Om de economische krater na de sluiting van Ford Genk op te vangen, pleitte werkgeversorganisatie Voka - KvK Limburg voor de invoering van een nieuw soort reconversievennootschappen. Hoewel die na de sluiting van de steenkoolmijnen (1987-1992) hun nut hadden bewezen, kregen ze geen fiat van Europa. De invoering van de zogenaamde ‘ontwrichte zones’ doorstond de Europese toets wel. Bedrijven die binnen deze steunzone investeren, kunnen twee jaar lang een vrijstelling van 25 procent van de doorstorting van bedrijfsvoorheffing voor elke extra arbeidsplaats krijgen. Dit komt neer op een loonkostenverlaging van 4 tot 5 procent.
Stand van zaken
Op 30 april 2015 werd Limburg als ontwrichte zone erkend, en dit voor een periode van zes jaar. Uiteindelijk duurde het tot september 2018 voordat de maatregel op kruissnelheid kwam. Daardoor konden bedrijven er maar vier jaar gebruik van maken. De steunmaatregel liep op 31 oktober 2022 af.
Vlaams minister van Economie Jo Brouns heeft begin oktober 2022 echter een akkoord bereikt met federaal minister van Financiën Vincent Van Peteghem over de verlenging van de steunmaatregel ‘ontwrichte zones’, en dat voor een periode van 24 maanden, dus tot eind oktober 2024.
Standpunt Voka KvK – Limburg
Voka is voorstander van een verlenging van de ontwrichte zones omdat het in het verleden zijn nut al bewezen heeft. In het verleden hebben 486 Limburgse bedrijven beroep gedaan op deze maatregel die resulteerde in 6621 extra jobs. In deze onzekere tijden is de kans op een recessie zeer reëel. Daarom moeten we voorkomen dat deze crisis onze economie met een structurele schade opzadelt. De gevolgen van deze crisis laten zich echter al voelen en dan vooral door de hoge loonkosten als resultaat van de automatische indexering van de lonen die onze competitiviteit bedreigt. We moeten desondanks investeringen blijven aanwakkeren.
Europese Regionale Steunkaart
De regionale steunkaart die de Vlaamse regering bij Europa heeft ingediend, werd eind juli 2022 eindelijk door de Europese Commissie aanvaard. Dat betekent dat grote bedrijven in 19 Limburgse gemeenten ook investeringssteun kunnen krijgen. Terwijl kmo's in heel Vlaanderen al investeringssteun konden aanvragen, kunnen grote bedrijven dit alleen krijgen als ze in een 'regionale steunzone' liggen.
De vorige Vlaamse steunkaart liep eind 2021 af. Toen diende de Vlaamse regering een nieuw voorstel bij Europa in. De regels werden ondertussen verstrengd. Van de 24 Limburgse gemeenten die in de vorige steunkaart nog in aanmerking kwamen voor investeringssteun, is dat aantal nu teruggebracht tot 19.