Wat is de Arbeidsdeal?

De Arbeidsdeal die door de federale regering op 15 februari werd afgesproken, is een concretisering van 35 arbeidsmarktmaatregelen die werden beslist in oktober 2021 tijdens het begrotingsconclaaf. 

Deze deal moet de arbeidswetgeving moderniseren (arbeidstijd, flexibiliteit voor de werknemer, modaliteiten arbeidsovereenkomsten, nachtarbeid), maar het  akkoord zou ook passen in de ambitie van de federale regering om te komen tot een werkzaamheidsgraad van 80% tegen 2030.

Welke concrete maatregelen bevat ze?

1. Flexibiliteit voor werknemers

Vierdagenwerkweek zonder vermindering van de arbeidsduur

    ▪ Op vraag van de werknemer (9,5u/ dag via arbeidsreglement of 10u/dag via 
    cao)
    ▪ Werkgever kan gemotiveerd weigeren

Week om week-regeling

    ▪ Op vraag van de werknemer, waarbij de ene week meer kan gewerkt 
    worden (max 45u) om dit in de week nadien te compenseren door minder 
    te werken
    ▪ Werkgever kan gemotiveerd weigeren

Deeltijds variabele roosters

    ▪ De termijn om een variabel deeltijds rooster aan een deeltijdse werknemer 
    mee te delen wordt opgetrokken naar 7 werkdagen (algemene regel)

Wat vindt Voka?

Deze maatregelen zullen niet leiden tot meer jobs, maar wel tot een moeilijkere arbeidsorganisatie voor de werkgever. We vrezen ook dat door deze maatregelen er aan jobhopping zal worden gedaan.

2. Recht op deconnectie

Ondernemingen met meer dan 20 werknemers moeten een ondernemings-cao 
afsluiten waarin afspraken worden gemaakt rond het recht om onbereikbaar te zijn 
buiten de arbeidstijden.

Ondernemingen krijgen tot 1 januari 2023 de tijd om een regeling uit te werken.
Niettemin kan een sector of kunnen de interprofessionele sociale partners van de 
Nationale Arbeidsraad (NAR) beslissen om een cao uit te werken die de verplichting 
op ondernemingsniveau doet vervallen.

Wat vindt Voka?

De regering toont een gebrek aan vertrouwen in werkgevers, die perfect in staat zijn om aldus hun arbeidsorganisatie zelf of in overleg met de medewerkers en de sociale partners op een verantwoordelijke manier te regelen.

3. E-commerce

Versoepeling van het arbeidskader omtrent e-commerce door:

> cao avondarbeid e-commerce met één vakbond mogelijk te maken die automatisch 
het arbeidsreglement wijzigt. Het akkoord van één vakbond volstaat.

> tijdelijke experimenten om nachtarbeid tussen 20u en 24u mogelijk te maken, 
waarbij het akkoord van de vakbonden niet vereist is.
    ▪ De werknemers kunnen hier op vrijwillige basis aan deelnemen
    ▪ Het experiment mag maximum 18 maanden duren

Wat vindt Voka?

België heeft de trein van de e-commerce gemist. De maatregelen uit de Arbeidsdeal die daaraan moeten verhelpen, zijn een eerste aanzet. We zullen zien of de e-commerce daarmee van de grond kan komen in ons land. 

4. Platformeconomie

Voor platformwerkers wordt in de bestaande regelgeving een lijst van specifieke 
criteria opgenomen (geïnspireerd op een Europese ontwerprichtlijn) om een 
vermoeden van werknemers-/zelfstandig statuut te bepalen. Het vermoeden is weerlegbaar.

Wat vindt Voka?

De regeling ligt in lijn met wat bestaat voor andere sectoren en zorgt voor rechtszekerheid.

5. Activerend ontslagrecht

Waardoor er al wordt geactiveerd of opleiding voorzien tijdens de opzegtermijn en er sneller zicht is op een nieuwe job via:

> transitietrajecten: tijdens de opzegtermijn kan een werknemer op vrijwillige basis 
ter beschikking worden gesteld bij een nieuwe werkgever;

> concretisering van artikel 39 ter waarbij aan de werknemer bijkomende 
inzetbaarheidsbevorderende maatregelen (zoals opleiding) worden aangeboden 
tijdens lange opzegtermijnen.

Wat vindt Voka?

Het activerend ontslagrecht waarbij iemand tijdens de opzegperiode een opleiding mag 
volgen is een goede zaak. Het kan ertoe leiden dat mensen minder lang werkloos zijn. Voka was al lang vragende partij voor een activering van het ontslagrecht.

6. Levenslang leren

Verplichting tot opmaak van een opleidingsplan

    ▪ Ondernemingen met 20 werknemers of meer moeten een jaarlijks 
    opleidingsplan opmaken

Individueel opleidingsrecht van de werknemer van 5 opleidingsdagen/jaar in 2024

    ▪ Zowel formele als informele opleidingen tellen mee
    ▪ Voor werknemers in bedrijven met 20 werknemers of meer
    ▪ Aantal opleidingsdagen kan verhoogd of verminderd worden tot minimum 
    2 dagen op sectorniveau

Wat vindt Voka?

Een goed opleidingsbeleid vraagt eerder om maatwerk op sector- en bedrijfsniveau en op persoonlijk niveau. Van bovenaf een vast aantal opleidingsdagen betonneren, is het omgekeerde van wat nodig is.

Hoe gaat dit nu verder?

Het voorontwerp van de wet over diverse arbeidsbepalingen werd nu goedgekeurd door de kern (die de premier en de topministers omvat), maar wordt ook nog voorgelegd voor advies aan de sociale partners binnen de NAR, de Raad van State en dient nadien te worden goedgekeurd binnen de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

Maatregelen omtrent activering, samenwerking met de gewesten en het asymmetrisch beleid zitten niet in het voorontwerp. Hierover zou nog een Interministeriële Conferentie Werk doorgaan.