Om een werkzaamheidsgraad van 80% te halen en dus 120.000 mensen extra aan het werk te krijgen in Vlaanderen, moet er uit andere vaatjes getapt worden dan enkel de activering van uitkeringsgerechtigde werklozen. Een groot deel van de inactieven is langdurig ziek. Willen we hen re-integreren, dan moeten we de huidige aanpak grondig herzien en ‘fitnotes’ invoeren.
Meer dan 450.000 mensen in België zijn langdurig ziek. Dat is veel meer dan het aantal werklozen en doet deels de activeringsinspanning daar teniet omdat het communicerende vaten zijn. Wat de arbeidsmarkt langs de ene kant wint, verliest ze elders.
Logica moet anders
Een andere aanpak van langdurig zieken dringt zich dan ook op. Zo ben je momenteel ofwel gezond en kan je werken, ofwel ben je ziek en blijf je thuis. Doktersbriefjes vormen zo een ja/nee-drempel, die het werk plots on hold zet. Ze zijn een nuttig instrument, die neutraal en objectief informatie geven over de vraag of iemand al dan niet gezondheidsproblemen heeft. Dat geeft duidelijkheid voor de werknemer én de werkgever.
Maar de logica hierachter moet anders. We moeten meer kijken naar de mate van geschiktheid om te werken: wat lukt je wél nog in termen van functioneren en types van professionele activiteit? De dualiteit moet doorbroken worden. In plaats van een 0 (ziek en kan dus niet werken) of 1 (gezond en kan dus wel werken) op ons medisch rapport te krijgen, zijn er nog heel wat scores en werkvormen tussenin mogelijk. Dit om te voorkomen dat we mensen al te snel afschrijven voor de arbeidsmarkt. Zeker nu we daar echt iedereen nodig hebben.
Het ziektebriefje dat de arts meegeeft, moet daarom worden omgevormd naar een fitnote. Daarin geeft de arts aan wat de zieke wel nog kan in termen van functioneren, verplaatsing, types van activiteit. Op die manier kunnen werkgever en werknemer in gesprek gaan over kansen en mogelijkheden.
In een fitnote geeft de arts aan wat de zieke wel nog kan in termen van functioneren, verplaatsing, types van activiteit.
Helena Muyldermans, Sr. adviseur Sociaal recht en Arbeidsmarkt
Re-integratie
Voorts zou een huisarts maximaal 1 maand afwezigheid wegens ziekte moeten kunnen attesteren. Na die maand komt een bedrijfsarts in beeld. Op dat moment kan er al worden nagedacht over een re-integratie van de werknemer. De terugkeercoaches die federaal minister Vandenbroucke voorstelt, komen pas na 3 maanden arbeidsongeschiktheid in actie. Dat is te laat.
Vandaag worden vooral werklozen begeleid naar werk. Wie langdurig ziek is en toch gedeeltelijk wil werken, wordt te lang aan zijn lot overgelaten. Iedereen die een overheidsbetoelaging ontvangt, zou op een of andere wijze naar werk begeleid moeten worden. Dat gaat zowel om klassieke werklozen, maar ook om arbeidsongeschikten en invaliden, mensen in bijstand, schoolverlaters en NEET’s, oudere werklozen, nieuwkomers, ... Buitenlandse voorbeelden tonen aan dat het anders kan. Zo kent Australië een activeringsbeleid waar iedereen die aan het werk kan, via 1 centrale regisseur naar werk wordt begeleid.
