De federale regering bereikte dinsdag een akkoord over arbeidsmarktmaatregelen. Welke precies?
Wat is de Arbeidsdeal?
De Arbeidsdeal die door de federale regering op 15 februari werd afgesproken, is een concretisering van 35 arbeidsmarktmaatregelen die werden beslist in oktober 2021 tijdens het begrotingsconclaaf.
Deze deal moet de arbeidswetgeving moderniseren (arbeidstijd, flexibiliteit voor de werknemer, modaliteiten arbeidsovereenkomsten, nachtarbeid), maar het akkoord zou ook passen in de ambitie van de federale regering om te komen tot een werkzaamheidsgraad van 80% tegen 2030.
Welke concrete maatregelen bevat ze?
1. Flexibiliteit voor werknemers
Vierdagenwerkweek zonder vermindering van de arbeidsduur
▪ Op vraag van de werknemer (9,5u/ dag via arbeidsreglement of 10u/dag via
cao)
▪ Werkgever kan gemotiveerd weigeren
Week om week-regeling
▪ Op vraag van de werknemer, waarbij de ene week meer kan gewerkt
worden (max 45u) om dit in de week nadien te compenseren door minder
te werken
▪ Werkgever kan gemotiveerd weigeren
Deeltijds variabele roosters
▪ De termijn om een variabel deeltijds rooster aan een deeltijdse werknemer
mee te delen wordt opgetrokken naar 7 werkdagen (algemene regel)
Wat vindt Voka?
Deze maatregelen zullen niet leiden tot meer jobs, maar wel tot een moeilijkere arbeidsorganisatie voor de werkgever. We vrezen ook dat door deze maatregelen er aan jobhopping zal worden gedaan.
2. Recht op deconnectie
Ondernemingen met meer dan 20 werknemers moeten een ondernemings-cao
afsluiten waarin afspraken worden gemaakt rond het recht om onbereikbaar te zijn
buiten de arbeidstijden.
Ondernemingen krijgen tot 1 januari 2023 de tijd om een regeling uit te werken.
Niettemin kan een sector of kunnen de interprofessionele sociale partners van de
Nationale Arbeidsraad (NAR) beslissen om een cao uit te werken die de verplichting
op ondernemingsniveau doet vervallen.
Wat vindt Voka?
De regering toont een gebrek aan vertrouwen in werkgevers, die perfect in staat zijn om aldus hun arbeidsorganisatie zelf of in overleg met de medewerkers en de sociale partners op een verantwoordelijke manier te regelen.
3. E-commerce
Versoepeling van het arbeidskader omtrent e-commerce door:
> cao avondarbeid e-commerce met één vakbond mogelijk te maken die automatisch
het arbeidsreglement wijzigt. Het akkoord van één vakbond volstaat.
> tijdelijke experimenten om nachtarbeid tussen 20u en 24u mogelijk te maken,
waarbij het akkoord van de vakbonden niet vereist is.
▪ De werknemers kunnen hier op vrijwillige basis aan deelnemen
▪ Het experiment mag maximum 18 maanden duren
Wat vindt Voka?
België heeft de trein van de e-commerce gemist. De maatregelen uit de Arbeidsdeal die daaraan moeten verhelpen, zijn een eerste aanzet. We zullen zien of de e-commerce daarmee van de grond kan komen in ons land.
4. Platformeconomie
Voor platformwerkers wordt in de bestaande regelgeving een lijst van specifieke
criteria opgenomen (geïnspireerd op een Europese ontwerprichtlijn) om een
vermoeden van werknemers-/zelfstandig statuut te bepalen. Het vermoeden is weerlegbaar.
Wat vindt Voka?
De regeling ligt in lijn met wat bestaat voor andere sectoren en zorgt voor rechtszekerheid.
5. Activerend ontslagrecht
Waardoor er al wordt geactiveerd of opleiding voorzien tijdens de opzegtermijn en er sneller zicht is op een nieuwe job via:
> transitietrajecten: tijdens de opzegtermijn kan een werknemer op vrijwillige basis
ter beschikking worden gesteld bij een nieuwe werkgever;
> concretisering van artikel 39 ter waarbij aan de werknemer bijkomende
inzetbaarheidsbevorderende maatregelen (zoals opleiding) worden aangeboden
tijdens lange opzegtermijnen.
Wat vindt Voka?
Het activerend ontslagrecht waarbij iemand tijdens de opzegperiode een opleiding mag
volgen is een goede zaak. Het kan ertoe leiden dat mensen minder lang werkloos zijn. Voka was al lang vragende partij voor een activering van het ontslagrecht.
6. Levenslang leren
Verplichting tot opmaak van een opleidingsplan
▪ Ondernemingen met 20 werknemers of meer moeten een jaarlijks
opleidingsplan opmaken
Individueel opleidingsrecht van de werknemer van 5 opleidingsdagen/jaar in 2024
▪ Zowel formele als informele opleidingen tellen mee
▪ Voor werknemers in bedrijven met 20 werknemers of meer
▪ Aantal opleidingsdagen kan verhoogd of verminderd worden tot minimum
2 dagen op sectorniveau
Wat vindt Voka?
Een goed opleidingsbeleid vraagt eerder om maatwerk op sector- en bedrijfsniveau en op persoonlijk niveau. Van bovenaf een vast aantal opleidingsdagen betonneren, is het omgekeerde van wat nodig is.
Hoe gaat dit nu verder?
Het voorontwerp van de wet over diverse arbeidsbepalingen werd nu goedgekeurd door de kern (die de premier en de topministers omvat), maar wordt ook nog voorgelegd voor advies aan de sociale partners binnen de NAR, de Raad van State en dient nadien te worden goedgekeurd binnen de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Maatregelen omtrent activering, samenwerking met de gewesten en het asymmetrisch beleid zitten niet in het voorontwerp. Hierover zou nog een Interministeriële Conferentie Werk doorgaan.