Bij zijn kleinkinderen spreekt vooral zijn verhaal over een berenaanval die hij ooit overleefde tot de verbeelding. Maar als ondernemer schrijft Nicolas Saverys al 35 jaar een al even indrukwekkend verhaal met Exmar, de Antwerpse gastankerrederij die voor een beursexit staat. De tegenwind die hij daarbij krijgt, verontrust hem evenwel niet. ‘We zien wel hoe dat uitdraait. Mijn stressbestendigheid heeft me al vaker geholpen bij zware beslissingen.’
Het klinkt onwaarschijnlijk, maar volgens Nicolas Saverys kwam het idee waarmee Exmar wereldwijd pionierde in nauwelijks vijftien minuten tot stand. De beursgenoteerde rederij vervoert - onder andere met schepen met welluidende Wase namen zoals Temse, Sombeke of Waasmunster op de boeg - niet enkel vloeibaar aardgas (lng/lpg) en ammoniak over de zeven wereldzeeën. Met de Tango en de Eemshaven LNG bouwde ze ook twee drijvende gasterminals om aardgas om te zetten naar lng en vice versa.
‘Onze gastankers zijn eigenlijk dure thermosflessen. Technologie die al bestond aan wal, hebben we overgebracht aan boord van een schip. Door aardgas af te koelen tot -163 graden Celsius maak je het vloeibaar. Zo verklein je het volume zeshonderdmaal, wat transport per schip economischer maakt’, legt Nicolas Saverys uit. ‘Het idee voor onze drijvende terminals komt van een Amerikaanse klant, die vroeg of lng al niet aan boord weer in aardgas kon worden omgezet. Na een telefoontje met mijn chief technical officer bevestigde die me een kwartier later de haalbaarheid ervan. Toen we dan in 2005 die eerste hervergassingsinstallatie hadden gebouwd, begon ik al na te denken over een drijvende installatie om aardgas om te zetten in lng. Al was dat een technisch en economisch moeilijkere oefening.’
Sommige specialisten verklaarden Exmar zelfs voor gek toen het zwaar in die projecten ging investeren. Toen de drijvende gasfabrieken na diverse faillissementen van klanten vervolgens maar geen bestemming vonden, leken de critici gelijk te krijgen. De situatie speelde Exmar jarenlang financieel parten. ‘Onze eerste hervergassingsinstallatie op een schip was revolutionair. We hadden ook uitzicht op een langetermijncontract ervoor, tot die geïnteresseerde partij plots moest herstructureren. Als ondernemer kom je dat soort zaken tegen. Maar wanneer een investering van meer dan 300 miljoen dollar niets opbrengt, doet dat uiteraard pijn’, verheelt Nicolas Saverys niet. ‘Begin jaren 2000 al bouwden we de eerste schepen om lng naar de Verenigde Staten te exporteren. Toen konden we evenmin voorzien dat schalietechnologie van Amerika in één klap de grootste producent en exporteur van olie en aardgas zou maken. Gelukkig zijn we van nature flexibel, omdat we als reder nu eenmaal in een internationale context opereren. We hebben dan onze focus verlegd naar Europa en andere regio’s, zoals Brazilië en Zuidoost-Azië.’
fout energiebeleid
Door de oorlog in Oekraïne is het tij evenwel sterk gekeerd. Zo krikt de Eemshaven LNG nu voor het Nederlandse Gasunie de gasinvoercapaciteit bij onze noorderburen op.
En de Tango werd voor om en bij de 650 miljoen dollar verkocht aan het Italiaanse energieconcern Eni. Mede dankzij die deals verdubbelde het aandeel van Exmar vorig jaar bijna in waarde. ‘Dit en vorig jaar maken de annuleringen van de voorgaande jaren goed’, licht Nicolas Saverys toe. ‘Omdat beide installaties van uitmuntende technische kwaliteit zijn, was ik overtuigd dat het wel goed zou komen. De inval van de Russen in Oekraïne is een accelerator geweest in de onderhandelingen. Nochtans is er van een gascrisis voor mij nooit sprake geweest. De hoge energieprijzen zijn alweer bijna vergeten. De milde winter heeft geholpen. Maar West-Europa mag vooral fier op zichzelf zijn dat het dit zo snel kon opvangen. Het zijn de media die er een crisis van hebben gemaakt. De politiek is hen daarin gevolgd om eigen fouten in het
energiebeleid toe te dekken. Denk maar aan het nucleaire verhaal. Die soap sleept al twintig jaar aan.’
Als ik Eurocommissaris Frans Timmermans bezig hoor, krijg ik bang. Hij kijkt alleen naar CO2-neutraliteit, zonder oog te hebben voor de welvaart van de mensen.’
Nicolas Saverys blijft er ook rotsvast van overtuigd dat fossiele brandstoffen nog een toekomst hebben. ‘Of Exmar als transporteur ooit afscheid neemt van aardgas? Dan zal ik er allang niet meer zijn. Op wereldschaal is slechts 5,5 procent van de energie afkomstig van hernieuwbare bronnen, vijf procent van kerncentrales en telkens zeven procent van waterkracht- en elektriciteitscentrales. De jongste dertig jaar vullen fossiele brandstoffen dus zo’n 75 procent van de energiebehoefte in. Hernieuwbare energie heeft de jongste decennia geholpen om de bijkomende noden op te vangen. Maar je moet er ook een back-up voor hebben, wil je niet in problemen geraken bij een gebrek aan wind of zon. Dat betekent dat je dus telkens twee investeringen moet doen voor dezelfde hoeveelheid energie’, legt hij uit.
'Geef me tien jaar en ik reduceer het overheidsbeslag tot 35%'
Met ruim 40 jaar in het internationale bedrijfsleven op de teller, heeft Nicolas Saverys een uitgesproken mening over veel zaken. ‘Ons land verdient beter beleid’, luidt zijn algemene conclusie. ‘Met verkiezingen om de vijf jaar in een versnipperd politiek landschap is het natuurlijk moeilijk om een langetermijnvisie uit te bouwen. Onze belastingen op arbeid zijn met 53 % het hoogste van alle OESO-landen. Dat terugbrengen tot onder 50 % zou
slechts een begin zijn. Geef me tien jaar en ik reduceer het overheidsbeslag tot 35 %. De wegen zullen dan beter zijn en de overheid een pak slanker.‘ Als voormalig voorzitter van de Koninklijke Belgische Redersvereniging en de Vlaamse Havenvereniging heeft hij ook een uitgesproken visie op de fusie van de havens van Antwerpen en Zeebrugge. ‘Ik heb daarvoor ooit de eerste stappen gezet. Dat is een fantastische zaak, al zou ik wel verder durven gegaan zijn. Onder één havenbedrijf zouden de havens van Antwerpen,
Zeebrugge, Rotterdam én Amsterdam samen een van de sterkste economische polen van West-Europa vormen. Zo’n blok kan zich sterker opstellen tegenover de Chinezen, al zeker in combinatie met de grote efficiëntie hier.’
Bevoorrading niet meer op orde
‘Intussen keert de maakindustrie terug naar Europa. Die moet het hebben van competitieve energiekosten, al zeker bij onze hoge loonkosten en het ongeziene overheidsbeslag. België mag fier terugkijken op de beslissingen begin jaren 1970 om een kerncentralepark en in Zeebrugge ook een lng-terminal te bouwen. Dat was visionair. Jammer genoeg zijn we dat voordeel weer verloren. Als ik Eurocommissaris Frans Timmermans bezig hoor, krijg ik bang. Hij kijkt alleen naar CO2-neutraliteit, zonder oog te hebben voor de welvaart van de mensen’, gaat Nicolas Saverys voort.
Potentieel van waterstof
Toch ziet Exmar ook in de toekomst potentiële business in waterstof, zo doet ook zijn rol in De Waterstofcoalitie (een krachtenbundeling met DEME, ENGIE, Port of Antwerp-Bruges en WaterstofNet, red.) rond de import van groene waterstof uit Oman en Chili vermoeden.
van groene waterstof uit Oman en Chili vermoeden. ‘Transport van waterstof is een moeilijke logistieke oefening, aangezien het pas vloeibaar wordt op -253 graden Celsius. Die toestand bereiken, kost ontzettend veel energie. Daarom zie ik de invoer van groene waterstof op grote schaal niet snel gebeuren. Door waterstof om te zetten naar ammoniak, methanol of zelfs synthetisch aardgas, is het wel makkelijker te transporteren. Exmar is alleszins de grootste transporteur van ammoniak met schepen. Begin 2026 zijn we van plan om als eerste reder twee schepen in de vaart te nemen die CO2-neutraal op ammoniak kunnen varen. Net zoals onze schepen die op lng varen, kunnen ze hun brandstof uit hun lading puren. Met grote
ammoniakproducenten zijn we al volop in gesprek om die nieuwe schepen in te zetten.’
Terugkeer naar familiebedrijf
Intussen stelt Saverex, de holdingvennootschap van de familie, alles in het werk voor een beursexit van Exmar. Nicolas Saverys: ‘De beleggers begrijpen onze sector dikwijls onvoldoende. Beslissingen over honderden miljoenen moeten we vaak van de ene dag op de andere kunnen nemen. Dan is het belangrijk dat je de handen vrij hebt om snel te kunnen schakelen’, duidt hij de zet. De biedingsprijs van 11,10 euro (post 1 euro dividend) per aandeel noemt hij meer dan correct, al zijn er heel wat kleine aandeelhouders die dit te karig vinden. ‘Aandeelhouders willen altijd meer, dat is normaal’, wuift hij de opmerking weg. ‘Maar amper drie jaar geleden kon je het aandeel oppikken voor 2 euro. Dan kan je toch niet klagen, denk ik. Volgens de meeste Belgische banken hanteren we een faire prijs. De financiële adviseur van de bieder en van de onafhankelijke bestuurders van de target hebben hun huiswerk gemaakt.’
‘Beslissingen over honderden miljoenen moeten we vaak van de ene op de andere dag kunnen nemen. Dan is het belangrijk dat je de handen vrij hebt om snel te kunnen schakelen.’
De beursexit past ook in een geleidelijke overdracht van het bedrijf aan de volgende generatie. Zo is Nicolas’ zoon Carl-Antoine al een zestal jaar aan boord. ‘Mijn broer Marc en zijn drie zonen hebben al getoond dat het voordelen biedt om met meerdere familieleden samen een bedrijf te runnen. Ik
zou mijn dochters en schoonzonen daarom graag meer in beeld zien komen. Dan kan ik mijn uitvoerende rol overlaten. De volgende generatie zal altijd op me kunnen rekenen. Want je mag nog zo stressbestendig zijn, als je kapitein bent op het schip kan het op moeilijke momenten heel eenzaam zijn.’ En Nicolas Saverys heeft de afgelopen jaren toch wel enkele moeilijke momenten beleefd, zegt hij. ‘Niet enkel professioneel, ook op privé-vlak met onder andere een kankerdiagnose. Als je dan het kopje laat hangen, weet je dat dit afstraalt op je team.’
Maar ook voor zijn zoon en opvolger Carl-Antoine, ziet hij grote uitdagingen. ‘De wereld is er volgens mij slechter aan toe dan begin jaren tachtig, toen Exmar een start-up was. Van de toenmalige Koude Oorlog zijn we gegaan naar een diepvriesoorlog met Rusland. En China heeft zich ontwikkeld tot een enorme industriële macht, waarmee in feite al vijf jaar een economische oorlog woedt. Ondernemen is moeilijker geworden. Het beleid doet maar
wat en luistert niet naar de industrie, waardoor bijvoorbeeld regelgeving naar uitstoot evenmin naar het beoogde doel leidt.’ Toch blijft hij optimistisch. ‘Jazeker! Carl-Antoine is een goeie teamspeler, die door zijn collega’s erg wordt gewaardeerd. Onze visies zijn gelijklopend, al hoor ik wel dat hij wat kalmer is’, lacht de 65-jarige topman. ‘Al vind ik niet van mezelf dat ik een autoritaire baas ben. Ik houd helemaal niet van medewerkers die
slaafs mijn mening volgen. Tegenwind met goede argumenten kan ik best verdragen. Du choc des idées jaillit la lumière (botsende meningen leiden naar de waarheid, red.). Het zou mijn lijfspreuk kunnen zijn.
