Wie Roel Paesmans ontmoet, krijgt geen klassieke fruitboer tegenover zich. Hij behoort dan wel tot de vierde generatie fruittelers in Nieuwerkerken, maar levert met Fruitsnacks intussen pakketten aan 5.500 bedrijven en scholen. Duurzaamheid is een evidentie en dan gaat het niet alleen over ecologie. “We hebben ook een zwemvijver voor onze seizoenarbeiders aangelegd.”
De verbondenheid met de natuur is tastbaar in Nieuwerkerken. Roel Paesmans fietst elke werkdag door de velden naar het Fruitsnacks-kantoor, zijn hond rent met hem mee. “Dat is genieten. Wij zijn allemaal natuurliefhebbers en houden van deze plek. Al van kleins af aan kreeg ik ingepeperd dat ik elk rondslingerend papiertje, hoe klein ook, moest oprapen en weggooien. Wij leven dan ook al vier generaties van deze 70 hectare. Zorgen we niet goed voor ons land, dan hebben we over vijf jaar geen oogst meer.”
Van veiling naar rechtstreeks contact
Roels vader begon in 2005 met Fruitsnacks, deels als antwoord op een frustratie: de appelen en peren die hij vaak voor een habbekrats op de veiling moest verkopen, zag hij later voor een veelvoud in de supermarkt liggen. “Mijn ouders wilden hun fruit rechtstreeks bij de eindgebruiker krijgen. Daarmee waren ze pioniers in West-Europa. Na een bezoek aan een Deens voorbeeldbedrijf hebben ze Fruitsnacks hier gelanceerd. Vandaag leveren we elke week tot 13.000 pakketten aan scholen en bedrijven, goed voor zo’n 70 ton fruit. We werken vooral samen met lokale telers, maar sinaasappelen en bananen voeren we natuurlijk in.”
Roels ouders zijn nog actief: vader in de teelt, moeder in de sortering. In 2020 stapte Roel mee in het bedrijf, na een studie handelsingenieur en een job bij Janssen Pharmaceutica. “Als zaakvoerder focus ik op het commerciële aspect en op ons team van 25 mensen. Maar als ik hier naar buiten kijk, zie ik de velden en de plek waar mijn papa is opgegroeid. En mijn ouders kruis ik meermaals per dag.”
Weerbare bodem, resistente rassen
Bioteelt is voor hen geen optie, legt Paesmans uit, omdat Fruitsnacks niet het risico kan nemen om een oogst te laten mislukken door niet te bestrijden. “Wij schakelen echter deels over op regeneratieve teelt. Dat wil zeggen dat we de bodem laten opwaarderen, waardoor het biosysteem weerbaarder wordt. Ook planten we nieuwe appelrassen aan die resistent zijn tegen twee veelvoorkomende schimmels.”
Daarnaast zet Fruitsnacks in op biodiversiteit: bloesemstroken, hagen en hoger gras lokken nuttige insecten die plagen onder controle houden. “Wat wij zelf leren, willen we ook aan andere boeren doorgeven. We vergaderen hier geregeld met telers die geïnteresseerd zijn in duurzame en regeneratieve landbouw.”
Structuur dankzij Voka
Hoewel duurzaamheid altijd een vanzelfsprekendheid was, ontbrak het aan structuur. Om van alle losstaande acties één uitgekiend plan te maken, stapte Fruitsnacks in het Voka Charter Duurzaam Ondernemen (VCDO). “We zitten nu in het vijfde jaar van ons traject en elk jaar werken we twintig actiepunten af, die in het bedrijf geïmplementeerd blijven en gelinkt zijn aan de officiële VN-doelstellingen. Dat gaat dan van klimaat tot mensenrechten.”
Het traject bracht niet alleen structuur, maar ook erkenning. Fruitsnacks staat op het punt om SDG-ambassadeur bij de VN te worden. “Een mooie bekroning, maar vooral een stimulans om verder te gaan. We willen vanaf volgend jaar andere bedrijven helpen door in de VCDO-evaluatiecommissie te zetelen. En we streven ernaar om vanaf 2035 volledig CO₂-neutraal te zijn.”
"Onze verworven kennis geven we door aan andere fruittelers met interesse in duurzame landbouw."
Zorgen voor arbeiders en schoolkinderen
Duurzaamheid gaat natuurlijk ook over mensen. “We investeren in opleidingen, zodat ons team mee kan groeien. En we zorgen goed voor onze seizoenarbeiders, die onder andere uit Oekraïne komen. Ze logeren hier, krijgen gezonde voeding en we legden een zwemvijver voor hen aan. Zo bouwen we duurzame relaties op. Onze arbeiders komen elk jaar terug en daar ben ik echt trots op.”
Ook maatschappelijk engagement hoort erbij. Fruitsnacks initieerde een project waarbij lokale ondernemers en JBC-winkels schoolfruit sponsoren. “In sommige scholen hier in de buurt leeft maar liefst 40 procent van de leerlingen onder de armoedegrens. Fruit is gezond maar duur, en zo krijgen ook die kinderen regelmatig een portie vitamines. Dat project – wekelijks gratis fruit – willen we uitrollen in de rest van Vlaanderen.”
Huzarenwerk in Costa Rica en Zuid-Afrika
Fruitsnacks staat voor gigantische uitdagingen. De import van bananen uit Costa Rica of Zuid-Afrika weegt op de CO₂-balans. Daardoor wordt het een huzarenklus om tegen 2035 CO₂-neutraal te worden. “Bovendien staat duurzaamheid laag op de agenda in Midden-Amerika of Afrika”, vult Roel aan. “Voor de fruittelers daar draait het om overleven en een fatsoenlijke prijs krijgen. Als Vlaams bedrijf kunnen we in ons eentje weinig verandering afdwingen. We willen wel onze hele aanvoerketen onder de loep nemen en onze leveranciers blijven bevragen naar duurzaamheidsinitiatieven, zodat het bewustzijn groeit. We nemen ons alleszins voor om op datzelfde nageltje te blijven kloppen.”
