Volgende week lanceert de federale regering een grote burgerbevraging over staatshervorming. Maar wat vindt Voka?
Wie de afgelopen maanden naar het nieuws keek, heeft wellicht gemerkt dat de coronacrisis naadloos is overgegaan in de Oekraïnecrisis waardoor er de afgelopen twee jaar slechts weinig tijd en energie is gestoken in structurele hervormingen. In de luwte zijn het Vlaamse en federale parlement echter wel begonnen aan de voorbereiding van een zevende staathervorming die ons land in een ‘definitieve plooi’ zou moeten leggen.
Tot nog toe gebeurde dit achter de schermen door ambtelijke werkgroepen en parlementaire commissies. Op 25 april zal de federale regering publiek gaan en haar oor te luister leggen bij de brede bevolking via een online burgerbevraging. Zo wil de overheid peilen naar de mening van de bevolking over staatshervorming en democratie.
Verwachtingen laag gespannen
Ondanks dat dit project rond de twee miljoen euro kost, zijn de verwachtingen slechts laag gespannen. De regering wil via dit project ideeën verzamelen bij de bevolking en het maatschappelijk debat aanwakkeren, maar zelf wil ze de resultaten niet behandelen. Die zullen worden besproken in het parlement.
Dit is niet onlogisch wanneer je weet dat de Wetstraat het trauma van de koningskwestie nog steeds niet heeft verwerkt. Toen werd een referendum georganiseerd dat een heel duidelijke tegenstelling aangaf tussen het noorden en het zuiden van het land met straatprotesten en geweld tot gevolg. Sindsdien probeert men soortgelijke referenda te vermijden.
Krijgen burgers en ondernemingen in ons land met een zeer hoge belastingdruk wel voldoende ‘waar voor hun geld’?
Koen Van Diest, Adviseur Bestuurzaken & Staatshervorming bij Voka
Bij Voka werken we momenteel aan een visie voor een volgende staathervorming. Waarom houden we ons daar bij Voka mee bezig? Wel ons uitgangspunt is duidelijk: een beter werkend land en een efficiënte overheid geven meer groeikansen aan ondernemingen.
Voor ons is het evident dat een nieuwe staatshervorming geen kopie mag zijn van de zesde waarbij van iedere bevoegdheid een deel wordt afgeschraapt en naar de deelstaten wordt overgeheveld, terwijl de rest federaal blijft. Er moeten duidelijke coherente bevoegdheidspakketten worden samengesteld waarbij een bevoegdheid volledig Vlaams of volledig federaal wordt. Anders komen we in een scenario waar iedereen bevoegd is, maar niemand verantwoordelijk.
Arbeidsmarkt en gezondheidszorg
De belangrijkste bevoegdheden die voor Voka absoluut naar het Vlaamse niveau moeten worden overgedragen zijn arbeidsmarkt en gezondheidszorg. Dit zijn twee thema’s waarbij we merken dat zowel de Vlaamse als de federale overheid naast elkaar een beleid uitstippelen, wat ertoe leidt dat iedere hervorming vast zit in ellenlange onderhandelingen, juridische onenigheden en politiek bricoleren.
Daarnaast moet werk worden gemaakt van een verdere responsabilisering van de deelstaten. Het is niet aanvaardbaar dat een deelstaat noodzakelijke hervormingen tegenhoudt, maar wel de kosten ervan kan doorschuiven naar de federale overheid.
Kerntakendebat
Samen met het institutionele debat dringt zich ook een fundamentele reflectie op over de kerntaken van de overheid. Hoe vullen we onze bevoegdheden vandaag in, hoe gaan we toekomstige bevoegdheden in Vlaanderen efficiënter en creatiever inzetten en krijgen burgers en ondernemingen in een land met een zeer hoge belastingdruk voldoende ‘waar voor hun geld’?
Kortom, stof genoeg voor een grondig debat over de toekomst van ons land en ons beleid. Voka werkt intussen naarstig verder aan haar visie op een nieuwe staatshervorming en een efficiënte overheid die ondernemingen maximale groeikansen geeft.
