Overslaan en naar de inhoud gaan
Map
  • Nieuws
  • 10% inflatie, waar gaat dat naartoe?

10% inflatie, waar gaat dat naartoe?

  • 01/09/2022

Hoger dan verwachte inflatie impliceert ook dat de verwachte loonindexering verder opwaarts bijgesteld moet worden. 

De Belgische inflatie klom in augustus naar 9,9%, het hoogste niveau sinds 1976. Twee derden daarvan komt op rekening van energie en voeding. Maar ook in de rest van de economie sijpelt de inflatie meer en meer door. De kerninflatie, dus zonder energie en onbewerkte voedingsmiddelen, lag in augustus op 5,4%.

Net als zowat het hele voorbije jaar kwam de inflatie ook in augustus boven de verwachtingen uit. In de recentste update van haar inflatieverwachtingen van begin juli ging het Planbureau uit van een inflatie van 9,1% in augustus.

Hoger dan verwachte inflatie impliceert ook dat de verwachte loonindexering verder opwaarts bijgesteld moet worden. De cruciale vraag is uiteraard waar dit naartoe gaat.

Moeilijke voorspellingen

Zowat alle inflatievoorspellingen zaten er het voorbije jaar dik naast. Dat is op zich niet onlogisch, gezien de onwaarschijnlijke schommelingen op de grondstoffenmarkten. Vooral de Europese gasmarkten staken er in die zin bovenuit. Zo spurtte de gasprijs begin maart naar 230 euro per Mwh, om tegen eind maart alweer terug te zakken naar 100 euro. Eind vorige week klom de gasprijs naar 350 euro per Mwh, vandaag is dat terug 250. Die extreme volatiliteit maakt het zeer moeilijk om zinvolle voorspellingen te maken. 

Op de meeste grondstoffenmarkten neemt de druk al enige tijd af. De Europese olieprijs staat vandaag op hetzelfde niveau als in februari, de graanprijs ligt 25% lager dan gemiddeld in de lente en de prijzen van industriële metalen liggen vandaag gemiddeld 12% lager dan een jaar geleden. Dat soort ontwikkelingen moet ook geleidelijk aan doorsijpelen in andere prijzen. Maar voorlopig voeren de gas- en de daaraan gekoppelde elektriciteitsprijzen de bovenhand. Bovendien werken ook de eerdere prijsstijgingen nog door in de rest van de economie via afgewerkte producten en via de loonstijgingen. 

De energieprijzen zullen zo goed als zeker volatiel blijven. Meerdere onzekere factoren kunnen de markt parten spelen: wat doet Rusland met haar gasleveringen, wordt het een strenge winter, vindt Europa alternatieve leveranciers, hoe erg wordt de recessie in Europa … Al die factoren zullen een rol spelen, en vallen moeilijk te voorspellen. Het enige wat vast staat, is dat we moeten leren omgaan met structureel hogere gasprijzen dan wat we voor deze crisis gewoon waren.

Naar afkoelende inflatie

Het meest waarschijnlijke scenario voor de komende maanden is evenwel dat de inflatiepiek stilaan in zicht is. Grondstoffenprijzen blijven niet onbeperkt doorstijgen, centrale bankiers staan (eindelijk) op de rem en grote delen van de wereldeconomie glijden af naar recessie. Tenzij de energieprijzen de komende maanden blijven doorstijgen, zal de inflatie in de loop van de komende maanden geleidelijk aan gaan afkoelen. Het sleutelwoord is daarbij geleidelijk. De inflatie blijft nog geruime tijd ongebruikelijk hoog. 

Het is weinig waarschijnlijk dat we voor lange tijd op de huidige inflatiecijfers blijven hangen. Dat was trouwens wel het geval na de olieschokken van midden jaren 70. Toen lag de gemiddelde inflatie tien jaar lang op 8%. Maar toen hadden veel landen nog indexeringsmechanismes waardoor de loonprijsspiraal op internationaal niveau zichzelf in stand hield. Dat is nu minder mogelijk, omdat zowat alle landen (behalve België) afgestapt zijn van dat soort indexeringsmechanismes. Bovendien ziet het er ook naar uit dat centrale bankiers niet van plan zijn om de fouten van de jaren 70 te herhalen (hoewel dat risico er nog altijd in zit).

Allicht zal de inflatie het komende jaar geleidelijk aan afkoelen. Maar dat betekent niet dat we gewoon weer terugkeren naar de extreem lage inflatiecijfers van voor deze inflatiecrisis. Structurele factoren zoals de krapte op de arbeidsmarkt, de energie- en de duurzame transitie, de permanent hogere vraag naar bepaalde grondstoffen… zullen er voor zorgen dat de inflatie ook na deze crisis op een hoger niveau blijft hangen (zij het lang niet zo hoog als vandaag natuurlijk).

Spectaculaire loonstijgingen

Ook als de inflatie de komende maanden geleidelijk afkoelt, dan nog zitten er stevige loonstijgingen aan te komen. Voor de bedrijven die jaarlijks in januari indexeren komt er volgens SD Worx een indexering van 10% aan. Op basis van de jongste vooruitzichten zullen de Belgische loonkosten in 2022-2024 gemiddeld met zo’n 17% toenemen, en met de recentste ontwikkelingen ziet het er naar uit dat die raming nog verder opwaarts herzien zal worden. Dat laatste is zeker het geval, mocht de inflatie toch nog verder doorstijgen. 

Vandaag lijken de beleidsmakers daar geen oren naar te hebben, maar op termijn zullen we net als in het verleden onvermijdelijk geconfronteerd worden met de schadelijke economische gevolgen van die spectaculaire loonstijgingen.  
 

Contactpersoon

imu - vzw - scholtz
imu - vzw - obd3
imu - vzw - bebat
imu - vzw - Uzbrussel