Overslaan en naar de inhoud gaan

Onze zee- en luchthavens opereren binnen een internationale, uiterst competitieve context met tal van, concurrenten in een straal van een paar honderd kilometer. Om al die activiteit te verankeren, moeten ze zich continu aanpassen aan de internationale omgeving. Zoiets vraagt ondersteuning en investeringen van zowel publieke als private zijde. Investeringen om de bestaande infrastructuur en toepassingen slimmer te gebruiken, maar ook investeringen in nieuwe en toekomstgerichte infrastructuur. Evident dat daarvoor een aantrekkelijk en rechtszeker ondernemingsklimaat nodig is. Maar de continuïteit van de (publieke) dienstverlening is minstens even belangrijk. Alfaport Voka, de koepel van de private havensector, komt tot volgende beleidsaanbevelingen.

Rechtszeker omgevingskader

Analyse

De Antwerpse haven staat het volgende decennium voor een allesomvattend transformatieproces. Energie, infrastructuur, logistiek en waterkwaliteit, … geen enkel domein ontsnapt eraan. Om vaart te maken met dit proces is er een aangepast, sneller en rechtszeker kader nodig. Het bestaande systeem ‘complexe projecten’ werkt niet en zorgt noch voor consensus noch voor tijds-winst of rechtszekerheid. Streven naar draagvlak betekent niet dat we mogen voorbijgaan aan het ruimere nationale strategische belang van infrastructuur. Grote (publieke) infrastructuurprojecten worden ondergesneeuwd door studierapporten, gegijzeld door lokaal verzet en raken uiteindelijk niet meer vergund.

Dit vraagt Voka Antwerpen-Waasland
•    Er moet een nieuw juridisch kader komen waarbij projecten van algemeen belang, zoals de extra containercapaciteit in de Antwerpse haven, snel maar ook rechtszeker kunnen worden vergund. In deze nieuwe procedure moet de factor algemeen belang (bijvoorbeeld energie-transitie, bijdrage aan strategische infrastructuur, versterken economische poorten) eens die duidelijk gemotiveerd is, zwaarder doorwegen dan lokaal verzet. Voorstanders van een project moeten beter gehoord en gehonoreerd worden in openbare onderzoeken. Dergelijke projecten van nationaal strategisch belang mogen een doorlooptijd hebben van maximum drie jaar tussen startnota en het afleveren van de eigenlijke vergunning.

•    In lijn met de natuur zelf is ook natuur beleid een dynamisch proces dat op basis van monitoring en evaluatie kan worden bijgestuurd.

•    Alfaport Voka vraagt dat de instandhoudingsdoelstellingen voor natuur herbekeken worden op basis van wetenschappelijk onderzoek en vooruitschrijdend inzicht en bijgesteld kunnen worden. Dat betekent onder andere dat we de begrenzingen van het Vogelrichtlijngebied “BE 2301336 Schorren en polders van de Beneden-Schelde” kunnen aanpassen in lijn met de ruimtelijke bestemming. De optimalisatie van de permanente natuurgebieden krijgt prioriteit. Tijdelijke natuurgebieden moeten zo snel mogelijk economisch ontwikkeld worden en krijgen geen groene ruimtelijke bestemming.

Wet douane en accijnzen

Analyse

De zee- en luchthavens van Antwerpen-Waasland vormen een belangrijke buitengrens voor de Europese Unie. Douanediensten hebben de opdracht om deze grenzen te bewaken en de (financiële) belangen van de Unie te verdedigen. De Belgische douane doet dat op een rigide manier, in tegenstelling tot de Nederlandse douane, die ook het faciliteren van de handel als een expliciete doelstelling heeft. De Algemene Wet Douane en Accijnzen is sterk verouderd en moet volledig herschreven worden.

Dit vraagt Voka Antwerpen-Waasland
•    Een nieuwe wet moet onder andere een duidelijk onderscheid maken tussen bewuste misleiding of fraude en niet-intentionele fouten. Die laatsten moeten administratief kunnen rechtgezet worden. Een interdisciplinaire commissie moet een volledig herziene douanewet uitwerken in de loop van de volgende legislatuur. Ook de private sector moet hierbij betrokken worden. Douane-applicaties moeten onafhankelijk van andere applicaties van FOD Financiën functioneren. De uitrol van de Multiannual Strategic Planning agenda moet een hogere prioriteit krijgen binnen FOD Financiën. De administratie moet terzake voorzien in voldoende personeelscapaciteit en expertise.

Bedrijfszeker loodswezen

Analyse

Schepen van en naar de Vlaamse havens worden door zowel Vlaamse als Nederlandse loodsen beloodst. Nederlandse loodsen zijn bedrijfszekerder, efficiënter en ondernemingsgerichter. Uit een vergelijkende studie is gebleken dat het Vlaamse loodswezen duur en actiegevoelig is, een relatief lage productiviteit kent en amper centraal wordt gemanaged.

Dit vraagt Voka Antwerpen-Waasland
•    Het hervormingsplan van het management van het Vlaams loodswezen moet uitgevoerd worden. Centrale aansturing van de dienstroosters ter vervanging van de huidige te lakse diensten beurtregeling, centrale vakantieplanning en multivalentie moeten leiden tot een sterke verbetering van de bedrijfszekerheid en op termijn tot lagere kosten. 

Cijfers en feiten

  • 65.000 Met 65.000 directe en 80.000 indirecte medewerkers is de Antwerpse haven essentieel voor het functioneren van ons land.

Vlaamse havens als frontrunners

Analyse

Het voorbije decennium neemt de financiële inspanning van het Vlaams gewest in infrastructuurwerken in de Vlaamse havens in relatieve termen af. Samen met het moeizaam vergunningstraject zet dit druk op de noodzakelijke investeringen in basishaveninfrastructuur zoals sluizen en dokken.

Dit vraagt Voka Antwerpen-Waasland
•    Alfaport Voka vraagt dat het aandeel van de Vlaamse overheid in harde basisinfrastructuur zoals sluizen, maritieme toegang en laad- en losinfrastructuur binnen de Antwerpse haven wordt opgetrokken naar het niveau van voor 2013 en in lijn met de financiële afspraken binnen het Vlaamse havendecreet.

•    Ook investeringen in hinterlandontsluiting via weg, binnenvaart en spoor blijven een belangrijke opdracht voor de Vlaamse en federale overheid.

•     Om walstroom mogelijk te maken, moet de publieke sector voorzien in de basisinvesteringen en een aantrekkelijk Europees fiscaal kader.

•    Inzake digitale infrastructuur moeten onze havens een kwantumsprong maken. Een betere uitwisseling van data kan zorgen voor een veiligere, maar ook efficiëntere haven. Met NxtPort bestaat er een platform dat de kern kan worden voor één datasharingplatform voor de Vlaamse havens. Met overheids-ondersteuning voor de digitale basisinfrastructuur in combinatie met een marktconform betaalmodel voor de ondernemingen die van de applicaties gebruikmaken, kan dit platform een doorstart maken. Het is een opportuniteit om van de Vlaamse havens een echte innovatie-cluster te maken.

Zet in op optimodaal goederenvervoer

Analyse

Om te evolueren naar een verhouding 43% wegtransport, 42% binnenvaart en 15% spoor in de modal split moet het wegvervoer teruggedrongen worden, moet het spoorvervoer sterk groeien en moet de communicatie en planning tussen haven- en interland-terminals efficiënter.

Dit vraagt Voka Antwerpen-Waasland
•    Het is belangrijk dat de overheid focust op het doel en niet op het middel. Een keuze voor spoor- of binnenvaart mag geen ideologische idee-fixe zijn. Een combinatie tussen truck, spoor en binnenvaart is vaak nodig en maakt het verschil, zeker tijdens de zogenaamde first of last mile. Het is belangrijk dat ondersteuningsmiddelen dus naar die optimodaliteit gaan en die combinatie van modi ondersteunen.

•    De Vlaamse overheid moet haar ondersteuning van de binnenvaart en vooral haar investering in kaaimuren kritisch monitoren met het principe van optimodaliteit als leidraad. Grote volumes zijn altijd een voorwaarde om optimodaliteit werkbaar te maken. Neem deze voorwaarde mee in de beoordeling van het al dan niet ondersteunen van nieuwe kaaimuren voor binnenvaart.

•    Het visieplan 2030 van Railport en Infrabel vormt de basis om het aandeel spoor op te drijven tot 15%. De neutrale uitbating van Antwerpen–Noord, track & trace in het havengebied en gerichte ondersteuning voor het verspreid spoorvervoer zijn noodzakelijke voorwaarden. In het Meerjarenplan Infrabel 2024 – 2032 moeten ook de investeringen in spoorinfrastructuur binnen en buiten het havengebied opgedreven worden.

Luchthaven Antwerpen

Analyse

Elke stad met een wereldhaven heeft zijn eigen luchthaven, dus ook Antwerpen met Antwerp Airport. Het is voor stad en regio een nabijgelegen connectiepunt om afstanden van meer dan vijfhonderd kilometer op een efficiënte en duurzame wijze te overbruggen. Ook de luchtvaart is in volle transitie en daarom vragen we de luchthaven van Antwerpen alle kansen te geven om verder te ontwikkelen in een concreet masterplan op lange termijn.

Dit vraagt Voka Antwerpen-Waasland
•    Een betere ontsluiting van de luchthaven via het spoor, weg en openbaar vervoer.

•    De site en nabijgelegen terreinen intelligent invullen met faciliterende kantoren-, hotel- en andere infrastructuur ter bevordering van zelfstandige energieopwekking, nieuwe technologische tendensen richting Urban Mobility als eVTOL’s, drones.

•    De complementariteit met de nationale luchthaven als een troef uitspelen.

•    Na te gaan in welke mate de luchtvaartopleidingen op academisch niveau kunnen getild worden. 

Wil je via mail updates krijgen over deze topics?

Geef je mailadres in voor het aanmaken van een profiel en blijf op de hoogte van deze topics. 

Contacteer ons

Zit je met vragen en wil je die graag stellen aan één van onze experten? 

Vind een expert