Miljarden aan extra belastingen op kapitaal en ondernemen

In de verkiezingscampagne was tot nog toe veel te doen rond de plannen van verschillende partijen om een vermogensbelasting in te voeren. Zowel Ecolo, Groen, PS en PVDA stellen hun eigen versie van zo’n vermogensbelasting voor (miljonairstaks, rijkentaks), die volgens de doorrekening door het Planbureau van 2 (Groen) tot 7,6 miljard (PS) zouden moeten opleveren aan belastingontvangsten. 

De discussie over die vermogensbelastingen focusten vooralsnog in belangrijke mate op de vraag of die al dan niet de middenklasse raakten. Dat debat lijkt evenwel grotendeels naast de kwestie. Die vermogensbelasting is immers maar één voorstel in een hele reeks ideeën van extra belastingen op kapitaal waar verschillende partijen aan denken. En de belangrijkste van die andere voorstellen (zoals de globalisering van de inkomens) zouden de middenklasse wel degelijk heel duidelijk raken.  

Allerlei ideeën voor extra belastingen op kapitaal

Hieronder nog een aantal van de andere ideeën van extra belastingen op kapitaal en/of ondernemen die door verschillende partijen naar voor geschoven worden. De concrete modaliteiten daarvan verschillen wel wat tussen de partijen, maar de grote lijnen lopen gelijk:

• Globalisering van de inkomens (Défi, Ecolo, PS, Vooruit)

Inkomsten uit financieel vermogen worden meegenomen in de personenbelasting en op een gelijkaardige manier belast als inkomsten uit arbeid. Dat moet volgens het Planbureau 5,6 (PS) tot 9,7 miljard (Vooruit) opleveren.

• Meerwaarden op aandelen (Ecolo, Groen, Les Engagés, PS, PVDA, Vooruit)

Meerwaarden op aandelen, die vandaag niet belast worden, worden meegenomen in de personenbelasting. Dat moet volgens het Planbureau 1,7 (Ecolo) tot 3,8 miljard (PVDA) opleveren.

• Fiscale behandeling alternatieve verloning (Ecolo, Groen)

Voor verschillende vormen van alternatieve verloning, zoals bedrijfswagens of optieplannen, die vandaag gebruikt worden als compensatie voor de zware belastingdruk op arbeid, wordt de fiscaal voordelige behandeling afgebouwd. Dat is in essentie een verhoging van de belastingdruk op arbeid, maar zal allicht toch in belangrijke mate ten laste vallen van de bedrijven. Dat moet volgens het Planbureau 5,2 (Ecolo) tot 5,4 miljard (Groen) opleveren.

• Vennootschapsbelasting (Groen)

Een aantal uitzonderingen in de vennootschapsbelasting (DBI-aftrek, karaattaks) worden afgebouwd. Dat moet volgens het Planbureau 1 miljard opleveren. 

• Overwinstbelasting voor banken (PVDA)

Het deel van de winst van de banken dat hoger ligt dan een rendement van 5% op het eigen vermogen wordt belast aan 50%. Dat moet volgens het Planbureau 0,6 miljard opleveren.

Voor alle duidelijkheid, dit is geen volledige lijst van alle plannen voor extra belastingen op kapitaal (enkel de belangrijkste die de partijen zelf voorlegden aan het Planbureau). 

Naar de zwaarste belastingdruk op kapitaal in Europa

De betrokken partijen willen het grootste deel van die extra belastinginkomsten gebruiken om een belastingverlaging op arbeid (of in het geval van de PVDA een BTW-verlaging) te financieren. Daarbij gaan ze nogal vlot voorbij aan het feit dat we vandaag inderdaad al een zware belastingdruk op arbeid hebben, maar evengoed ook al een zware belastingdruk op kapitaal. 

Volgens de Europese Commissie ligt de effectieve belastingdruk op kapitaal in België op 38%, de tweede hoogste van Europa (na Frankrijk). Volgens de doorrekening door het Planbureau hebben Ecolo, Groen, PS en Vooruit plannen voor extra belastingen op kapitaal en/of ondernemen van ruim meer dan 10 miljard euro. Voor Groen lopen de ramingen zelfs op tot 20 miljard. Daarmee zouden we effectief naar de top van Europa gaan qua ontvangsten uit belastingen op kapitaal. 

Negatieve impact

Het zal niet verbazen dat zo’n verzwaring van de belastingdruk op bedrijven en kapitaal niet zonder gevolgen blijft. Opnieuw volgens het Planbureau zouden de plannen van Ecolo, Groen, PS en Vooruit een stevige negatieve impact hebben op de bedrijfsinvesteringen. 

In vergelijking met het basisscenario zouden die bedrijfsinvesteringen op langere termijn (horizon van 20 jaar) 5 (Ecolo, Vooruit) tot ruim 7% (Groen, PS) lager uitkomen. 

Gezien de cruciale rol van de bedrijfsinvesteringen voor het groeipotentieel van onze economie, en dus ook voor onze toekomstige welvaart, zijn dat ronduit dramatische cijfers.