagere overheidsuitgaven.
Met ruim 52% van het bbp horen de Belgische overheidsuitgaven bij de hoogste van Europa. De voorbije jaren namen die overheidsuitgaven wel af door een combinatie van dalende uitgaven voor werkloosheidsuitkeringen, dalende rentelasten en besparingsinspanningen. Maar gemiddeld namen de overheidsuitgaven in de rest van Europa ongeveer evenveel af. Daardoor bleef België op dat vlak op een derde plaats in Europa. Die hoge overheidsuitgaven worden grotendeels gefinancierd met de op Frankrijk na zwaarste belastingdruk van Europa.
46 indicatoren vergeleken
Tegenover die overheidsuitgaven staat natuurlijk een uitgebreid gamma aan overheidsdiensten. De kwaliteit daarvan evalueren we in de ‘Waar-voor-je-geld-index’ aan de hand van de vergelijking van 46 indicatoren, die een breed beeld moeten geven van hoe de overheid de samenleving vorm geeft. Dat gaat onder meer om bedrijfseconomische indicatoren, de kwaliteit van het onderwijs, een brede indicatie van de sociale omstandigheden en milieu-indicatoren.
Uit die vergelijking blijkt dat de kwaliteit van het Belgische overheidsbeleid pas op een 17e plaats staat in Europa. Bovendien ging die kwaliteit er de voorbije jaren gestaag op achteruit in relatieve termen, vooral omdat andere landen meer inspanningen deden om de kwaliteit van hun beleid op te krikken. De vorige week gepubliceerde Pisa-resultaten over de studieresultaten in het middelbaar onderwijs bevestigen die neerwaartse trend.
“Maar liefst 13 Europese landen slagen erin een hogere kwaliteit van beleid aan te bieden voor lagere overheidsuitgaven.”
Bart Van Craeynest, Hoofdeconoom Voka
Matige kwaliteit overheidsbeleid
De combinatie van hoge overheidsuitgaven en matige kwaliteit van het overheidsbeleid suggereert dat de Belgische belastingbetaler geen waar voor zijn/haar geld krijgt. Maar liefst 13 Europese landen slagen er in een hogere kwaliteit van beleid aan te bieden voor lagere overheidsuitgaven. Zo zijn er de Scandinavische landen die een gelijkaardige belastingdruk als België dragen, maar daarvoor een veel hogere kwaliteit afleveren. Anderzijds zijn er ook landen als Nederland, Duitsland en Oostenrijk die een hogere kwaliteit van beleid hebben dan België (zij het minder hoog dan de Scandinavische landen), maar met duidelijk lagere overheidsuitgaven.
Gegeven de belangrijke budgettaire uitdagingen waarmee onze overheden geconfronteerd worden, moet het voorbeeld van die laatste groep gevolgd worden. De analyse toont alvast aan dat de Belgische overheid veel efficiënter moet kunnen omspringen met haar middelen.
