Tegen 2029 het ziekenhuis van de toekomst hebben, dat is het plan

De pandemie was nog niet over en voorbij, toen Marc Peeters in december 2021 aan het hoofd kwam te staan van het UZA. Vandaag heeft iedereen wel iets opgestoken van die ontwrichtende periode, op persoonlijk vlak dan wel professioneel. Peeters heeft het opnieuw doen stilstaan bij wat hij natuurlijk allang wist: ‘Dat we als mensheid toch erg kwetsbaar blijven’, stelt hij. Die vaststelling kan hij niet loskoppelen van de flexibiliteit is gereageerd. ‘Of het nu om een virus of een bacterie gaat: het is goed in het achterhoofd te houden dat we onze gezondheidszorg daarop kunnen afstemmen.’

Hij geeft aan te willen voortbouwen op de sterke pijlers die het ziekenhuis heeft. Met de nieuwe directieploeg ontwikkelde hij intussen een eigen visie, die ze nu stapsgewijs zullen realiseren. De recente verlenging van Peeters’ mandaat voor de komende zes jaar bevestigt alvast het vertrouwen in dat toekomstplaatje. ‘Ik vind het belangrijk om te onderstrepen dat dit teamwerk is. Ik doe dit niet alleen.’

Een van de belangrijkste opdrachten die hij nu ziet, is het ontsluiten van het UZA naar andere gezondheidspartners toe. Dat kadert binnen het plan van een Antwerp Health Harbour, waarvan het UZA samen met UAntwerpen een krachtige motor wil zijn. Hoe dat er concreet zal uitzien? ‘Als een groot-Antwerpse innovatieve gezondheidshub waarin alle zorgactoren in de regio nauwer zullen samenwerken’, zegt Peeters. ‘Er zijn veel spelers en het jammere is dat er altijd versnippering is geweest. Binnen de ziekenhuiswereld zijn er nu wel een aantal fusiebewegingen.’ 

Wat Peeters beoogt, zijn verregaande samenwerkingen tussen ziekenhuizen, eerstelijnszorgbedrijven, de biotech, de stad, de provincie, etc. ‘Een geïntegreerde gezondheidszorg is het achterliggende idee. Momenteel zitten we in de fase waar we met de partners rond de tafel zitten. Binnenkort volgt alvast een project rond data. Hoe we met de verschillende gezondheidsdatabronnen omgaan, hoe we die kunnen integreren en er een maatschappelijke rol aan vastkoppelen, zijn vragen waarrond we nu werken.’
 
Sinds 2018 maakt het UZA deel uit van Helix, een netwerk van ziekenhuizen. ‘Dat proberen we op een nog hoger niveau te brengen door samenwerkingen verder uit te bouwen. Ondersteunende diensten zijn maar het begin. Ook op medisch vlak willen we de krachten  bundelen. We zien dit ook in het kader van een bredere samenwerking tussen Helix en Ziekenhuis aan de Stroom (het netwerk van ZNA en GZA Ziekenhuizen, red.).’ Intussen blijft de gespecialiseerde kennis en innovatiekracht van de nauwe band met de Universiteit Antwerpen een van de prominente sterktes. ‘De ambitie is om ook die wetenschappelijke verankering verder te verstevigen. Tegelijk willen we de patiënten in alle aspecten van de zorg nog meer centraal stellen.’ Middels innovatie de patiënt nog kwalitatievere zorg bieden, zowel binnen als buiten het ziekenhuis, is wat hij momenteel bekijkt.

Samenwerken is key

Marc Peeters heeft al een heel parcours afgelegd. Hij is arts van opleiding. Als maag-darmspecialist ging hij zich toeleggen op maag-darmtumoren. In dat veld bouwde hij nationaal en internationaal een uitgebreid netwerk op. In 2010 werd hij diensthoofd medische oncologie aan het UZA, met in het achterhoofd het idee van een multidisciplinair centrum. ‘Jezelf omringen met de juiste mensen is altijd mijn uitgangspunt geweest. Want zelf heb je maar een stukje van de expertise.’ Samenwerken is voor de CEO hoe dan ook de rode draad doorheen het hele toekomstplaatje van het UZA. ‘Onze zorgregio telt maar liefst 1,2 miljoen mensen. Het is daarmee de grootste van Vlaanderen. Dan zou het toch een gemiste kans zijn als we niet tot het uiterste gingen om die zorg - in al zijn aspecten - zo goed mogelijk te organiseren.’

Het is een plan dat van ambitie getuigt. En dat terwijl Peeters aan zijn opdracht begon in een periode die op zich al erg uitdagend was. ‘Een aantal factoren heeft inderdaad dat eerste anderhalf jaar sterk beïnvloed. De nasleep van Covid-19 op de gezondheidszorg en het personeel is een eerste factor. Daarnaast had je de toestand in Oekraïne en de gevolgen op de energieprijzen. De financiële gezondheid van het ziekenhuis is daardoor behoorlijk onder druk komen te staan.’

Flexibiliteit is altijd een troef, ook in het denken. ‘Toen vacatures niet ingevuld raakten, was dat een grote uitdaging. Tegelijk moesten we ervoor zorgen dat onze huidige werknemers maximaal aan boord zouden blijven. We hebben toen een aantal welzijnsprojecten opgestart rond sport en mentale ondersteuning’, haalt Marc Peeters aan. ‘Ook hebben we ons de vraag gesteld hoe we ons personeel konden diversifiëren. Is het bijvoorbeeld nodig dat alle taken door verpleegkundigen worden uitgevoerd? Of kunnen we ter ondersteuning evengoed andere zorgmedewerkers inschakelen? Om dat personeelsvraagstuk zo goed mogelijk aan te pakken, zijn we het UZA actief onder de aandacht gaan brengen als een goede werkgever. Een influx vanuit hogescholen en universiteiten helpt om onze vacatures ingevuld te krijgen. Met dat idee zijn we deze jonge mensen gaan benaderen.’

Het is vrijwel zeker dat er nood zal zijn aan nieuwe profielen met kennis van zowel ICT als geneeskunde. Concreet zou het dan gaan om data-analisten. Maar ook andere deskundigen zullen nodig zijn om uit de berg aan beschikbare data die gegevens te destilleren die nuttig kunnen zijn voor zorgtoepassingen.’ 

‘Vanuit Europa is er een duidelijk initiatief rond fair data’, legt de CEO uit. ‘Het gaat in dat geval over het secundair gebruik van gezondheidsdata. Dat proberen ze nu op Vlaams niveau te vertalen. Het blijft een uitdagend terrein, zeker voor gezondheidsdata. Van wie zijn die data en wie mag ze gebruiken? Hoe kunnen we die maximaal beschermen? Wat zijn de rechten en plichten van de patiënt in dat vraagstuk? Er is veel rond te doen, maar zeker qua governance moeten nog een aantal stappen gezet worden.’

‘Ten tweede is er de technologie. Antwerpen heeft op dat vlak heel wat opportuniteiten om met technologiebedrijven te gaan samenwerken. Op die manier wordt het mogelijk om databronnen via een goede governance te ontsluiten. Ik ben ervan dat dit binnen de vijf jaar absoluut kan. Heel wat van die data kunnen we dan gebruiken om ons gezondheidsbeleid in al zijn facetten in vraag te stellen en bij te sturen. Niet alleen qua zorg, maar ook op het vlak van financiën.’

Make over

Wat dat laatste luik betreft, kijkt het UZA ook naar de Vlaamse en federale overheid. We staan met het UZA ook voor een aantal investeringen op het vlak van infrastructuur. Niet alleen om bij te bouwen -– waaronder labo-infrastructuur - maar ook om te renoveren en een nieuw gebouw af te werken. Er zit dus een make-over aan te komen’, zegt Marc Peeters. ‘Maar wel een die een minimale impact mag hebben op onze ziekenhuisactiviteiten. We gaan dit ambitieus plan realiseren door het te ondersteunen met eigen financiële middelen, private middelen en overheidsondersteuning. Ik wil er wel aan toevoegen dat de investeringen geen impact mogen hebben op het UZA als bedrijf. We voeren een sterk bedrijfsmatig beleid. Ook zonder overheidssteun is er een duidelijk investeringsplan om tegen 2029 - het UZA bestaat dan vijftig jaar - het ziekenhuis van de toekomst te zijn’, verzekert Marc Peeters nog. 

Kamer doet opnieuw mee aan mountainbiketocht voor UZA Foundation

Met een mountainbiketocht zamelt de UZA Foundation jaarlijks geld in om kankeronderzoek te steunen. Concreet gaan de opgehaalde middelen naar wetenschappers die nieuwe behandelingen ontwikkelen of bestaande behandelingen verbeteren. Op 9 september 2023 staan opnieuw teams van telkens vijf personen aan de start in het domein Wolvenbos in Kapellen voor een unieke mountainbiketocht. Bedrijven kunnen meefietsen om de UZA Foundation te steunen. Per team betaal je 5.000 euro als gift of op factuur. Wie nietkan deelnemen, kan ook sponsoren. In 2022 verschenen maar liefst 41 teams aan de start van de mountainbiketocht, waarmee in totaal 238.500 euro werd opgehaald. Of hoe fietsen mensenlevens redt.