Overheidsinvesteringen zijn een fundament voor economische groei. Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland heeft daarom de jaarrekeningen die de gemeenten en OCMW’s deze legislatuur voorlopig (2019-2022) hebben ingediend naast elkaar gelegd. Waar de vorige legislatuur de investeringsdoelstelling niet werd gehaald, is tijdens de huidige legislatuur met 2,4 miljard euro een goed ritme aangehouden.
In de afgelopen decennia waren de investeringen door gemeenten ondermaats. Dit is problematisch omdat lokale besturen goed zijn voor een vijfde van de totale overheidsinvesteringen en onze economie een robuuste basis geven. Vandaar stelde Voka dat per 5 euro die naar lopende uitgaven gaan, een gemeente 1 euro aan investeringen moet besteden. In de huidige legislatuur wordt die doelstelling door de helft van de gemeenten in onze regio Antwerpen-Waasland effectief behaald.
Gemeentebesturen stelden in het begin van de legislatuur heel wat investeringen voor en die worden wel degelijk gerealiseerd. De belangrijkste investeringspost is mobiliteit met 517 miljoen euro. De lokale wegen zijn nu eenmaal een kerntaak van de lokale overheid. Algemeen bestuur, beheer van de openbare ruimte, vrije tijd en zorg vervolledigen de top vijf.
‘De lopende kosten zijn sterk toegenomen in 2022 en dit zet duidelijk druk op deautofinancieringsmarge.’
Terugverdieneffect
In het begin van de legislatuur gaf de historisch lage rente een extra reden om te investeren. Anderzijds zijn uitgestelde en nieuwe projecten nu door de inflatie gestegen in prijs. Infrastructuurwerken zoals wegen, rioleringen en energetische modernisering van publieke gebouwen blijven noodzakelijk. Ze verdienen zichzelf ook deels of geheel terug. Ook in 2023 en 2024 zouden er geen problemen met de investeringsgraad zijn, omdat veel projecten worden verwezenlijkt op het einde van de legislatuur. Mogelijk doen een aantal gemeenten zo nog een inhaalbeweging.
Voka – Kamer van Koophandel Antwerpen- Waasland waarschuwt evenwel om op de lange termijn te kijken. De lopende kosten zijn sterk toegenomen in 2022 en dit zet duidelijk druk op de autofinancieringsmarge – de evenwichtsnorm die aantoont hoeveel geld beschikbaar is uit de inkomsten na het betalen van de lopende uitgaven en leningen. Zes lokale besturen (Niel, Kontich, Mortsel,Boechout, Wijnegem en Kapellen) hebben een negatieve autofinancieringsmarge. In die gemeenten zijn de investeringen van de toekomst gehypothekeerd bij ongewijzigd beleid. Een aantal steden en gemeenten moet dus bijsturen. De lokale besturen zullen in hun budgettaire oefening geholpen worden door de geïndexeerde belastinginkomsten bijgedragen door inwoners en bedrijven. Evenwel roepen we hen op om naar hun kerntaken te kijken wanneer ze uitgaven stemmen en te besparen waar nodig.
