Vanaf nu in de nieuwsbrief ‘Innovatie’: boeken die ons inspireren en die we met jou willen delen. Want tijd is kostbaar. In deze editie: Zinvol Digitaliseren. Wat disruptie en andere dure woorden voor jouw organisatie betekenen, van Peter Snoeckx, ingenieur computerwetenschappen met een MBA op zak.
Doelstellingen van het boek
De auteur heeft heel wat jaren consultancywerk op de teller staan en moet telkens weer vaststellen dat veel bedrijven zich niet aangesproken voelen door digitale transformatie. Of ze voelen zich wel aangesproken maar weten niet hoe en waar te beginnen: Stel je de klant centraal? De medewerkers? De eigen bedrijfsprocessen? Welke projecten doe je eerst? En heb je wel een visie en strategie nodig? Kan je niet gewoon starten en doen, zonder al die dure buzzwords en stappenplannen?
- Hoeveel artikels over digitale transformatie heb je al gelezen waarbij je dacht: “Dit blijft toch theorie"?
- Hoeveel digitale strategen heb je al gehoord die niets nieuws lijken te vertellen?
- Hoeveel keer heb je al gedacht: “Zouden we niet beter eerst zorgen dat onze medewerkers hun taken goed uitvoeren in plaats van alweer een nieuwe tool te introduceren?”
- Hoe vaak heb je al gehoord dat jouw bedrijf over tien jaar niet meer zal bestaan als je niet onmiddellijk start met digitaliseren?
Laten we je geruststellen: je moet innoveren en digitaal transformeren niet moeilijker maken dan het is. Uiteraard gaat het om processen die cruciaal zijn in elk bedrijf, maar dan wel aangepast aan het DNA van het bedrijf. In dit boek benadert Peter Snoeckx digitale transformatie heel realistisch en doet hij tegelijk dromen. Hij bespreekt nieuwe technologieën, stelt kritische vragen en presenteert praktische cases.
Zo benadrukt hij dat digitaliseren nooit een doel op zich is. Digitaliseren is een middel dat bijdraagt tot het ontwikkelen van producten of diensten waarvoor klanten willen betalen. Gepersonaliseerde of unieke producten zijn bijvoorbeeld vaak nog niet kostenefficiënt. Maar door de productie te digitaliseren kunnen zelfs producten met een laag volume een mooie marge opleveren. Ook diensten kan je met de juiste digitale tools personaliseren zodat je klanten altijd op hun wenken worden bediend.
Een goede tip van de auteur, zeker gezien de toenemende aandacht voor circulaire economie en duurzaam gebruik van goederen, is om in kaart te krijgen waarvoor je klanten niet (langer) willen betalen omdat ze het als verspilling ervaren. Denk maar aan defecten, overproductie, voorraad, onnodige kwaliteit en functionaliteiten, onnodige handelingen, onnodig transport, wachttijden, een onveilige omgeving of onduidelijkheid over wat moet gebeuren.
Om tot een ‘digitale organisatie’ te komen stelt de auteur zes treden voor. Niet elke organisatie hoeft te streven naar de zesde trede; heel wat organisaties mikken vandaag op trede 3, 4 of 5:
- Digitaal management: een management dat digitaal inzicht heeft, het goede voorbeeld geeft en projecten van digitale transformatie als prioritair beschouwt.
- Nieuwe productietechnologieën: zorg ervoor dat je de optimale technologie inzet voor het realiseren van jouw producten of diensten. Een eerste stap hierbij is te kijken naar de repetitieve taken.
- Gedigitaliseerde producten en diensten: via een digitale verrijking van producten of diensten creëer je extra waarde voor de klanten. Denk maar aan machines waarvan het onderhoud automatisch wordt ingepland, of sensoren in wagens die putten detecteren.
- ‘Ver-dienste’ producten of product as a service. Soms willen klanten niet betalen voor een product zelf maar wel voor de toegevoegde waarde die het product oplevert. Voorbeelden hiervan zijn mobility-as-a-service en deelauto’s.
- Substitutie van producten: soms verdwijnen producten of diensten en daarmee ook de bedrijven die ze leveren. Je kan daarom maar beter over het muurtje kijken naar eventuele bedreigingen (bv. as-a-service modellen in een sector). Het is ook belangrijk om je eigen sterktes maximaal in te zetten en daarmee ook nieuwe markten aan te boren door, alweer, over het muurtje te kijken.
- Nieuwe productdomeinen: je kan nieuwe markten aanboren dankzij nieuwe producten die mogelijk zijn gemaakt door nieuwe technologieën. Zorgen voor kruisbestuivingen tussen technologieën en sectoren is hier cruciaal.
In een volgend hoofdstuk gooit de auteur de knuppel in het hoenderhok met de vraag: "Is jouw organisatie wel klaar om te digitaliseren?" Traditionele organisaties hebben immers diverse uitdagingen: geen tijd om beslissingen te nemen, geen tijd om ‘het organigram’ aan te passen, en de intussen fel woedende war for talent. Wendbare organisaties pakken het anders aan: ze kunnen hun teams of afdelingen snel vormen (en opheffen), teams krijgen voldoende autonomie om in te spelen op marktevoluties en er wordt volop ingezet op een ‘lerende organisatie’. Door samen te werken met andere diensten en afdelingen creëer je T-profielen: medewerkers met diepgaande kennis in één domein en tegelijk een breed zicht op wat er elders leeft.
Eens de randvoorwaarden voor digitale transformatie in je organisatie aanwezig zijn, kan je van start gaan. De auteur bespreekt concrete tips en valkuilen bij het starten en het zetten van de eerste stappen naar verbetering, het selecteren van projecten, het samenstellen van projectteams en onderhandelen met leveranciers en partners, de nazorg bij projecten en het wendbaar blijven. Tot slot gaat hij in op ethische aandachtspunten bij de digitale transformatie van producten en diensten.
Onze lessen uit dit boek
- Ga na waar de klant niet voor wil betalen. Welke vormen van ‘verspilling’ zorgen ervoor dat jouw klant niet langer voor jouw product of dienst wil betalen? Breng dit in kaart via een customer journey.
- Werk in stappen: een digitaal-gericht management is cruciaal om het proces van digitale transformatie in goede banen te leiden. Hier is eerlijke reflectie de eerste stap: Hoe digitaal vaardig is het management? En is het management bereid om digitaliseringsprojecten als prioriteit te behandelen?
- Wendbare organisaties hebben specifieke kenmerken die hen toelaten sneller te reageren op veranderende situaties. Eén van deze kenmerken is het verwerven, borgen en verspreiden van kennis en het creëren van T-profielen in de organisatie.
- Werk met parameters om digitaliseringsprojecten te prioriteren. Het gebruik van parameters laat toe om projecten objectief te prioriteren en biedt een duidelijk kader voor iedereen in de organisatie. Voorbeelden van parameters zijn: Wat zijn de technische randvoorwaarden of eventuele wettelijke eisen? Wat is de waarde van de business case? Wat zijn de snelle en eventueel uitgestelde winsten? Wat is de impact van de verbeteringen en op welke termijn? Hoe duidelijk is de scope? Wat is de gevraagde inspanning, zowel met betrekking tot medewerkers als financieel? Wat is de vooropgestelde timing?
- Bij de realisatie van een project zijn bijkomende beslissingen nodig: ‘make or buy’, de selectie van tools en partners, opstellen van lastenboeken, contractbesprekingen,... Heel wat bedrijven hebben moeite om beslissingen te nemen en stellen deze dan maar uit. Toch moeten we ons steeds bewust zijn dat een beslissing wordt genomen met de kennis die op vandaag aanwezig is. Er is zoiets als voortschrijdend inzicht. Wendbare organisaties zijn dan ook in staat om snel deze nieuwe inzichten toe te passen en starten vanuit de houding ‘goed is goed genoeg’.
- Voldoende interne digitale competenties zijn noodzakelijk om op een duurzame manier digitale projecten op te starten, af te werken en de nazorg ervan te voorzien. Dit ligt in lijn met de Kaizen-benadering: de kleine, continue verbeteringen die uit de basis komen. Het is deze Kaizen-mindset die in een bedrijf aanwezig dient te zijn.
De auteur eindigt het boek met enkele pittige vragen die jouw organisatie en medewerkers uitdagen om even over het muurtje te kijken, om creatief te denken, om vooruit te blikken naar de mogelijkheden van digitalisering voor jouw onderneming.
Snoeckx, Peter (2018). Zinvol Digitaliseren. Uitgeverij Lannoo.
Meer weten over digitale transformatie of digitalisering? Neem dan contact op met het team Innovatie & Digitalisering, of neem alvast een kijkje bij onze activiteiten rond Innovatie, Digitalisering en Digitale Transformatie.
