De Mercosur-onthouding: een risico dat Vlaanderen zich niet kan permitteren
De Vlaamse en Europese economie steunen op open markten en internationale handel, maar precies dat fundament staat vandaag onder druk. Geopolitieke spanningen nemen toe, grootmachten gebruiken tarieven als machtsinstrument en landen als China versterken hun invloed in regio’s die voor ons economisch en strategisch essentieel zijn. In die realiteit is het EU-Mercosurakkoord geen ideologisch twistpunt, maar een noodzakelijke hefboom om onze economische slagkracht te behouden. Toch dreigt België te blijven steken in een onthouding. Dat de Waalse en de de federale regering het Mercosur-akkoord niet konden steunen, was bekend. Wat opvalt is dat nu ook Vlaanderen aanstuurt op een Belgische onthouding. Dat is geen neutrale positie, maar een rem op onze welvaart in een wereld die versnelt.
Waarom Mercosur economisch en strategisch onmisbaar is
De internationale concurrentiedruk die onze industrie vandaag voelt, toont hoe kwetsbaar we zijn wanneer handelsstromen blokkeren. Exportvolumes dalen, marges krimpen en investeringen worden uitgesteld. Terwijl de VS, China en India hun handelsnetwerken actief uitbreiden, verliest Europa terrein in markten waar groei en strategische grondstoffen samenkomen.
Het Mercosurakkoord biedt precies wat onze bedrijven missen: toegang tot nieuwe markten, voorspelbare voorwaarden en reële kansen op groei. De tariefafbouw is aanzienlijk, tot 90% voor Europese uitvoer, met directe voordelen voor sectoren die cruciaal zijn voor Vlaanderen: technologie, chemie, maakindustrie en industriële diensten. De huidige invoertarieven van vaak 20 tot 35% blijven anders een permanente handicap voor onze export.
Ook indirect zijn de effecten belangrijk. Wanneer Duitsland of Frankrijk meer exporteren naar Mercosur, profiteert Vlaanderen mee, omdat onze bedrijven essentiële onderdelen en technologie leveren in die waardeketens. Daarnaast opent het akkoord de deur naar strategische grondstoffen zoals lithium en grafiet, noodzakelijk voor batterijen en de groene transitie. In een wereld waar economische veiligheid steeds meer samenvalt met toegang tot kritieke materialen, is dit akkoord een kans die Europa niet kan laten liggen.
Bovendien bevat het akkoord duidelijke waarborgen: vrijwaringsmechanismen voor kwetsbare sectoren, handhaving van Europese normen en instrumenten om importpieken op te vangen. Vrijhandel betekent dus niet: onbeschermd zijn, maar slim en gecontroleerd openblijven.
Het Mercosurakkoord biedt precies wat onze bedrijven missen.
De prijs van stilstand voor Vlaanderen
Wat het debat frustrerend maakt, is dat een onthouding geen voorzichtigheid weerspiegelt, maar verloren kansen. Na meer dan twintig jaar onderhandelingen, na ingebouwde duurzaamheidsgaranties en in een steeds fragielere economische omgeving, stuurt België geen helder signaal. Voor bedrijven die moeten beslissen over investeringen, innovatie en internationalisering is die onzekerheid bijzonder schadelijk.
Vlaanderen, goed voor 80% van de Belgische export, kan zich die passiviteit niet permitteren. Als wij niet bewegen, zullen andere landen dat wel doen. Mercosur sluit akkoorden met partners die hun strategische belangen wel actief verdedigen. China heeft er zijn economische aanwezigheid al fors uitgebouwd. Een Europees falen zou die trend versterken en ons aan de zijlijn plaatsen van een van de grootste potentiële vrijhandelszones ter wereld.
Het Mercosurakkoord is een testcase: willen we als open economie meebepalen hoe de wereldhandel evolueert, of laten we anderen de spelregels schrijven? Voor Vlaanderen is het antwoord duidelijk. Vrijhandel is geen luxe, maar een noodzakelijke bouwsteen van onze welvaart en onze strategische positie.
Daarom is een toekomstgerichte Belgische houding cruciaal. Mercosur is een kans om onze bedrijven ademruimte te geven, onze waardeketens te versterken en onze strategische autonomie uit te bouwen. Het alternatief, stilstand en twijfel, is simpelweg geen optie.
