Gamma-Wopla en Smart-Flow: “Investeren in R&D is dé sleutel tot succes”

U was namens de familie Vandewiele de laatste man aan het roer van het wereldbekende bedrijf dat weefgetouwen maakt voor de textielindustrie. Hoe kijkt u terug op die episode in uw leven? 

Jan Vandewiele: “Als zoon van Michel Vandewiele en Simonne Dewispelaere was ik als het ware voorbestemd. Zeg maar dat ik in het familiebedrijf geboren ben (lacht). In 1964 overleed mijn vader. Feit is dat ik in 1970 – ik was toen 22 jaar – mee de leiding nam over het bedrijf. Dat bleef zo tot aan de verkoop aan de familie van Charles Beauduin (1994/1995). Toen ik mijn eerste stappen zette in het bedrijf werkten er 200 mensen in de zaak. Bij de verkoop was dat aantal gegroeid tot 650 medewerkers, met maar liefst 80% marktaandeel in de sector. Michel Van de Wiele was in volle ontwikkeling en goed gepositioneerd. Wij waren met 4 familiale aandeelhouders (ikzelf, mijn broer en 2 zussen) en waren het erover eens dat we in het belang van het bedrijf beter afstand namen. Maar ik ben tot op vandaag fier op het parcours dat we afgelegd hebben, met altijd één factor als grootste gemene deler: investeren in research & development (R&D) is dé sleutel tot succes. Dat geldt trouwens voor elk bedrijf als je het mij vraagt.” 

U was al een rijpe vijftiger bij de verkoop van Michel Vandewiele. Toen had u kunnen kiezen voor 2 mogelijke pistes: op uw lauweren rusten of er nog eens voluit tegenaan gaan. U koos voor die laatste optie. Wat dreef u? 

Jan Vandewiele: “Ik heb toen even geaarzeld en verschillende sectoren bekeken. Stilzitten stond niet tussen de scenario’s. Ik heb er toen zelfs even aan gedacht om een nieuwe weverij op te starten omdat ik die sector door en door kende, maar ben snel tot andere inzichten gekomen. Ik was benieuwd naar wat buiten de textielsector allemaal aanwezig was. Ik herinner mij nog vrij goed een informeel bezoek aan Samsonite in Oudenaarde, het bedrijf dat gerund werd door gewezen Manager van het Jaar Luc Van Nevel. Daar zijn mijn ogen opengegaan over de sector van het spuitgieten. Toen stond mijn besluit vast: in die sector lagen er ongetwijfeld nog heel wat opportuniteiten te wachten. Mijn aanvoelen is achteraf bekeken juist geweest.” 

Waarom koos een pur sang West-Vlaamse ondernemer voor Moeskroen en niet voor een nieuw initiatief in eigen regio? 

Jan Vandewiele: “Laten we daar niet flauw over doen. Ik ben één van de vele West-Vlaamse ondernemers die destijds naar Moeskroen trok voor de faciliteiten en voor de subsidies. Het was de tijd van de ondernemersgezinde burgemeester Jean-Pierre Detremmerie en zijn rechterhand Guy Depauw die er alles aan deden om bedrijven aan te trekken. Ook dat is achteraf bekeken een goede keuze gebleken. Stap voor stap zijn we gegroeid, aanvankelijk met 2 machines en één klant, het Franse Sundis. Vandaag spreken we over 39 machines en honderden klanten. De overname van Wopla (2004) uit het Waalse Montignies-sur-Sambre was onder meer cruciaal in de groei van ons bedrijf. Wopla was een toeleverancier aan de autogroep Renault, had geen eigen productie maar was wel ontwerper en verdeler van boxen en palletten in kunststof. Vandaag werken in ons bedrijf in Moeskroen om en bij de 100 mensen en zijn we goed voor een omzet van circa 59 miljoen euro.” (zie kader) 

U had de kans om van nul te starten in een sector die u onbekend was. Hoe zou u als ervaren ondernemer de basisstrategie van Gamma-Wopla omschrijven? 

Jan Vandewiele: “Investeren in R&D is de basis voor alles. In Moeskroen hebben we in 2024 in de vroegere gebouwen van Louis De Poortere een nagelnieuwe logistieke hub (40.000 m2) opgestart. Jaarlijks wordt 7 à 8% van de omzet besteed aan innovatie. Daar hoort ook automatisatie bij of het integreren van robotica in de productie. Daarnaast heb ik veel aan risicospreiding gedaan door vooral niet unilateraal te investeren in één sector. Naast de automotive hebben we ons gezichtsveld verruimd naar een hele resem andere sectoren: voeding, DIY, retail, landbouw, agro-industrie, farma, automatische magazijnen, enzovoort. De derde pijler van onze strategie draaide om geografische spreiding. Vandaag kan je de producten van Gamma-Wopla en Smart- Flow terugvinden van Finland tot Portugal en van het VK tot Turkije. 85% is exportgerelateerd. Europa is onze ‘speeltuin’; verder gaan we niet omwille van een te hoge transportkost. De Amerikaanse markt is, afgezien van de afstand, ook anders gereglementeerd dan de Europese. En dan is er de vierde pijler: zorg dat je zo dicht mogelijk bij de eindklant bent. We hebben een permanent eigen salesteam van 11 mensen die Europa rondreizen alsook partnerships met dealers die onze producten helpen aan de man te brengen. Finaal is het cruciaal om goed te luisteren naar wat klanten willen en hen op maat bedienen.” 

Mikaël Vandewiele: “Oplossingsgericht denken is onze troef. Aan referenties hebben we geen gebrek. Zij vragen, wij draaien. Vraag dat maar eens aan Lecot, Soubry, Colruyt, TVH, en alle andere.” 

Jan Vandewiele: “Een vijfde pijler en last but not least. Je hebt nood aan een betrokken team dat zich inzet voor de waarden van onze onderneming. Zo kan je samen grote doelen bereiken.” 

Gamma-Wopla heeft onder meer af te rekenen met concurrentie van de kartonsector. Hoe kijkt u daar tegenaan? 

Mikaël Vandewiele: “Concurrentie is er genoeg en die zit zowel in België als in de ons omringende landen. We hebben nooit de ambitie gehad om de grootste te zijn. Wel ambiëren we de meest flexibele te zijn in de relatie met klanten en ook de beste te zijn als het over kwaliteit en innovatie gaat. En zeker niet te vergeten is onze grote competitieve sterkte om een uitgebreid en complementair productgamma aan te kunnen bieden.” 

Stefaan Duchi: “Het duurzaamheidsbewustzijn in het algemeen helpt ons om vele gebruikers van transportverpakkingen te overtuigen om te switchen van verloren verpakking (zoals karton) naar herbruikbare en recycleerbare verpakking. Naast de bekende voordelen van kunststof, dat hygiënisch is, met lagere transport- en logistieke kosten door een lichter gewicht en stapel-, nest- en plooibaarheid, en een langere levensduur, is vooral toch de duur-zaamheidsgedachte een extra troef. In onze business van bakken vertrekt de productie grotendeels van virgin materials zoals polypropyleen en polyetyleen omwille van de voedselgeschiktheid. Het zijn grondstoffen die duurzaam zijn want volledig recycleerbaar na gebruik. Wij betalen zelfs geld voor de teruggave van gebruikte bakken en palletten. Daarenboven is het belangrijk om te onderstrepen dat in het segment van transportverpakkingen het percentage van recyclage bijna 50% hoger ligt dan primaire en secundaire verpakking (productverpakkingen). Voor de productie van palletten en bakken voor de logistieke sector of de automobiel, wordt er meestal gewerkt met gerecycleerd materiaal, zowel post-industrieel als post-consumer afval.” 

Grégory Vandewiele: “Voor de sourcing van deze grondstoffen kunnen we rekenen op een aantal solide partnerships die een stabiele kwaliteit leveren in combinatie met flexibele toeleveringen in functie van de fluctuerende vraag.” 

Mikaël Vandewiele: “Inzake milieuvriendelijkheid wil ik er ook op wijzen dat op het dak van onze nieuwe fabriek in Moeskroen maar liefst 2.418 zonnepanelen liggen en dat we dat aantal nog zullen uitbreiden. Onze eindproducten zijn ook veel lichter en minder vervuilend dan hout.” 

Stefaan Duchi: “Ten slotte zijn er onze gebruikers of klanten die dankzij onze producten veel efficiënter en bijvoorbeeld veel minder energieverslindend kunnen werken in hun logistieke processen. Kortom: onze producten hebben een dubbele meerwaarde: economisch én ecologisch.” 

U bent vandaag 77 en allesbehalve moe om te ondernemen. Waar ligt het geheim? 

Jan Vandewiele: “Ik doe dit elke dag met evenveel passie. Ondernemen zit gewoon onder mijn huid en het mag wat mij betreft nog even doorgaan. Maar natuurlijk moet ik oog hebben voor de continuïteit van het bedrijf. Vandaar dat ik 3 jaar geleden Stefaan Duchi aangetrokken hebben als extra muros CEO. We kennen elkaar al lang en ik heb hem altijd gevolgd en bewonderd voor zijn rechtlijnige aanpak als manager. Daarnaast hebben ook mijn 2 zonen zich op C-niveau geïntegreerd binnen het bedrijf, en ik mag zeggen met succes. Mikaël is CEO bij Gamma-Wopla, Grégory co-CEO bij Smart- Flow Europe. Stefaan Duchi overziet alles en helpt de tweede generatie vooruit. De intrede van mijn zonen had alles weg van een natuurlijk proces binnen een familiebedrijf. Ze hebben nooit anders gekend. Maar ik heb wel van hen geëist dat ze eerst elders ervaring zouden opdoen alvorens hier te landen.” 

Grégory Vandewiele: “Wij kunnen rekenen op een topteam dat over de jaren heen is opgebouwd. We blijven erin slagen om beslissingen snel te nemen en grote flexibiliteit aan de dag te leggen in al onze processen. Kortom: een typisch familiebedrijf.” 

Het kan bijna niet anders of hier moeten de jongens uit de private equity al langs gekomen zijn in maatpak en met een aktentas vol geld. Wat doet dat met een door de wol geverfde ondernemer? 

Jan Vandewiele: “En of ze hier al langs gekomen zijn. Maar ze krijgen altijd een beleefd en ook overduidelijk antwoord: het interesseert ons niet. Ik heb destijds de keuze gemaakt om mijn eigen en nieuw familiebedrijf uit de grond te stampen en ik blijf bij die positie. Thuis heb ik het ook nooit anders gezien of geleerd: een bedrijf met een familiaal DNA is nog altijd te verkiezen boven andere modellen. Ik zie het als mijn opdracht om de fakkel keurig door te geven aan mijn zonen. Ik heb het gevoel dat dit aardig aan het lukken is, zodat ik stap per stap wat gas kan terugnemen.” (Karel Cambien - Foto’s Stefaan Achtergael)