Archeologisch onderzoek zorgt voor een maatschappelijke meerwaarde

Jeroen Verrijckt is al zijn hele leven gepassioneerd door geschiedenis en onderzoek. Als kleine jongen
speurde hij de velden af met zijn metaaldetector op zoek naar artefacten, Romeinse munten en middeleeuwse gebruiksvoorwerpen. Na zijn studie archeologie ging hij aan de slag bij een archeologisch bureau, om in 2018 zijn eigen archeologisch studiebureau op te richten. “Dat was direct een schot in de roos”, vertelt Jeroen Verrijckt. “Na enkele maanden nam ik een eerste medewerker in dienst en eind 2019 waren we – mezelf inbegrepen – al met z’n zessen.”

Archeologienota

Vandaag is J. Verrijckt Archeologie & Advies uitgegroeid tot een goed gestructureerd en georganiseerd bedrijf met in totaal tien archeologen die ingezet kunnen worden. Je kan bij het archeologisch bureau terecht voor een eerste screening, voor advies over een terrein, voor de opmaak van een archeologienota en voor de uitvoering van het verdere archeologische onderzoek. “We staan absoluut garant voor een wetenschappelijke, correcte en snelle aanpak”, stelt Jeroen Verrijckt. “Het archeologisch onderzoek is een verplichting die is opgelegd door de Vlaamse overheid, maar niet voor elk project is een archeologienota nodig. Er zijn verschillende zaken die bepalen of een archeologienota noodzakelijk is. Je mag ervan uitgaan dat het zeker nodig is vanaf een perceeloppervlakte van 3.000 m² en meer, of een bodemingreep van 1.000 m² en meer.

Alle werkzaamheden waarbij de bodem geroerd wordt, zijn bodemingrepen. Bijvoorbeeld de constructie van nieuwe gebouwen, de aanleg van wegen, paden en reliëfwijzigingen. Maar ook het plaatsen van afvoeren, riolering en regenwaterputten. Uiteraard zijn er uitzonderingen op bovenstaande regel. In eerste instantie gaan we daarom altijd –    samen met de opdrachtgever – aan de hand van de concrete inrichtingsplannen bekijken welke de noodzakelijke onderzoeken zijn om tot gedegen archeologisch advies te komen. Wanneer je zelf al even wil bekijken of voor jouw project een archeologienota nodig is, kom je al een heel eind met behulp van de beslissingsboom van het agentschap Onroerend Erfgoed die je op onze website www.jverrijckt.be vindt.”

Snel en efficiënt

Is de conclusie dat er voor jouw project een archeologienota nodig is, dan zijn er een aantal fases die je als ontwikkelaar mogelijk moet doorlopen. “Alles begint met het bureauonderzoek, dat gemiddeld een tweetal weken in beslag neemt”, legt Jeroen Verrijckt uit. “Tijdens dit onderzoek gaan we aan de hand van historische kaarten, bodemkaarten en eerdere archeologische vondsten in de regio bepalen of verder onderzoek noodzakelijk is. Soms is er ook nog een controleboring nodig om duidelijkheid te krijgen.

Kunnen we aantonen dat het plangebied in het verleden reeds verstoord is en er dus geen archeologische vondsten of sporen meer te vinden zijn, dan adviseren we om het plangebied vrij te geven en kan de ontwikkelaar – na de validatie van Onroerend Erfgoed – de bouwplannen verderzetten. Verwachten we dat er mogelijk wel historische sporen te vinden zijn, dan zijn er verschillende vervolgtrajecten mogelijk. Deze zijn afhankelijk van de historische periode die we denken aan te treffen. Bij resten uit de steentijd zijn er sowieso landschappelijke boringen nodig.

Afhankelijk van de resultaten, kan het zijn dat bijkomende archeologische boringen noodzakelijk zijn. Denken we sporen uit de metaaltijden, Romeinse tijd, middeleeuwen of nieuwe tijd te vinden, dan werken we met proefsleuven of proefputten. Treffen we tijdens deze onderzoeken sporen aan, dan bekijken we of we deze resten in de bodem kunnen bewaren. Is dat niet het geval, dan bakenen we een zone af waarin een vlakdekkende opgraving nodig is. Dankzij de efficiënte werkwijze is dit een zeer vlot lopend proces. Gemiddeld onderzoeken we 1.000 tot 1.500 m² per dag. Al onze bevindingen rapporteren we zorgvuldig aan Onroerend Erfgoed, die het rapport dan bekrachtigen.”

Meerwaarde van het onderzoek

Het onroerenderfgoeddecreet, dat het gevolg is van Europese wetgeving, zorgt ervoor dat het draagvlak voor archeologisch onderzoek bij de bevolking groeit. Uit een onderzoek dat gelijktijdig in negen Europese landen is gevoerd, blijkt dat 89% van de ondervraagden archeologie nuttig vinden en 76% is van mening dat archeologische resten een meerwaarde zijn voor hun leefomgeving. “We wijzen onze klanten daarom steeds op de maatschappelijke meerwaarde van ons onderzoek”, zegt Jeroen Verrijckt. “Dankzij de inspanningen van ons én van onze klanten, kunnen we extra stukjes geschiedenis meegeven aan de volgende generaties. Stukjes die anders voor altijd verloren zouden zijn. Wanneer we interessante archeologische resten vinden, gaan we daarom – in overleg met onze opdrachtgever – ook steeds de media op de hoogte brengen. We betrekken eveneens het grote publiek en scholen uit de buurt, bijvoorbeeld door het organiseren van toonmomenten. Op die manier kunnen we het project van onze klant op een positieve manier in de kijker zetten.”

Heb je bouw- of projectplannen en is hiervoor archeologisch onderzoek noodzakelijk? Neem dan zeker een kijkje op jverrijckt.be. Meer info over de dienstverlening kan je bekomen via info@jverrijckt.be of 0494 59 88 35.